Vorige week hebben we moeten constateren dat

Raadsdebat beeindiging Coalitie BBB/NDB met Progressief BeeK
Sociaal verder! Of toch maar “Iedereen doet mee!”
Voorzitter
Vorige week is er op een wat ons betreft hardhandige manier een einde gekomen aan
een periode van ruim 9 jaar intensieve samenwerking tussen BBB/NDB en Progressief
Beek.
Naar ons is gebleken is dat voor menigeen in Beek als een verrassing gekomen terwijl
sommigen wel een idee hadden dat er iets mis zou zijn.
Met een gezamenlijke verklaring hebben beide politieke leiders kond gedaan van de
breuk. In die gezamenlijke verklaring hebben wij geconstateerd dat de basis voor die
samenwerking ontvallen was.
Wat Progressief Beek betreft was dat het verst dat we op dat moment konden gaan.
Immers wij vonden het moment van de breuk verkeerd en hadden nog niet het idee dat
we niet in staat zouden zijn om gezamenlijk verder invulling te geven aan het beleid
voor Beek. Wij voelden ons dat moment duidelijk overvallen door het gebeurde. Maar
konden niet om het feit dat was gecreëerd heen. Verrassend genoeg hadden en
waarschijnlijk hebben geen van de andere partijen een behoefte gevoeld om hierover in
de raadszaal het debat over aan te gaan. Wij hebben toen geoordeeld dat het wellicht
beter zou zijn om dat moment maar even uit te stellen. Vandaar een gezamenlijke
verklaring.
Nu wij een beetje afstand hebben kunnen nemen van het moment van de breuk past het
naar ons idee om daar zo publiek mogelijk verantwoording over af te leggen. Het is voor
de verhoudingen binnen het Beekse bestuur beter en naar ons idee noodzakelijk
geworden. Reacties uit de Beekse bevolking hebben ons daartoe aangezet.
Het tekent de Beekse politieke situatie dat desgevraagd de andere partijen akkoord
gegaan zijn met het houden van dit debat nu. Dat waarderen wij.Juist nu omdat de fase
van de collegeonderhandelingen nog niet zijn afgerond. Er kan nog lering getrokken
worden uit de afgelopen periode. Daarvoor dient ons inziens ook dit debat.
Voorzitter,
Een samenwerking van 9 jaar wordt afgesloten. Daarin is ongelofelijk veel bereikt; voor
Beek. En het voor zover ik die periode als raadslid heb kunnen overzien in goede
harmonie gegaan. De doelen die we gezamenlijk hebben gesteld zijn inmiddels
verwezenlijkt of verkeren nog in een stadium van uitvoering. Beek was en is een
ambitieuze gemeente die veel zaken ter hand neemt. Met gemeenschappelijke
inspanning en onder uitvoering van een gezond financieel beleid is geïnvesteerd in
mensen en in een kwalitatieve ruimtelijke omgeving. Het is niet het moment om de
loftrompet te steken op die gerealiseerde ambities. Het was wel het goede vertrekpunt
om de uitdagingen van deze tijd aan te kunnen gaan. Immers bij de vorming van het
nieuwe college wisten wij dat er voor iedere gemeente om het maar eens zo te zeggen
uitdagende momenten zouden aankomen. De decentralisaties in het sociale beleid en
een moeilijke financiële situatie tekenen zich af. Met dat beeld en de resultaten van de
afgelopen periode zijn we de onderhandelingen ingegaan. Voor Progressief Beek was de
inzet om daarbij te komen tot een andere verdeling van de verantwoordelijkheden. Zo u
wil het delen van de macht. Wij vonden daarvoor bij onze coalitiepartner een willig oor.
Het resulteerde in een herverdeling van de portefeuilles. Het principe van coördinerend
Document1 Document1
1
wethouder op het gebied van het Sociale domein en evenzo op het gebied van Kernen en
Omgeving werd afgesproken. Zo zouden we gezamenlijk het afgesproken beleid ten
uitvoer gaan brengen.
Nu terugkijkend constateer ik in ieder geval dat die afspraak te beperkt is uitgewerkt. In
de praktijk is van een aantoonbare samenwerking en deling van de last weinig gebleken.
De afbakening in domeinen of verantwoordelijkheden is bij de uitvoering zo moet je
achteraf constateren gebleven zoals die voorheen was.
Daar komt nog iets anders bij. In de bespreking van het transformatieplan in de
julivergadering ben ik daar ook al op ingegaan. Het landelijk geïnitieerde beleid van de
transitie en transformatie binnen het sociaal domein heeft laten zien dat er op korte
termijn een enorm takenpakket op de gemeente is afgekomen. En dat onder dusdanige
randvoorwaarden dat het beleid en zo u wil de dienstverlening naar de burger toe niet
gecontinueerd kan worden. Voor Progressief Beek was voor de verkiezingen al duidelijk
dat de rol van de gemeente zou moeten veranderen. Reeds geruime tijd daarvoor
hebben wij met de raad daarvoor de nodige stappen geinitieerd.
Op ons initiatief nam de voltallige raad reeds in 2009 de ‘koevoetmotie’ aan. Toen lag
nog slechts een ‘kleine’ WMO-taak op bord gemeente.
In deze motie worden aan het college vier dingen gevraagd:
1. Onderzoek welke kant de zorg uit moet worden gestuurd, om te geraken in de richting van
minder management, meer professionele verantwoordelijkheid voor de werkers, meer
samenwerking tussen de disciplines, meer kleinschalig werken vanuit de wijken, en meer gericht
op de behoeften van onze burgers.
2. Doe dit onderzoek samen met de zorgaanbieders, en samen met de andere gemeenten.
3. Maak duidelijk of er extra kosten aan deze veranderingen zijn verbonden, en of er
subsidiemogelijkheden voor bestaan.
4. Vertaal tenslotte de resultaten van het onderzoeken in een eisenpakket aan de zorgverleners
tijdens de aanbestedingsprocedures.
De consequenties voor de aanbesteding stonden dus al in 2009 op de agenda.
In 2013, toen er sprake was van een veel uitvoeriger decentralisatie in het sociale
domenin, werd deze motie door de voltallige raad nog een aangespitst.
De motie verzoekt het college om in overleg te gaan met de andere gemeenten van de
Westelijke Mijnstreek ten einde aan de zorgaanbieders die inschrijven op de
aanbesteding de volgende kwaliteitseisen te verbinden:
-
-
De zorgaanbieder moet bereid zijn te werken op een innovatieve, gekantelde manier.
De zorgaanbieder moet bereid en in staat zijn in nauw overleg en samenwerking met de
gebruikers zowel zorg in natura, als bemiddeling naar zorg in het kader van een PGB, te
leveren.
De zorgaanbieder moet zelf of in samenwerking met anderen alle aspecten van de zorg,
zowel de WMO- als de AWBZ-zorg geïntegreerd kunnen en willen bieden of organiseren.
De zorgaanbieder moet bereid zijn tot een intensieve samenwerking en overleg met andere
hulpverleners in de extramurale zorg.
-
In 2015 werd door alle raadsfracties steun aan een motie, die naar onze inzichten de
consensus in de raadswerkgroep weergaf, geweigerd. Met dit vanwege het feit dat de
wethouder een uitspraak over kaders van de aanbesteding voorbarig.
Deze motie was bedoeld om voort te gaan op de ingeslagen weg. Met name om de
condities te creëren waarmee een bestuurlijke aanbesteding ook daadwerkelijk tot de
mogelijkheden gaat behoren.
Document1 Document1
2
Wat ons betreft gaat het in die discussie ook om het proces van indicatiestelling van zorg
en het teruggeven van de verantwoordelijkheid aan de zorgverleners. Zie onze bijdrage
in het raadsdebat van juli 2015.
De noodzaak daartoe wordt breder onderschreven. In een artikel in het blad Focus 2016
stelt de voorzitter van de Transitiecommissie sociaal domein Han Noten het zo. “ als we
ons nu eens allemaal realiseren dat mensen vooral vanuit hun professie en hun passie
denken en handelen, dan is er geen reden meer om organisaties en instituties met
argwaan tegemoet te treden. Bij die professionals moet de vernieuwing vandaan komen,
omdat zij niet vanuit een institutioneel belang meedenken maar vooral vanuit hun vak”
Dat is precies voor Progressief Beek de kern van de zaak. Waarom betrekken we de
professionals niet veel nadrukkelijker bij de transitie van het sociaal domein. Daarover
en nergens anders over gaat het politieke meningsverschil in de gestrande coalitie over.
Voorzitter,
Om dat doel te bereiken past een andere werkwijze en instrumentarium. Gezien de
schaal van die verandering (qua tijd en middelen) een mega operatie. En die kunnen we
niet alleen af. Vandaar ons beroep om dat in nauwe samenspraak met betrokkenen tot
stand te brengen. Burger participatie. Ook daartoe zijn afspraken gemaakt. Binnen het
sociaal domein heeft dat zelfs aanleiding gegeven tot het organiseren van een
commissie waarin raads-en commissieleden in samenspraak met ambtenaren en
wethouders met elkaar in dialoog zijn gegaan. Op een niet politieke manier zijn
onderwerpen uitgediscussieerd. Hoe goed die vorm en de intenties zijn geweest, in de
uitvoering is er toch iets misgegaan. Zoals ik al in juli heb geconstateerd zijn die
discussie uiteindelijk te vrijblijvend gebleken. Progressief Beek en BBB/NDB verschillen
uiteindelijk te veel over het betrekken van anderen in het proces van de
beleidsontwikkeling. Over het Wie, wat, wanneer waarover betrokken wordt, blijkt te
verschillend te worden gedacht.
En dat valt zeer te betreuren omdat de consequenties van dat nieuwe beleid niet alleen
zijn gevolgen heeft binnen het gemeentelijk apparaat maar rechtstreeks raakt aan de
belangen van mensen en al die uitvoerende en dienstverlenende organisaties die een rol
moeten spelen bij het sociale domein.
Voorztter de mate van interactiviteit binnen de beleidsontwikkeling blijkt een wezenlijk
geschilpunt te zijn tussen beide politieke groeperingen.
Er is een tweede hoofdterrein waarop dat pijnlijk duidelijk geworden is. Nl het traject
van het ontwikkelen van de dorpsvisies. De initiële gedachten daarbij waren
gelijkluidend. Hoe kunnen we inwoners betrekken bij het opstellen van een visie met
betrekking tot de ontwikkeling van de kernen ten aanzien van de leefbaarheid. Uit het
collegeprogramma haal ik de volgende tekst:
- In het kader van het kernenbeleid worden samen met bewoners dorpsvisies voor de
Beekse kernen opgesteld en uitgevoerd. Hiermee worden veilige, schone leefbare en
aantrekkelijke kernen gerealiseerd
- Volgend op de dorpsvisies wordt in samenspraak met de belanghebbenden in kaart
gebracht welke accommodaties we in een kern kunnen en moeten behouden ten
behoeve van de leefbaarheid in de kernen.
In de uitvoering is e.e.a. gekoppeld aan de portefeuille Kernen en Omgeving ook plaats
onder verantwoordelijkheid van een coordinerend wethouder. Vrij logisch als je het mij
vraagt, immers behoud en bevordering van leefbaarheid in de dorpskernen heeft te
maken met veiligheid, sociale interactie, aanwezigheid en gebruik van voorzieningen,
Document1 Document1
3
toegankelijkheid van de faciliteiten, burgerparticipatie en nog zo meer. Initiële afspraak
is geweest om zoveel mogelijk mensen bij dit proces van onderop te betrekken. Te laat
zijn wij als ondersteunende fracties op de hoogte gesteld van het feit dat de werkwijze
binnen het college ten aanzien van dit dossier moeizaam verlopen is. Het heeft geleid tot
vele discussies. Die vanuit een fractie niet van dichtbij zijn meegemaakt. Het past op dit
moment ook niet om te treden in de beslotenheid van het college. Wel valt de conclusie
te trekken dat de initiële afspraken gericht op “ samen de schouders eronder zetten”
niet geleid hebben tot een gezamenlijke beleidsontwikkeling en uitvoering. In de
bloemlezing van maart 2015 zijn vele bouwstenen voor de ontwikkeling van de
dorpsvisies aan te treffen. Het is een trieste constatering dat na een gesprek in de
kernen in juli j.l. geen vervolg gegeven is en dat de oriënterende bespreking in een
raadsconferentie van vandaag is komen te vervallen. Toch hoop ik dat de gemeentelijke
beleidsontwikkeling wel weet in te spelen op de initiatieven die in de Beekse kernen tot
ontwikkeling kunnen worden gebracht. Zonder dat zal de participatie samenleving in
het Beekse niet tot stand komen en daar zullen haar inwoners uiteindelijk de dupe van
worden.
Voorzitter,
Eerder heb ik al kort verwezen naar de wijze waarop de breuk tot stand gekomen is.
Vanuit de raadsfractie opererend heb ik het college op enige afstand kunnen volgen bij
haar uitvoering van het coalitieakkoord. Verrassend zal het niet zijn; als je uiteindelijk
bovenstaande politieke verschillen in werkwijze moet constateren, dan moet er eerder
iets aan de hand zijn. Dat klopt. Voor zover ik heb kunnen waarnemen zijn er vanaf dit
voorjaar meerdere besprekingen geweest om de verschillen te overbruggen. In die
periode is bijvoorbeeld met vereende krachten van college en fracties de kadernota tot
stand gekomen. Een soms pittig debat maar met een ons inziens uitstekend resultaat.
Ook binnen de contouren van de cie sociaal domein zijn stevige discussies gevoerd over
het wenselijke beleid. Van onze kant in ieder geval met de intentie om gezamenlijk
beleid te ontwikkelen en ten uitvoer te brengen. En zo politieke verschillen te
overbruggen. Als fractievoorzitter ben ik geïnformeerd van een proces van bemiddeling
dat op een gegeven moment binnen het college is geïnitieerd. Dat de bemiddelaar
onverrichter zake zijn opdracht voortijding moest inleveren is iets wat PB niet voor
mogelijk had gehouden. De manier waarop zo een einde is gemaakt aan een vruchtbare
samenwerking van ruim negen jaar heeft ons inziens geen pas. Je mag het typeren als
een niet ongebruikelijke Limburgse vorm van communiceren, namelijk niet
rechtstreeks, ons staat deze handelwijze totaal niet aan.
Voorzitter ik kom tot een afronding.
Vorige week hebben we moeten constateren dat er tussen de politieke groeperingen
Progressief Beek en BBB/NDB dusdanig grote politieke verschillen gerezen zijn dat de
samenwerking niet langer effectief kan zijn. Die boodschap uit de gezamenlijke
verklaring delen wij.
Vanuit een goed democratisch principe achten wij het van groot belang dat lering
getrokken wordt vanuit die bevindingen. Tevens dat allen kennis kunnen nemen over de
werkelijke redenen van de breuk; een groot verschil in tactisch en strategisch handelen
uiteindelijk gebaseerd op politieke verschillen van inzicht. Met dit debat hebben wij
daartoe de openheid gegeven.
Document1 Document1
4
Voor Progressief Beek leidt dat hoogstwaarschijnlijk tot een rolwisseling; zo u wil,
verbannen tot een oppositie rol. Die rol zal echter niet wezenlijk kunnen verschillen van
de “propositierol” die wij tot nu toe hebben ingenomen. In het belang van
“Ondernemend Beek Veelzijdig en Vitaal in Zuid Limburg”. Daarmee sluit ik onze
bijdrage aan dit debat af. Uiteindelijk zal de kiezer in 2018 verdere duiding geven aan de
ontwikkelingen van dit moment.
Charles Willems
Fractievoorzitter Progressief Beek
15 oktober 2015
Document1 Document1
5