Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Docentenhandleiding H1 Contact! Thema’s Waarom doe je eigenlijk wat je doet? Waarom kleed je je, zoals je je kleedt? Deze vragen, en meer, worden gesteld in dit hoofdstuk. Hoe gaan mensen met elkaar om, hoe zien ze er uit en wat voor invloed hebben ze op elkaar - dat zijn de thema's die in dit hoofdstuk worden behandeld. Een materiaalllijst is te vinden op www.kontakt.wolters.nl Overzicht ICT Paragraaf 1.2 Omgaan met elkaar kan in plaats van uit het boek, volledig op ICT (i-clips) worden gemaakt. De Test jezelf per paragraaf vindt u ook op i-clips, evenals een ICT-oefentoets over het complete hoofdstuk. Do-it's Algemene tip: Bij veel Do-it's horen knipbladen. Als voorbereiding kan het goed zijn om deze knipbladen zelf al eens te verwerken, zodat u uw leerlingen kunt laten zien hoe het eindproduct er uit ziet, of kán gaan zien - want bij veel Do-it's is er een zekere mate van vrijheid bij de uitwerking. Do-it 1.1 Hoe ziet jouw relatienetwerk eruit? De leerlingen maken in deze Do-it een stamboom van hun relatienetwerk. U kunt ze foto's laten opplakken in de stamboom, om deze een aantrekkelijker uiterlijk te geven. Het kan overigens zijn dat deze Do-it veel losmaakt bij uw leerlingen. Verhalen uit gescheiden gezinnen zijn geen uitzondering. Het is daarom ook verstandig genoeg tijd te reserveren voor het bespreken van de resultaten. De meisjes op de foto in het leerboek zijn overigens echt zusjes! Do-it 1.2 Spreekt jouw lichaam? In het 'Hints'-spel in deze Do-it moeten de leerlingen een aantal bekende spreekwoorden en uitdrukkingen uitbeelden. U kunt ze er zelf extra spreekwoorden bij laten bedenken. En hoe zit het met kinderen met een andere culturele achtergrond? Kennen zij deze Nederlandse uitdrukkingen, en hebben zij misschien andere die Nederlandse kinderen niet kennen? Do-it 1.3 Maken kleren de m/v? Het intro van deze Do-it, over voor het eerst ergens naartoe gaan en je daarom anders kleden, leent zich voor een klassengesprek. Zijn er leerlingen die zich nu, een paar weken na begin van het schooljaar, anders kleden dan op hun eerste schooldag? Zo ja, waarom? Of waarom niet? Voor de modeshow zou u extra publiek kunnen regelen, bijvoorbeeld door de parallelklassen uit te nodigen. En een muziekinstallatie geeft het geheel extra elan. Tips 1.1 Samen leven Extra Pedagogisch medewerker m/v U zou een pedagogisch medewerker als gastdocent kunnen uitnodigen, en laten vertellen over haar of zijn dagelijkse werkzaamheden. Laat uw leerlingen ter voorbereiding vragen bedenken. 1.2 Omgaan met elkaar Contact via internet is tegenwoordig heel gewoon. Een aantal opdrachten uit paragraaf 1.2 gaan hierover. Informatie over veilig internetgebruik vindt u op: www.veiliginternet.metlinks.nl www.digibewust.nl www.clicksafe.be © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 1 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Pesten Ouders en school kunnen een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van en reageren op pesten. Pesten is echter vaak moeilijk op te lossen en soms kan er zelfs nog meer schade worden aangericht. Het is belangrijk om (ook tijdens andere lessen!) aandacht te besteden aan verschillen tussen mensen en de nadruk te leggen op het respecteren van de ander. Als u in uw klas signaleert dat er gepest wordt, kunt u er bijvoorbeeld rekening mee houden als de groepen voor rollenspellen, presentaties en groepsopdrachten (bijv. practicum 1.1) worden ingedeeld. Voor meer informatie over bijvoorbeeld digitaal pesten, kunt u kijken op de campagnesite van SIRE: www.stopdigitaalpesten.nl. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 2 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Docentenhandleiding H2 Waar blijft je geld? Thema’s Hoe kom jij aan je geld? En waar geef je het aan uit? Dit zijn de vragen die in dit hoofdstuk onder andere worden behandeld. Daarnaast komen de rol van reclame en ook de functie van consumentenorganisaties aan de orde. Ten slotte wordt aandacht besteed aan het voorkomen van schulden en de rol die een organisatie als het NIBUD daarin kan spelen. Een materiaallijst is te vinden op www.kontakt.wolters.nl Overzicht ICT Paragraaf 2.2 Verleid worden kan in plaats van uit het boek, volledig met ICT (i-clips) worden gemaakt: De Test jezelf per paragraaf vindt u ook bij i-clips, evenals een ICT-oefentoets over het complete hoofdstuk. Do-it's Do-it 2.1 Heb jij geld voor een mp3? De leerlingen maken een overzicht van hun inkomsten en uitgaven: een begroting. Ter voorbereiding op deze Do-it, kunt u ze vragen dit over een langere periode, bijvoorbeeld een maand, alvast bij te houden. Do-it 2.2 Kun jij de verleiding weerstaan? In deze Do-it komen de verschillende manieren waarop reclame voor producten wordt gemaakt aan de orde. U zou aan de hand van een aantal voorbeelden (folders, advertenties in kranten en bladen, radio- en tv-spotjes) met uw leerlingen kunnen bespreken welke vormen wel en welke niet aanspreken. En voor welke doelgroep dienen de verschillende vormen? Do-it 2.3 Kassabon bewaren! Voor deze Do-it kunt u een lijstje verzamelen van verschillende sites die uw leerlingen zouden kunnen bekijken, om een idee te krijgen van hoe kopen via internet eigenlijk gaat. Laat ze hier niet zonder toezicht rondkijken! Do-it 2.4 Eens een schuld, altijd een schuld? Uw leerlingen maken een ontwerp voor een website over geld voor jongeren. U kunt ze na afloop laten kijken naar een bestaande site, bijvoorbeeld www.nibudjong.nl, en een vergelijking laten maken: hebben ze dezelfde onderwerpen behandeld? Welke onderdelen ontbreken, en is dat erg? Welke onderdelen ontbreken op de bestaande site die uw leerlingen wel belangrijk vinden? Tips 2.1 Zorgen voor geld U zou voor deze les een gastdocent (bijvoorbeeld iemand van de bank) uit kunnen nodigen. Laat uw leerlingen van tevoren vragen bedenken die ze zouden willen stellen. 2.2 Verleid worden Voor meer informatie over productkeuze kunt u contact opnemen met de Consumentenbond (www.consumentenbond.nl). Hier zijn ook de verschillende testresultaten verkrijgbaar. U kunt bij deze paragraaf eventueel iets vertellen over het gevaar van websites als www.lenen.nl. Op www.nibudjong.nl vinden uw leerlingen veel informatie over geldzaken. Ook worden er budgettips gegeven. U zou als gastdocent een medewerker van een reclamebureau uit kunnen nodigen, om iets te vertellen over het vak 'reclame maken'. 2.3 Niet goed, geld terug? U zou van te voren een consumentenprogramma (bijv. Radar of Kassa) op kunnen nemen om dit dan vervolgens klassikaal te bekijken. Het kan leuk zijn om met uw klas het bureau voor rechtshulp of de wetswinkel te bezoeken. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 3 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 2.4 Omgaan met geld Meer informatie over omgaan met geld, schuldhulpverlening enzovoorts vindt u op www.nibud.nl, en, speciaal voor jongeren: www.nibudjong.nl. Een erg informatieve site voor leerlingen en ouders die niet veel geld te besteden hebben, is www.grijpjekansen.nl. Verdieping Verzekeren Het is goed om extra informatie over verzekeringen te verschaffen, m.n. over de WA en AVPverzekering en de zorgverzekering. Welke is verplicht, en wanneer, en welke niet? © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 4 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Docentenhandleiding H3 Hoe gezond is gezond? Thema’s Wat doe jij allemaal om gezond te blijven? En waarom doe je die dingen? Dat zijn de vragen die in dit hoofdstuk worden gesteld. Het belang van een goede inwendige en uitwendige verzorging voor de eigen gezondheid wordt behandeld. En wat doe je bij ziekte? Ook komen de gevolgen van een ongezonde leefwijze en het gebruik van genotmiddelen aan de orde. Sporten is gezond, maar topsport ook? In de laatste paragraaf worden een aantal risico's van het beoefenen van topsport behandeld, en ook de gevaren van doping. Een materiaallijst is te vinden op www.kontakt.wolters.nl Overzicht ICT Paragraaf 3.4 Genotmiddelen kan in plaats van uit het boek, volledig op ICT (i-clips) worden gemaakt. De Test jezelf per paragraaf vindt u ook op i-clips, evenals een ICT-oefentoets over het complete hoofdstuk. Do-it's Do-it 3.1 Wie maakt jou nog mooier? Het is de bedoeling dat uw leerlingen mensen in allerlei verschillende beroepen gaan interviewen. Het kan handig zijn als u van tevoren al geschikte mensen in uw omgeving, of de omgeving van de school, benadert. U kunt er natuurlijk ook voor kiezen de leerlingen het zelf te laten regelen, maar dat kost misschien te veel tijd. De Checklist interviewen vindt u op i-clips. Deze opdracht is overigens heel geschikt om voor de open dagen van uw school te laten maken. Do-it 3.2 Word je ziek van een zoen? In het intro van deze Do-it wordt een cultureel verschijnsel ('neuzen' in plaats van zoenen) gekoppeld aan de mogelijke verspreiding van ziektes. U zou hierover met uw leerlingen een klassengesprek kunnen voeren: kennen zij nog meer voorbeelden? En u? Do-it 3.3 Kun je sporten zonder blessures? U kunt uw leerlingen een instructiekaart laten maken voor skateboarden of skaten, zoals in de opdracht, maar u kunt ze natuurlijk ook aan het werk zetten voor uw school: laat ze een kaart maken voor de sportdag. Welke voorzorgsmaatregelen kunnen uw leerlingen, en de betrokken docenten, nemen om blessures te voorkomen? Do-it 3.4 Eén pilsje moet toch kunnen? LET OP: bij het onderzoeken van genotmiddelen is het niet de bedoeling dat leerlingen hier daadwerkelijk mee in aanraking komen! Ook wordt deze suggestie misschien gewekt in het lijstje 'benodigdheden', er wordt bedoeld dat informatie hierover op bijvoorbeeld internet moet worden gezocht. Als u er voor kiest om de leerlingen wel concreet iets te laten onderzoeken, kunt u hier natuurlijk koffie, chocola enzovoort voor gebruiken. Do-it 3.5 Hoe snel klopt jouw hart? Voor deze Do-it hebben uw leerlingen de beschikking nodig over een sportveld, of een groot schoolplein waar ze een bepaalde afstand kunnen wandelen, rennen en sprinten. Daarnaast moeten ze hun hartslag meten. Als uw leerlingen dit nog niet eerder hebben hoeven doen, kan het geen kwaad hier klassikaal uitleg over te geven. Tips 3.1 Verzorgen Vraag bijvoorbeeld als gastdocent een tandarts(assistente), schoonheidsspecialiste of iemand met een vergelijkbaar beroep. Zij kan dan ook iets over haar beroep vertellen. Natuurlijk laat u uw leerlingen van tevoren vragen bedenken. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 5 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 3.3 Bescherm jezelf EHBO Er zijn meestal wel docenten, of leerlingen, met een EHBO-diploma bij u op school. Spreek met hen af dat ze een demonstratie-uur geven. 3.4 Genotmiddelen. LET OP: bij het onderzoeken van genotmiddelen is het niet de bedoeling dat leerlingen hier daadwerkelijk mee in aanraking komen! Als u er voor kiest om de leerlingen wel concreet iets te laten onderzoeken, kunt u hier natuurlijk koffie, chocola enzovoorts voor gebruiken. Bij het Trimbos-instituut kunt u talloze voorlichtingsfilms en –boeken over gok-, drugs- en alcoholverslaving aanvragen, die speciaal ontwikkeld zijn voor jongeren. De videobanden maken deel uit van het project ‘De Gezonde School en Genotmiddelen’ van het Trimbos-instituut (o.a. i.s.m. de GGD) voor het voortgezet onderwijs en het project 'Weet wat je doet' van het CAD Drenthe voor de preventie van verslaving in de jeugdhulpverlening. Kijk voor meer informatie op: www.trimbos.nl en www.dgsg.nl. Bij Stichting Drugsinformatie en Preventie voor Jongeren kunt u terecht voor meer informatie over drugsverslaving onder jongeren. Ook zijn hier talloze films verkrijgbaar. Kijk voor meer informatie op: www.stichtingdpj.nl. Voor meer informatie over roken, kunt u terecht op www.stoppenmetroken.nu en www.stivoro.nl. Het is interessant om hier een gastdocent voor uit te nodigen. U kunt er ook voor kiezen om de leerlingen (evt. anoniem) een vragenlijst in te laten vullen over drugsgebruik. 3.5 Topsport Doet een van uw leerlingen aan topsport? Laat haar of hem vertellen over wat zij of hij er voor moet doen en laten om de top te kunnen bereiken. U kunt ook een professionele sporter uitnodigen als gastdocent. Laat in beide gevallen uw leerlingen vragen voorbereiden. Verdieping Je lijf in evenwicht Laat de leerlingen attributen meenemen die ze bij hun sport gebruiken. Deze kunnen ze in de klas laten zien en er over vertellen. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 6 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Docentenhandleiding H4 Voeding Thema’s Het belang van voeding voor groei en gezondheid wordt behandeld. Wat zit er in gezonde voeding? En hoe kom je er achter wat er in een voedingsmiddel zit? De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum wordt besproken, en hoe je voedingsmiddelen het beste bewaard. En bij dat alles komen ook nog eens de verschillen tussen verschillende (eet)culturen aan bod. De vwo-paragraaf behandeld het gevoelige onderwerp 'bewerkt eten'. Wat verstaan we er onder? En wat vinden uw leerlingen van biotechnologie? Een materiaallijst is te vinden op www.kontakt.wolters.nl Overzicht ICT Paragraaf 4.2 Genoeg, te veel, te weinig kan in plaats van uit het boek, volledig op ICT (i-clips) worden gemaakt. De Test jezelf per paragraaf vindt u ook op i-clips, evenals een ICT-oefentoets over het complete hoofdstuk. Do-it's Do-it 4.1 Doen we het menu in de koffer? De leerlingen maken een menu met behulp van de Schijf van Vijf. Daarnaast vullen ze een menu in voor een vegetariër. Maar lukt het ook voor iemand met een voedselallergie, bijvoorbeeld voor lactose of gluten? Of misschien heeft een van uw leerlingen een bijzondere voedselbehoefte of gewoonte waarvoor de klas een menu kan ontwerpen. Do-it 4.2 Waar en wat eet een ander? Uw leerlingen maken een poster om gezonde eetgewoonten in een voor hun vreemde cultuur te stimuleren. Welke culturen zijn vertegenwoordigd in uw klas? Misschien kunnen uw leerlingen elkaar verder helpen! Do-it 4.3 Barbecueën zonder ellende U kunt het product van deze Do-it gebruiken om met uw klas een gezonde en veilige barbecue te organiseren, waarbij u de parallelklassen of misschien wel de hele school kunt uitnodigen. Do-it 4.4 Bloemkool als ontbijt? Ook deze Do-it levert een mooi eindproduct wat u bij een open dag van uw school kunt laten zien. En u kunt een prijs uitloven voor het slimste ontwerp: met de vlag van Japan als placemat zijn uw leerlingen zo klaar... Mocht het plastificeren van alle placemats niet gaan met uw budget, dan kunt u er een prijsvraag van maken: alleen de mooiste placemat wordt geplastificeerd. Do-it 4.5 Helpt biotechnologie honger de wereld uit? Uw leerlingen gaan bij deze Do-it nadenken over de mogelijkheden die biotechnologie biedt voor het oplossen van de voortdurende problemen in de voedselvoorziening in de Derde Wereld. U kunt ze als onderwerp of voorbeeld wijzen op de discussie over 'Gouden rijst' (Golden rice): rijst met een door genetische modificatie hoger gehalte aan vitamine A. Gebrek aan vitamine A zorgt in de Derde Wereld voor blindheid bij een half miljoen kinderen per jaar. Tips Handige folders/brochures voor dit hoofdstuk zijn verkrijgbaar bij het Voedingscentrum. Kijk voor meer informatie op www.voedingscentrum.nl. Op deze website vindt u ook links naar verschillende sites van overheidsinstellingen, consumenten- en non-profitorganisaties. Op bijvoorbeeld de site van de Nederlandse hartstichting (www.hartstichting.nl) is ook informatie te vinden over gezonde voeding. Ook kunnen leerlingen hier zelf hun BMI (Body Mass Index) bepalen. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 7 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 4.2 Genoeg, te veel, te weinig Wat zijn eetstoornissen? Voor brochures en folders over dit onderwerp kunt u zich wenden tot Stichting Anorexia en Boulimia Nervosa. Voor meer informatie zie: www.sabn.nl. Hier zijn ook adressen van zelfhulpgroepen en dergelijke te vinden. 4.5 Bewerkt voedsel Het onderwerp van deze paragraaf levert veel materiaal voor discussie. U zou een medewerker van een kaasfabriek, een bierbrouwerij, een natuurvoedingswinkel of de Voedsel en Warenautoriteit kunnen uitnodigen als gastdocent. Laat uw leerlingen vragen voorbereiden. Daarnaast kan een rondleiding bij een voedselproducent (zuivelfabriek, bierbrouwerij, bakker) bijzonder leerzaam zijn. Verdieping Kun je alles zomaar eten? In uw klas zitten mogelijk leerlingen met een voedselallergie. U kunt ze hier over laten vertellen: wat kunnen ze wel eten, en wat niet? Hoe kwamen ze er achter dat ze die voedselallergie hadden? Wat gebeurde er toen? © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 8 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Docentenhandleiding H5 Werken Thema’s Tijdsbesteding: wat is het, en hoe doe je het goed? Het plannen en regelen van al die dingen die moeten gebeuren valt nog niet mee. School, vrienden, sport, en daarnaast misschien ook nog een baantje. En wie doet eigenlijk wat? En waarom? Rolpatronen en emancipatie komen aan de orde. Ook komen schoonmaken en de was aan bod. Hoe pak je zo'n klus aan, waar let je op bij de keuze van je materialen en wat kan er mis gaan? Ten slotte wordt de Arbo-wet behandeld: wat houdt deze wet in, en wie zorgen er voor dat deze wordt nageleefd? Een materiaallijst is te vinden op www.kontakt.wolters.nl Overzicht ICT Paragraaf 5.3 Schoonmaken kan in plaats van uit het boek, volledig met ICT (i-clips) worden gemaakt: De Test jezelf per paragraaf vindt u ook bij i-clips, evenals een ICT-oefentoets over het complete hoofdstuk. Do-it's Do-it 5.1 Heb je wel tijd genoeg? Uw leerlingen maken een lijst met vijf tips om stress te voorkomen. U zou de opdracht ook iets kunnen aanpassen, door ze te vragen vijf tips te bedenken waardoor een medeleerling ontspannen naar een proefwerk kan toewerken. Bespreek de resultaten met uw klas: werken alle tips voor alle leerlingen even goed? Do-it 5.2 Zorgen jullie straks samen? Een goed onderwerp voor een klassengesprek: herkennen uw leerlingen rolpatronen in de manier waarop hun ouders, ooms en tantes, grootouders, en de ouders van hun vriendjes en vriendinnetjes leven? En hoe zit het met de eigen toekomstplannen? Gaan ze het allemaal anders doen? Do-it 5.3 Je slaapkamer schoon in twee minuten? Een opdracht die u ook weer iets kunt bijstellen: hoe wordt uw klaslokaal schoon in twee minuten? Met als hoofdprijs voor het winnende 'spotje': het mogen uitvoeren van de beste aanpak... Nog een alternatieve manier om deze Do-it uit te voeren: geef uw leerlingen de opdracht om hun eigen slaapkamer schoon te maken volgens het stappenplan wat wordt beschreven onder de kernvraag Hoe maak je schoon? in de paragraaf. Waarschuw wel de ouder(s)/verzorger(s) door middel van bijvoorbeeld een A4-tje, waarop u de ouder(s)/verzorger(s) ook een beoordeling kunt laten invullen. Geef uw leerlingen alleen een beoordeling voor deze opdracht als ze dit A4-tje ingevuld bij u inleveren. Do-it 5.4 Een kind kan de was doen? Als u in uw verzorgingslokaal de beschikking heeft over een wasmachine, zou u deze Do-it in de praktijk kunnen laten uitvoeren. Er is onder uw collega's of bij (de ouders van) uw leerlingen vast wel iemand te vinden die een stapel wasgoed kan aanbieden. Do-it 5.5 Werk je wel gezond? Uw leerlingen onderzoeken voor deze Do-it de omstandigheden op verschillende werkplekken. U kunt ze zelf locaties laten zoeken, of, om tijd te besparen, zelf van tevoren afspraken maken. Denk daarbij vooral aan bijbaantjes die uw leerlingen, zodra ze oud genoeg zijn, zelf mogen vervullen: vakkenvuller, kassamedewerker, krantenbezorger enzovoorts. Informatie over wat wel of niet mag, vinden uw leerlingen bijvoorbeeld op www.startveilig.eu. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 9 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Tips 5.1 Tijdsbesteding In uw klas bevinden zich vast al wel leerlingen die een baantje hebben (gehad). Of misschien helpen ze vaak mee in het bedrijf van hun ouders. Kennen ze de regels voor (betaald) werk door minderjarigen? En hoe zit het met hun ouders? En wie in de klas doet wel eens vrijwilligerswerk? Misschien bevindt er zich in de omgeving van uw school wel een verpleeghuis, instelling voor gehandicapten of dierenasiel waar de hulp van uw klas of school welkom is. Kijk bijvoorbeeld ook op www.openjeblik.nl voor ideeën. 5.2 Aan het werk! Een goed onderwerp voor een klassengesprek: herkennen uw leerlingen rolpatronen in de manier waarop hun ouders, ooms en tantes, grootouders, en de ouders van hun vriendjes en vriendinnetjes leven? En hoe zit het met de eigen toekomstplannen? Gaan ze het allemaal anders doen? 5.3 Schoonmaken Opdracht 9: het symbool wordt niet uitgelegd in de stof, maar u kunt uw leerlingen laten spieken in de bron op bladzijde 114 in het leerboek: de drie andere antwoordmogelijkheden staan daar wél tussen. 5.5 De Arbo-wet Achtergrondinformatie over de Arbo-wet vindt u op www.arbo.nl. Uw leerlingen kunt u doorverwijzen naar www.startveilig.eu, specifiek voor jongeren. © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 10 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 Docentenhandleiding H6 Omgaan met elkaar Thema’s Hoe ga je met elkaar om? En hoe doe je dat op een goede manier? Het lijkt zo gemakkelijk, zo natuurlijk, maar vooral in de puberteit valt het nog niet mee. Onzekerheid over jezelf, je uiterlijk, je vrienden en misschien ook je seksuele geaardheid. En dan word je ook nog eens verliefd! Dit alles komt aan bod in dit hoofdstuk. Met natuurlijk uitgebreid aandacht voor de risico's van onveilig vrijen en het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Een materiaallijst is te vinden op www.kontakt.wolters.nl Overzicht ICT Paragraaf 6.3 Seksualiteit kan in plaats van uit het boek, volledig met ICT (i-clips) worden gemaakt: De Test jezelf per paragraaf vindt u ook bij i-clips, evenals een ICT-oefentoets over het complete hoofdstuk. Do-it's Do-it 6.1 Kun je op wielen de klas in? Hoe toegankelijk zijn uw school, het schoolplein en de bijbehorende gymzalen en sportvelden voor gehandicapten? U kunt het uw leerlingen op verschillende zaken laten testen: hoe ver komt iemand in een rolstoel, iemand die met krukken moet lopen, iemand die niets kan zien, iemand die niets kan horen? Misschien is er wel een ervaringsdeskundige op school, die uw leerlingen op weg kan helpen. Do-it 6.2 Weet jij wie er aan de andere kant zit? In deze tijd van internet en webcams geen irrelevante vraag. Informatie over veilig internetgebruik vindt u op: - www.veiliginternet.metlinks.nl - www.digibewust.nl - www.clicksafe.be Do-it 6.3 Heeft een condoom gaatjes? Het onderwerp van deze Do-it, en de paragraaf, lenen zich voor een diepgaand klassengesprek. Voor meer informatie, folders en brochures over veilig vrijen en soa kunt u terecht bij: - Stichting Soa-bestrijding (www.soa.nl) - Rutgers Nisso groep (www.rutgersnissogroep.nl) - de GGD (www.ggd.nl) - aids-fonds (www.aidsfonds.nl) Voor praktische lestips, achtergrondinformatie en adviezen m.b.t. seksuele voorlichting kunt u kijken op: www.seksuelevorming.nl. Do-it 6.4 Ben je mannelijk of vrouwelijk? Ook deze Do-it leent zich voor een klassengesprek. Wat zien uw leerlingen als typisch mannelijk of vrouwelijk? Heeft dit te maken met hun culturele achtergrond? Denken ze hier anders over dan hun ouders? Tips 6.2 Samen zijn In een tijd waarin steeds meer jonge meisjes slachtoffer worden van zogenaamde ‘Loverboys’, is het goed om in de klas extra aandacht te besteden aan dit onderwerp. Informatie over veilig internetgebruik vindt u op: - www.veiliginternet.metlinks.nl - www.digibewust.nl - www.clicksafe.be © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 11 Kontakt 3e editie 1-2 havo/vwo docentenhandleiding Hoofdstuk 1-6 6.3 Seksualiteit Voor meer informatie, folders en brochures over veilig vrijen en soa kunt u terecht bij: - Stichting Soa-bestrijding (www.soa.nl) - Rutgers Nisso groep (www.rutgersnissogroep.nl) - de GGD (www.ggd.nl) - aids-fonds (www.aidsfonds.nl) Voor praktische lestips, achtergrondinformatie en adviezen m.b.t. seksuele voorlichting kunt u kijken op: www.seksuelevorming.nl. Tijdens de lessen seksuele voorlichting is het ook zeker belangrijk om homoseksualiteit bespreekbaar te maken. Informatie hier over vindt u op www.coc.nl. Verdieping Aids Voor meer informatie, folders en brochures over veilig vrijen en soa kunt u terecht bij: - Stichting Soa-bestrijding (www.soa.nl) - Rutgers Nisso groep (www.rutgersnissogroep.nl) - de GGD (www.ggd.nl) - aids-fonds (www.aidsfonds.nl) © 2008 Noordhoff Uitgevers bv 12