Bedrijven gedoemd op zoek te gaan naar vrouwen

Bedrijven gedoemd op zoek te gaan naar
vrouwen
Parlement legt quota op bij beursgenoteerde ondernemingen
Beursgenoteerde bedrijven moeten de komende jaren dringend op zoek naar vrouwen in hun
raad van bestuur. Want in het parlement is er een meerderheid voor het opleggen van quota.
De Kamercommissie-Handelsrecht keurde gisteren een wettekst goed. Hij kreeg de steun van
CD&V, het cdH, de PS, de sp.a, Groen! en Ecolo.
Bedrijven krijgen wel een overgangsperiode van vijf jaar. Vanaf volgend boekjaar moeten ze
al in het jaarverslag toelichting geven over de inspanningen die ze doen om het quotum te
bereiken. Vanaf 2017 worden sancties opgelegd aan beursgenoteerde bedrijven die niet in
orde zijn. Een benoeming van een man door een bedrijf die het quotum nog niet heeft bereikt,
zal vernietigd worden. Bedrijven die in 2018 nog niet in orde zijn, riskeren een strengere
sanctie. ‘Dan is elke beslissing van de raad van bestuur nietig’, legt sp.a-Kamerlid Bruno
Tuybens uit. Tuybens trok mee aan de kar om het wetsvoorstel erdoor te krijgen.
‘Beursgenoteerde kmo’s en ondernemingen waarvan minder dan 50 procent van de aandelen
op de beurs genoteerd staat, krijgen twee jaar langer tijd om zich aan te passen’, legt Leen
Dierick van CD&V uit. Bedrijven die niet op de beurs staan, ontlopen elke verplichting.
Ook voor bestuurders die door de staat worden aangeduid in overheidsbedrijven zoals
Belgacom, Belgocontrol, Bpost, de Nationale Loterij geldt voortaan de regel dat een derde
vrouw moet zijn. Bij de NMBS en Belgacom zitten er al genoeg vrouwen in de raad van
bestuur.
Open VLD en de N-VA hebben er geen problemen mee dat er quota worden ingevoerd bij
overheidsbedrijven. ‘Want die hebben een voorbeeldfunctie’, legt Mathias De Clercq,
Kamerlid voor Open VLD en lid van de commissie, uit. ‘Maar de samenstelling van de raad
van bestuur van een privébedrijf is de verantwoordelijkheid van de aandeelhouders.’ Karel
Uyttersprot, Kamerlid voor de N-VA, is dezelfde mening toegedaan. ‘Het is aan de privéaandeelhouders om te beslissen wie best hun bedrijf vertegenwoordigt en niet aan de
politiek.’
Het verzet lijkt echter niet veel te zullen opleveren. Want niet alleen in de commissie, maar
ook in de plenaire vergadering van de Kamer is er een meerderheid voor het voorstel. En ook
in de Senaat is dat het geval. En vervolgens moet de wet nog in het Belgisch Staatsblad
gepubliceerd worden. En dat is een verantwoordelijkheid van de regering. In theorie kan de
regering dat weigeren, maar dat is niet vanzelfsprekend, vermits er een parlementaire
meerderheid voor is.
En als ons land er niet in slaagt quota op te leggen, is er ook nog de druk vanuit Europa.
Eurocommissaris voor Justitie, Viviane Reding, broedt op verplichte quota voor alle
beursgenoteerde bedrijven die in meerdere EU-landen actief zijn. Uitgerekend gisteren riep
zij toplui van grote bedrijven, zoals Dexia, Delhaize en Statoil, bijeen voor overleg over het
probleem van de ondervertegenwoordiging van vrouwen op bestuursniveau. Reding gaf de
verzamelde toplui één jaar tijd om via zelfregulering oplossingen aan te reiken. Als die
uitblijft, gaat de EU-Commissie een quotum opleggen van 30 procent tegen 2015 en 40
procent in 2020.
Reacties
De reacties uit het bedrijfsleven op de quota voor vrouwelijke bestuurders zijn overwegend
negatief. Ook topvrouwen of vrouwelijke bestuurders tonen weinig begrip voor de strengere
regels.
‘Vrouwen verdienen zeker steun en het probleem moet ook opgelost worden, maar het
verplichten van vrouwelijke bestuurders is geen goede zaak’, vindt Michèle Sioen, de
gedelegeerd bestuurder van de specialist in technisch textiel Sioen Industries.
Dat Sioen Industries een van de weinige bedrijven is die wel al voldoen aan de eenderderegel
is volgens haar niet meteen een verdienste. ‘We zijn een familiaal bedrijf en een familie met
veel vrouwen. Waren er veel mannen geweest, dan was het misschien anders’ zegt ze.
Michèle Sioen ziet in het halen van het quotum vooral een probleem in de beschikbaarheid
van geschikte vrouwelijke kandidaat-bestuurders. ‘Het is niet eenvoudig vrouwen te vinden.
Dat zien wij ook voor hogere managementfuncties. Als we een vacature hebben, dan komen
er misschien acht mannen opdagen en maar vier vrouwen.’
Of ze erop voorbereid is, als een van Vlaanderens bekendste zakenvrouwen, dat ze nu
wellicht veel aanvragen zal krijgen om bestuursmandaten uit te oefenen? (lacht) ‘Ze moeten
niet in rijen aan mijn deur staan. Mijn prioriteit gaat uit naar Sioen Industries.’ Michèle Sioen
heeft eveneens een bestuurszitje bij Belgacom.
‘Ik vind dit op het randje van het beledigende voor vrouwen. Het vervelende aan dit debat is
dat het zo gepolariseerd is. Als je tegen verplichte quota bent, ben je meteen ook vrouwonvriendelijk. Maar dat is niet zo’, stelt Bekaert-voorzitter Paul Buysse. ‘Ik ben een
democraat en zal uitvoeren wat de democratie beslist. Maar je zal altijd bij dezelfde vrouwen
terechtkomen. Dat is niet goed voor een bedrijf en niet goed voor vrouwen. Ik ben voor de
beste mensen om de tafel: man of vrouw, zwart of geel.’
Ook Lutgart Van den Berghe (Guberna) reageert teleurgesteld. ‘Er zijn te weinig vrouwelijke
bestuurders. Maar de huidige oplossing is slechts ‘kurieren am Symtom’ (de aanpak van de
kwalen niet van de symptomen)’, vindt ze. ‘Het gevaar bij wat nu is voorgelegd, is dat vooral
de onafhankelijke bestuurders de dupe zullen zijn. De bestuurders die bij het management en
de aandeelhouders gehaald worden, zullen vooral mannen blijven. Het gaat nu eenmaal
meestal om mannen. Maar het zal de positie van de onafhankelijken verzwakken. De drempel
voor vrouwen om het waar te maken, zal alleen maar hoger worden en dat is heel spijtig.’
Van den Berghe haalt ook uit naar de hypocrisie van de wettekst. ‘De federale regering heeft
zelf alle kansen gehad om vrouwen naar voren te schuiven. Hoeveel vrouwen hebben ze
voorgedragen nadat ze grote participaties in de bankgroepen hadden genomen? Nul.’