Hoe (on)veilig werkt de chemie?

Hoe (on)veilig werkt de chemie?
Handhaving van wet- en regelgeving in de chemische industrie is complexe en
weerbarstige materie. Veel bedrijven overtreden de regels in meer of mindere mate.
Het Rijnmondgebied, als grootste industriële cluster van Nederland, telt ook het
grootste aantal Brzo-ondernemingen in ons land: bedrijven die vanwege de aard van hun
processen en producten een risico vormen voor de omgeving en daarom een robuust
veiligheidsbeleid moeten voeren.
Inspecties
In november 2014 promoveerde Dr. Marieke Kluin aan de TU Delft op haar proefschrift
‘Optic compliance’, over naleving en handhaving van wet- en regelgeving in de
Nederlandse chemische industrie. Om de wisselwerking tussen inspecteurs en Brzoondernemingen te onderzoeken, liep Kluin mee tijdens negentien fysieke inspecties bij
vijftien bedrijven in het Rijnmondgebied. De conclusies liegen er niet om.
Zij deelde op grond van haar bevindingen de vijftien geïnspecteerde bedrijven op in
vier categorieën.
1. De maatschappelijk verantwoorde ondernemers die veiligheid op alle niveaus goed
verankeren in hun bedrijfsvoering. Vier onderzochte bedrijven kregen dit
predikaat, al lieten ook zij soms kleine steekjes vallen.
2. De ‘onfortuinlijke’ ondernemingen, bedrijven die het ontbreekt aan
financiële middelen of kennis om de veiligheid conform Brzo-normen up-to-date te
houden (één bedrijf).
3. De ‘roekeloze’ ondernemingen, die onwetend of onverantwoord handelen en het nut
van wet- en regelgeving niet inzien (zes bedrijven).
4. De ‘calculerende’ ondernemingen (vier bedrijven).
Gevaarlijk
Volgens Kluin is de vierde categorie de gevaarlijkste: “Deze bedrijven zijn zich ervan
bewust dat ze de regels omzeilen, vaak vanuit bedrijfseconomische overwegingen. Zij
zien overheidsinspecteurs vooral als lastige bemoeials van buiten en werken
uitsluitend reactief. Ze reageren wel met maatregelen ná incidenten, maar zullen niet
op eigen initiatief proactief beleid voeren om risico’s te minimaliseren. Illustratief
daarvoor is de letterlijke uitspraak van een manager die ik tijdens een inspectie
hoorde: ‘Wij ondernemen alleen actie als we daartoe door de overheid worden
gedwongen.’ De vier bedrijven die ik ‘calculerend’ noem zijn stuk voor stuk grote
onder-nemingen met meer dan 250 medewerkers. En soms al een lange staat van dienst op
handhavingsgebied, in de vorm van ernstige overtredingen en ook zware sancties.”
Dit is een fragment uit het artikel Variabele wisselwerking, gepubliceerd in het
februarinummer van vakblad Arbo.
TIP! Ken de wet- en regelgeving die voor uw bedrijf van toepassing is. De Arbo
Wetgeving- & Actualiteitendag brengt u snel op de hoogte van de meest recente
ontwikkelingen in de Arbowet. Klik hier voor meer informatie