Genderevenwicht in raden van bestuur

Nationale factsheet
Genderevenwicht in raden van bestuur
Land: België
januari 2013
Monistisch of dualistisch bestuursstelsel
België kent een monistisch bestuursstelsel met alleen een raad van bestuur. In
de Europese Unie bevelen de codes voor corporate governance in 8 landen een
monistisch, en in 10 landen een dualistisch bestuursstelsel aan, hoewel
uitzonderingen mogelijk zijn. In de overige 9 landen wordt een gemengd stelsel
toegepast en kunnen de bedrijven kiezen tussen een eenlagig of tweelagig
bestuursmodel.
Nationale maatregelen voor een beter genderevenwicht
in raden van bestuur
Wetgeving: de wet van 28 juli 2011 verplicht overheidsbedrijven en
beursgenoteerde bedrijven om er tegen 2012 (voor overheidsbedrijven), 2017
(voor beursgenoteerde bedrijven) of 2019 (voor beursgenoteerde kmo’s) voor te
zorgen dat elk geslacht met ten minste één derde in de raad van bestuur
vertegenwoordigd is. De quota is van toepassing op de raad van bestuur als
geheel, uitvoerende en niet-uitvoerende bestuursleden samen genomen. Alle
benoemingen na deze data waarbij de opgelegde quota niet wordt bereikt,
worden als nietig beschouwd.
Zelfregulering: de „corporate governance”-code van 2009 geeft als aanbeveling
dat de samenstelling van de raad van bestuur bepaald wordt op basis van
genderdiversiteit.
Land: België
Huidig percentage van vrouwelijke bestuursleden en voorzitters
In België maken vrouwen 12,9 % uit van de bestuursleden van de grootste
beursgenoteerde ondernemingen (BEL20). Dit percentage ligt onder het EUgemiddelde van 15,8 %. In deze ondernemingen is geen enkele vrouwelijke
bestuursvoorzitter of CEO.
België
EU-27
Bestuursvoorzitter
0%
3,3 %
CEO
0%
2,4 %
Bestuurslid
12,9 %
15,8 %
Percentage vrouwen in raden van bestuur in de EU (oktober 2012)
Bron: Databank van de Europese Commissie over vrouwen en mannen in de besluitvorming; voor het laatst
bijgewerkt
in
oktober
2012.
Zie
http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/gender-decisionmaking/database/index_en.htm
Betrokken ondernemingen: de gegevens hebben betrekking op de grootste beursgenoteerde ondernemingen
in elk van de 27 EU-lidstaten. Beursgenoteerd betekent dat de aandelen van de onderneming op de beurs
verhandeld worden. Als „grootste” beursgenoteerde ondernemingen in ieder land worden de bedrijven
beschouwd (max. 50) die zijn opgenomen in de index van de belangrijkste blue chips op de aandelenbeurs van
dat land. De index van de blue chips omvat de grootste ondernemingen naar marktkapitalisatie en/of
handelsvolume. Alleen ondernemingen die in het betreffende land geregistreerd zijn, worden meegeteld. De
databank bevat informatie over 582 bedrijven, wat met 5910 bestuursleden overeenkomt.
Betrokken bestuursleden: voor landen met een monistisch stelsel hebben de gegevens betrekking op de
raad van bestuur (zowel niet-uitvoerende als uitvoerende leden), voor landen met een dualistisch stelsel alleen
op de raad van commissarissen.
Land: België
Cijfers over uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders
In de grootste beursgenoteerde ondernemingen in België is 14,1 % van de nietuitvoerende bestuurders en 9,6 % van de uitvoerende bestuurders een vrouw.
Beide cijfers zijn iets lager dan het EU-gemiddelde.
België
EU-27
Uitvoerende bestuurders
9,6 %
10,2 %
Niet-uitvoerende bestuurders
14,1 %
16,8 %
Opmerking: In een dualistisch stelsel hebben de gegevens betrekking op de uitvoerende en niet-uitvoerende
op de algemene
directie plus de leden van het hoogste uitvoerende orgaan (bv. dagelijks bestuur). Personen die in meer
dan één besluitvormingsorgaan zitting hebben, worden in alle gevallen slechts eenmaal meegeteld.
Vertegenwoordigers van de werknemers zijn niet opgenomen.
leden van beide besturen. In een monistisch bestuursstelsel hebben de gegevens betrekking
Bron: Databank van de Europese Commissie over vrouwen en mannen in de besluitvorming, oktober 2012.
Trends
Het percentage vrouwen in raden van bestuur in België is gestaag gestegen van
6 % in 2003 tot bijna 13 % in oktober 2012, wat neerkomt op een gemiddelde
jaarlijkse stijging met 0,8 procentpunt. Aan dit tempo zal het nog ruim 35 jaar
duren vooraleer een redelijk evenwicht wordt bereikt met ten minste 40 % van
beide seksen in raden van bestuur.
Bron: Databank van de Europese Commissie over vrouwen en mannen in de besluitvorming
Land: België
Kerncijfers Eurobarometer
87 % van de Belgen (en 88 % van de Europeanen) vindt dat vrouwen bij gelijke
geschiktheid evenredig vertegenwoordigd moeten zijn in leidinggevende functies
in bedrijven en 84 % (en 75 % van de Europeanen) is voorstander van een
wetgeving hierover op voorwaarde dat rekening wordt gehouden met
kwalificaties en niet automatisch voorrang wordt gegeven aan leden van een van
beide geslachten.
VRAAG 2. Bent u het eens of oneens met de bewering dat leidinggevende
functies in het bedrijfsleven bij gelijke geschiktheid gelijk verdeeld moeten
zijn over mannen en vrouwen?
VRAAG 5. Sommige Europese landen (bijv. Frankrijk, Spanje, Nederland,
Italië, België en Noorwegen) hebben al wettelijke maatregelen genomen om
tot een evenwichtigere vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in raden
van bestuur te komen. Bent u voor of tegen een wetgeving hierover op
voorwaarde dat rekening wordt gehouden met kwalificaties en niet
automatisch prioriteit wordt gegeven aan een van beide geslachten?
Totaal „eens”
Totaal „oneens”
Totaal „voor”
„Weet het niet”
Totaal „tegen”
„Weet het niet”
EU-27
Buitenste
cirkel
BE
Binnenste
cirkel
EU-27
Buitenste
cirkel
BE
Binnenste
cirkel
Bron: Speciale Eurobarometer 376 Vrouwen in de besluitvorming.
Zie http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb_special_379_360_en.htm
Aantal betrokken bedrijven
De Europese Unie telt ongeveer 7.500 beursgenoteerde en in de EU
geregistreerde bedrijven (cijfers 2011). Volgens de beschikbare gegevens maken
kleine en middelgrote ondernemingen (ondernemingen met minder dan 250
werknemers) hiervan ongeveer een derde uit en zal het wetgevingsvoorstel dus
waarschijnlijk van invloed zijn op ongeveer 5.000 ondernemingen in totaal.
Hiervan zijn er naar schatting 100 beursgenoteerd in België.