WATER 1 aspecten van water 2 wateronderzoek binnen 3 zaterdag wateronderzoek kwistbeekdal Zeer veel aspecten 1. Waterbeheer; sloten, beken, plassen, kanalen, vennen, rivieren enz. 2. Gebonden water en vrij water 3. Watersoorten; grondwater, rivierwater, leidingwater enz. 4. Watervormen; water, ijs, sneeuw, hagel, damp (RV) enz. 5. Water en functies daarvan in mens, dier en plant 6. Waterkwaliteit; helderheid, verontreiniging, hardheid, pH, voedselrijkheid, “temperatuur” (Water is het zwaarst bij 4 gaden C) 7. Waterleven; planten en dieren 8. Watergebruik; drinkwater, reiniging, transport, technologie 9. Zout, zoet, brak 10. waterkringlopen Functies in organismen • Bouwstof van organismen; cellen bestaan voor circa 70% uit water. • Transportmiddel; het vervoert voedingsstoffen en afvalstoffen van en naar de cellen. • Warmteregulator; het houdt de lichaamstemperatuur binnen nauwe grenzen. • Oplosmiddel; het is in het spijsverteringskanaal nodig om het ingenomen voedsel goed te kunnen mengen en verteren. • Chemische reacties; bij de vertering van eiwitten, vetten en koolhydraten worden watermoleculen gesplitst. • Bescherming; vocht in en rond lichaamsweefsel beschermt het lichaam tegen schokken. • Reinigingsmiddel (urine) Vrij water • Regenwater • Zeewater • Oppervlaktewater • Grondwater • Drinkwater/leidingwater • Gedestilleerd water • Rioolwater Waterkringloop (korte) Video 1 Video 2 Video 1 Video 2 Waterkringloop Grondwater Video capillair water Video grondwater Video capillair water Neerslag per maand waterbeweging in de plant Neerslag en verdamping water verontreiniging e.a. bedreigingen • Mens, dier en plant • Meststoffen • Olie Bestrijdingsmiddelen • Schoonmaakmiddelen • Geneesmiddelen • Kunststof Eutrofiëring Vergroting van de voedselrijkdom in het oppervlaktewater. Oorzaken: Overbemesting (nitrieten & fosfaten) Lozen van huishoudelijk afvalwater Eutrofiëring Vergroting van de voedselrijkdom in het oppervlaktewater. Gevolgen: Planten en groenwieren hebben veel voeding waardoor ze zich snel vermenigvuldigen. Deze planten zijn dan weer voeding voor andere organismen die zich ook gaan vermenigvuldigen. Veel organismen die veel eten zorgen voor veel ontlasting = dood organisch materiaal Organismen die sterven = nog meer dood organisch materiaal. Al dit dood organisch materiaal moet verwerkt worden. Dit gebeurt door aerobe bacteriën (Aeroob= met zuurstof) Eutrofiëring Vergroting van de voedselrijkdom in het oppervlaktewater. Gevolgen: Door het tekort aan zuurstofgas sterven de aerobe bacteriën en de andere reducenten De anaerobe nemen hun taak over Anaerobe bacteriën produceren giftige gassen Door giftige afvalstoffen en het tekort aan zuurstof sterven de meeste organismen! Zuurgraad (pH) maat waarmee de hoeveelheid opgeloste zuur of basisch reagerende stoffen in het water wordt aangegeven. De zuurgraad van drinkwater moet tussen de 7 en 9,5 liggen maar nog beter is tussen de 7,8 en de 8,3. Vissen zijn gevoelig voor de pH-waarde in het water. De zuurgraad moet tussen de 7 en 8 liggen. Als de pH-waarde te laag is dan kunnen vissen en planten doodgaan en als de pHwaarde te hoog is kan het water groen worden door algen Video zure neerslag Hardheid De hardheid van water staat voor de concentratie van o.a. kalk en magnesium in water Wordt uitgedrukt in Duitse hardheidsgraden. DH of ºD. In zacht water is geen buffer voor giftige stoffen. Hard water wordt sneller troebel. In hard water schuimt zeep niet zo goed dan in zacht water. Boven de 12 krijgen organismen problemen met de waterhuishouding. Kalk(aanslag) is te verwijderen met zuur, door vooraf te verhitten, Schoonmaakmiddelen Er zijn verschillende soorten schoonmaakmiddelen die het vuil verwijderen. . Zure schoonmaakmiddelen PH waarde 1-7 Basische schoonmaakmiddelen PH waarde 7-14 Bv een zure schoonmaakmiddel is om te ontkalken.. Dan treedt de zuurbase-reactie op: CaCO3(s) + 2 H+(aq) + H2O(l) + CO2(g) Hier verwijder je de kalksteen mee. Als je iets niet verwijderd krijgt moet je een zuurdere schoonmaakmiddel gebruiken bv. zoutzuur die is heel agressief. Binnenopdrachten Invullen in boek 5 watermonsters: 1. Zuurgraad (pH) bepalen - elektronisch - pH-papier - rode koolsap 2. Helderheid bepalen - elektrisch 3. Oppervlaktespanning aantonen 5. Waterleven bekijken (biologische kwaliteit) - macro met loep en bi-oculair - micro met normale Microscoop Zaterdag Kwistbeekdal: 9 uur IVN Tuincentrum Teeuwen Baarloseweg Waterkwaliteit vergelijken: oude kwistbeek, nieuwe kwistbeek, paddenpoel Chemische kwaliteit: - pH - Nitraat : geeft algengroei - Nitriet: giftig - Fosfaat: geeft algengroei en drijvende planten als kroost - Ammonium: geeft algengroei - Temperatuur op div. dieptes - Helderheid met Secchi-schijf Biologische kwaliteit: - Waterdieren en –planten