Raadsdebat beeindiging Coalitie BBB/NDB met Progressief Beek

Raadsdebat beeindiging Coalitie BBB/NDB met
Progressief Beek
Sociaal verder! Of toch maar “Iedereen doet mee!”
Voorzitter
Vorige week is er op een wat ons betreft hardhandige manier een einde
gekomen aan een periode van ruim 9 jaar intensieve samenwerking
tussen BBB/NDB en Progressief Beek.
Naar ons is gebleken is dat voor menigeen in Beek als een verrassing
gekomen terwijl sommigen wel een idee hadden dat er iets mis zou zijn.
Met een gezamenlijke verklaring hebben beide politieke leiders kond
gedaan van de breuk. In die gezamenlijke verklaring hebben wij
geconstateerd dat de basis voor die samenwerking ontvallen was.
Wat Progressief Beek betreft was dat het verst dat we op dat moment
konden gaan. Immers wij vonden het moment van de breuk verkeerd en
hadden nog niet het idee dat we niet in staat zouden zijn om gezamenlijk
verder invulling te geven aan het beleid voor Beek. Wij voelden ons dat
moment duidelijk overvallen door het gebeurde. Maar konden niet om het
feit dat was gecreëerd heen. Verrassend genoeg hadden en waarschijnlijk
hebben geen van de andere partijen een behoefte gevoeld om hierover in
de raadszaal het debat over aan te gaan. Wij hebben toen geoordeeld dat
het wellicht beter zou zijn om dat moment maar even uit te stellen.
Vandaar een gezamenlijke verklaring.
Nu wij een beetje afstand hebben kunnen nemen van het moment van de
breuk past het naar ons idee om daar zo publiek mogelijk verantwoording
over af te leggen. Het is voor de verhoudingen binnen het Beekse bestuur
beter en naar ons idee noodzakelijk geworden. Reacties uit de Beekse
bevolking hebben ons daartoe aangezet.
Het tekent de Beekse politieke situatie dat desgevraagd de andere
partijen akkoord gegaan zijn met het houden van dit debat nu. Dat
waarderen wij. Juist nu omdat de fase van de collegeonderhandelingen
nog niet zijn afgerond. Er kan nog lering getrokken worden uit de
afgelopen periode. Daarvoor dient ons inziens ook dit debat.
Voorzitter,
Een samenwerking van 9 jaar wordt afgesloten. Daarin is ongelofelijk veel
bereikt; voor Beek. En het voor zover ik die periode als raadslid heb
kunnen overzien in goede harmonie gegaan. De doelen die we
gezamenlijk hebben gesteld zijn inmiddels verwezenlijkt of verkeren nog
in een stadium van uitvoering. Beek was en is een ambitieuze gemeente
die veel zaken ter hand neemt. Met gemeenschappelijke inspanning en
onder uitvoering van een gezond financieel beleid is geïnvesteerd in
mensen en in een kwalitatieve ruimtelijke omgeving. Het is niet het
moment om de loftrompet te steken op die gerealiseerde ambities. Het
was wel het goede vertrekpunt om de uitdagingen van deze tijd aan te
kunnen gaan. Immers bij de vorming van het nieuwe college wisten wij
dat er voor iedere gemeente om het maar eens zo te zeggen uitdagende
momenten zouden aankomen. De decentralisaties in het sociale beleid en
een moeilijke financiële situatie tekenen zich af. Met dat beeld en de
resultaten van de afgelopen periode zijn we de onderhandelingen
ingegaan. Voor Progressief Beek was de inzet om daarbij te komen tot een
andere verdeling van de verantwoordelijkheden. Zo u wil het delen van de
macht. Wij vonden daarvoor bij onze coalitiepartner een willig oor. Het
resulteerde in een herverdeling van de portefeuilles. Het principe van
coördinerend wethouder op het gebied van het Sociale domein en evenzo
op het gebied van Kernen en Omgeving werd afgesproken. Zo zouden we
gezamenlijk het afgesproken beleid ten uitvoer gaan brengen.
Nu terugkijkend constateer ik in ieder geval dat die afspraak te beperkt is
uitgewerkt. In de praktijk is van een aantoonbare samenwerking en deling
van de last weinig gebleken. De afbakening in domeinen of
verantwoordelijkheden is bij de uitvoering zo moet je achteraf constateren
gebleven zoals die voorheen was.
Daar komt nog iets anders bij. In de bespreking van het transformatieplan
in de julivergadering ben ik daar ook al op ingegaan. Het landelijk
geïnitieerde beleid van de transitie en transformatie binnen het sociaal
domein heeft laten zien dat er op korte termijn een enorm takenpakket op
de gemeente is afgekomen. En dat onder dusdanige randvoorwaarden dat
het beleid en zo u wil de dienstverlening naar de burger toe niet
gecontinueerd kan worden. Voor Progressief Beek was voor de
verkiezingen al duidelijk dat de rol van de gemeente zou moeten
veranderen. Reeds geruime tijd daarvoor hebben wij met de raad
daarvoor de nodige stappen geïnitieerd.
Op ons initiatief nam de voltallige raad reeds in 2009 de ‘koevoetmotie’
aan. Toen lag nog slechts een ‘kleine’ WMO-taak op bord gemeente.
In deze motie worden aan het college vier dingen gevraagd:
1. Onderzoek welke kant de zorg uit moet worden gestuurd, om te geraken
in de richting van minder management, meer professionele
verantwoordelijkheid voor de werkers, meer samenwerking tussen de
disciplines, meer kleinschalig werken vanuit de wijken, en meer gericht op de
behoeften van onze burgers.
2. Doe dit onderzoek samen met de zorgaanbieders, en samen met de
andere gemeenten.
3. Maak duidelijk of er extra kosten aan deze veranderingen zijn verbonden,
en of er subsidiemogelijkheden voor bestaan.
4. Vertaal tenslotte de resultaten van het onderzoeken in een eisenpakket
aan de zorgverleners tijdens de aanbestedingsprocedures.
De consequenties voor de aanbesteding stonden dus al in 2009 op de
agenda.
In 2013, toen er sprake was van een veel uitvoeriger decentralisatie in het
sociale domein, werd deze motie door de voltallige raad nog een
aangestipt.
De motie verzoekt het college om in overleg te gaan met de andere
gemeenten van de Westelijke Mijnstreek ten einde aan de zorgaanbieders
die inschrijven op de aanbesteding de volgende kwaliteitseisen te
verbinden:
-
De zorgaanbieder moet bereid zijn te werken op een innovatieve,
gekantelde manier.
-
De zorgaanbieder moet bereid en in staat zijn in nauw overleg en
samenwerking met de gebruikers zowel zorg in natura, als bemiddeling
naar zorg in het kader van een PGB, te leveren.
-
De zorgaanbieder moet zelf of in samenwerking met anderen alle aspecten
van de zorg, zowel de WMO- als de AWBZ-zorg geïntegreerd kunnen en
willen bieden of organiseren.
-
De zorgaanbieder moet bereid zijn tot een intensieve samenwerking en
overleg met andere hulpverleners in de extramurale zorg.
-
In 2015 werd door alle raadsfracties steun aan een motie, die naar onze
inzichten de consensus in de raadswerkgroep weergaf, geweigerd. Met dit
vanwege het feit dat de wethouder een uitspraak over kaders van de
aanbesteding voorbarig.
Deze motie was bedoeld om voort te gaan op de ingeslagen weg. Met
name om de condities te creëren waarmee een bestuurlijke aanbesteding
ook daadwerkelijk tot de mogelijkheden gaat behoren.
Wat ons betreft gaat het in die discussie ook om het proces van
indicatiestelling van zorg en het teruggeven van de verantwoordelijkheid
aan de zorgverleners. Zie onze bijdrage in het raadsdebat van juli 2015.
De noodzaak daartoe wordt breder onderschreven. In een artikel in het
blad Focus 2016 stelt de voorzitter van de Transitiecommissie sociaal
domein Han Noten het zo. “ als we ons nu eens allemaal realiseren dat
mensen vooral vanuit hun professie en hun passie denken en handelen,
dan is er geen reden meer om organisaties en instituties met argwaan
tegemoet te treden. Bij die professionals moet de vernieuwing vandaan
komen, omdat zij niet vanuit een institutioneel belang meedenken maar
vooral vanuit hun vak” Dat is precies voor Progressief Beek de kern van
de zaak. Waarom betrekken we de professionals niet veel nadrukkelijker
bij de transitie van het sociaal domein. Daarover en nergens anders over
gaat het politieke meningsverschil in de gestrande coalitie over.
Voorzitter,
Om dat doel te bereiken past een andere werkwijze en instrumentarium.
Gezien de schaal van die verandering (qua tijd en middelen) een mega
operatie. En die kunnen we niet alleen af. Vandaar ons beroep om dat in
nauwe samenspraak met betrokkenen tot stand te brengen. Burger
participatie. Ook daartoe zijn afspraken gemaakt. Binnen het sociaal
domein heeft dat zelfs aanleiding gegeven tot het organiseren van een
commissie waarin raads- en commissieleden in samenspraak met
ambtenaren en wethouders met elkaar in dialoog zijn gegaan. Op een niet
politieke manier zijn onderwerpen uitgediscussieerd. Hoe goed die vorm
en de intenties zijn geweest, in de uitvoering is er toch iets misgegaan.
Zoals ik al in juli heb geconstateerd zijn die discussie uiteindelijk te
vrijblijvend gebleken. Progressief Beek en BBB/NDB verschillen uiteindelijk
te veel over het betrekken van anderen in het proces van de
beleidsontwikkeling. Over het Wie, wat, wanneer waarover betrokken
wordt, blijkt te verschillend te worden gedacht.
En dat valt zeer te betreuren omdat de consequenties van dat nieuwe
beleid niet alleen zijn gevolgen heeft binnen het gemeentelijk apparaat
maar rechtstreeks raakt aan de belangen van mensen en al die
uitvoerende en dienstverlenende organisaties die een rol moeten spelen
bij het sociale domein.
Voorzitter de mate van interactiviteit binnen de beleidsontwikkeling blijkt
een wezenlijk geschilpunt te zijn tussen beide politieke groeperingen.
Er is een tweede hoofdterrein waarop dat pijnlijk duidelijk geworden is.
Nml. het traject van het ontwikkelen van de dorpsvisies. De initiële
gedachten daarbij waren gelijkluidend. Hoe kunnen we inwoners
betrekken bij het opstellen van een visie met betrekking tot de
ontwikkeling van de kernen ten aanzien van de leefbaarheid. Uit het
collegeprogramma haal ik de volgende tekst:
- In het kader van het kernenbeleid worden samen met bewoners
dorpsvisies voor de Beekse kernen opgesteld en uitgevoerd. Hiermee
worden veilige, schone leefbare en aantrekkelijke kernen gerealiseerd
- Volgend op de dorpsvisies wordt in samenspraak met de
belanghebbenden in kaart gebracht welke accommodaties we in een
kern kunnen en moeten behouden ten behoeve van de leefbaarheid in
de kernen.
In de uitvoering is e.e.a. gekoppeld aan de portefeuille Kernen en
Omgeving ook plaats onder verantwoordelijkheid van een coördinerend
wethouder. Vrij logisch als je het mij vraagt, immers behoud en
bevordering van leefbaarheid in de dorpskernen heeft te maken met
veiligheid, sociale interactie, aanwezigheid en gebruik van voorzieningen,
toegankelijkheid van de faciliteiten, burgerparticipatie en nog zo meer.
Initiële afspraak is geweest om zoveel mogelijk mensen bij dit proces van
onderop te betrekken. Te laat zijn wij als ondersteunende fracties op de
hoogte gesteld van het feit dat de werkwijze binnen het college ten
aanzien van dit dossier moeizaam verlopen is. Het heeft geleid tot vele
discussies. Die vanuit een fractie niet van dichtbij zijn meegemaakt. Het
past op dit moment ook niet om te treden in de beslotenheid van het
college. Wel valt de conclusie te trekken dat de initiële afspraken gericht
op “ samen de schouders eronder zetten” niet geleid hebben tot een
gezamenlijke beleidsontwikkeling en uitvoering. In de bloemlezing van
maart 2015 zijn vele bouwstenen voor de ontwikkeling van de dorpsvisies
aan te treffen. Het is een trieste constatering dat na een gesprek in de
kernen in juli j.l. geen vervolg gegeven is en dat de oriënterende
bespreking in een raadsconferentie van vandaag is komen te vervallen.
Toch hoop ik dat de gemeentelijke beleidsontwikkeling wel weet in te
spelen op de initiatieven die in de Beekse kernen tot ontwikkeling kunnen
worden gebracht. Zonder dat zal de participatie samenleving in het
Beekse niet tot stand komen en daar zullen haar inwoners uiteindelijk de
dupe van worden.
Voorzitter,
Eerder heb ik al kort verwezen naar de wijze waarop de breuk tot stand
gekomen is. Vanuit de raadsfractie opererend heb ik het college op enige
afstand kunnen volgen bij haar uitvoering van het coalitieakkoord.
Verrassend zal het niet zijn; als je uiteindelijk bovenstaande politieke
verschillen in werkwijze moet constateren, dan moet er eerder iets aan de
hand zijn. Dat klopt. Voor zover ik heb kunnen waarnemen zijn er vanaf
dit voorjaar meerdere besprekingen geweest om de verschillen te
overbruggen. In die periode is bijvoorbeeld met vereende krachten van
college en fracties de kadernota tot stand gekomen. Een soms pittig debat
maar met een ons inziens uitstekend resultaat. Ook binnen de contouren
van de cie sociaal domein zijn stevige discussies gevoerd over het
wenselijke beleid. Van onze kant in ieder geval met de intentie om
gezamenlijk beleid te ontwikkelen en ten uitvoer te brengen. En zo
politieke verschillen te overbruggen. Als fractievoorzitter ben ik
geïnformeerd van een proces van bemiddeling dat op een gegeven
moment binnen het college is geïnitieerd. Dat de bemiddelaar onverrichter
zake zijn opdracht voortijdig moest inleveren is iets wat PB niet voor
mogelijk had gehouden. De manier waarop zo een einde is gemaakt aan
een vruchtbare samenwerking van ruim negen jaar heeft ons inziens geen
pas. Je mag het typeren als een niet ongebruikelijke Limburgse vorm van
communiceren, namelijk niet rechtstreeks, ons staat deze handelwijze
totaal niet aan.
Voorzitter ik kom tot een afronding.
Vorige week hebben we moeten constateren dat er tussen de politieke
groeperingen Progressief Beek en BBB/NDB dusdanig grote politieke
verschillen gerezen zijn dat de samenwerking niet langer effectief kan zijn.
Die boodschap uit de gezamenlijke verklaring delen wij.
Vanuit een goed democratisch principe achten wij het van groot belang
dat lering getrokken wordt vanuit die bevindingen. Tevens dat allen kennis
kunnen nemen over de werkelijke redenen van de breuk; een groot
verschil in tactisch en strategisch handelen uiteindelijk gebaseerd op
politieke verschillen van inzicht. Met dit debat hebben wij daartoe de
openheid gegeven.
Voor Progressief Beek leidt dat hoogstwaarschijnlijk tot een rolwisseling;
zo u wil, verbannen tot een oppositie rol. Die rol zal echter niet wezenlijk
kunnen verschillen van de “propositierol” die wij tot nu toe hebben
ingenomen. In het belang van “Ondernemend Beek Veelzijdig en Vitaal in
Zuid Limburg”. Daarmee sluit ik onze bijdrage aan dit debat af.
Uiteindelijk zal de kiezer in 2018 verdere duiding geven aan de
ontwikkelingen van dit moment.
Charles Willems
Fractievoorzitter Progressief Beek
15 oktober 2015