- Scholieren.com

Vergelijkende recensie
Perspectief
Thema’s en
motieven
Personages
Waar en
wanneer
Sonny boy
Het verhaal wordt
verteld door een
alwetende verteller.
Maar Rika en
Waldemar sturen hun
briefen in de ikperspectief.
Thema
2e Wereldoorlog.
-oorlog grotere rol
-beschrijving kampen
-joodse onderduikers
Veschillen
Verboden liefde
Motieven
Hoop, verhuizen,
liefde
slavenhandel en
apartheid in met name
Suriname.
- Onmogelijke liefde..
- water , begin en sterf
- Onderduiking.
De Aanslag
Alwetende verteller en ikperspectief. Waarbij
Mulisch ‘hij’ zegt i.p.v.
‘ik’.
Het behouden huis
Ik-perspectief.
Thema’s
2e wereldoorlog.
-over aanslag id oorlog
-gevolgen oorlog
-vaak herinnerd
Verschillen
Schuldvraag : iemand
zijn schuld of toeval.
Motieven
Machteloosheid,
dobbelsteen, verdriet om
wat er gebeurd is.
Thema
Oorlog
Veiligheid, orde en rust
zijn illusies .
Motieven
Oorlogsgeluiden
beschreven, staan
symbool voor chaos.
\contrast oorlog en rust in
het huis.
Waldemar nods =
surinaams, zoontje
Waldy, goede
zwemmer, jong. Rika
hagenaar (kath) =
trouwt eerst met
willem (prosts) en dan
met waldemar. Bertha
=dochter rikagoed
contant
Van 1910-1970
(oorlog). Paramaribo
in Suriname, in de tijd
dat Waldemar daar
nog woonde. Verder
in Nederland, in
verschillende
plaatsen: in Den
Haag, Scheveningen.
Duitsland, in de
concentratiekampen
in Neuengamme en
Anton Steenwijk (Peter =
broer). Niet opvallend.
Peter was meer stoer en
de tweede baas in huis.
Cor Takes heeft samen
met Truus Coster (in
gevangenis), Fake Ploeg
doodgeschoten.
De soldaat, die onbekend
blijft en zo dus makkelijker
volstaat als figuur van de
mens in het algemeen, zoekt
naar een vredige plek, weg
van de chaos van de oorlog.
hoofdpersonage, de yesero,
de kolonel, een paar Duitsers,
de eigenaar en zijn vrouw, de
oude man, een paar
partizanen (,de kat);
Van 1945 tot 1981. In
Haarlem (huis) en
Amsterdam (oom en
tante). Flashbacks en
flash-forwards.
Einde tweede
wereldoorlog 1944 1945.
ook op de Cap Arcona
in
Ravensbruck.
Liefde tussen willem
en rika en liefde
tussen waldermar en
rika.
Antwoord op vragen.
Waarom Ploeg werd
vermoord, waarom Peter
werd vermoord. Hij wil
oorlog achter zich laten,
maar moet eerst antwoord
op vragen.
liedje werd gevloten
Houdt verband met de
van Al Johnson:
gebeurtenis in het boek
“When there are grey bij Anton thuis. Motto:
skies. I don’t mind the heel Nederland was al
grey
bevrijd behalve zij niet.
skies. You make them
blue, Sonny Boy.’’
Reconstructie
Verheven taal (verschil)
Beschrijvend
(verschil)
Helder verhaal
Non fictie
Dood einde boek
Dood begin boek
Gemis ouders einde
Gemis ouders hele boek
boek
door grote rol
Onwetendheid Waldy Verweking anton
Verschikelijke oorlog Verschikkelijke oorlog
Hij wil in het uis blijven
omdat hij daar rust vindt,
maar dat kan niet want er
komen steeds mensen
hem storen.
Symbool
Water= waldermar
voelt zich vrij in het
water, het doet hem
denken aan
paramaribo. Ij sterft
daar ook.
Gesloten deur van de
onbekende kamer.
Dezekamer staat voor
rust, maar als hij
doorlooopt komt hij weer
bij de partizipanen en
komt hij erachter dat eche
rust niet bestaat.
Uiteindelijk staat de
kamer dus voor een
illusie.
Schrijver
Literaire kenmerken
2004 geschreven
In de modernistische
cultuur is sprake van
pluriformiteit,
Probleem,
conflict
Titel
Schrijfstijl
Vergelijking
Dobbelsteen
Symbool geluk, toeval.
Anton na de aanslag in
zijn broek. In laatste
episode ziet hij een
aansteker in vorm van
dobbelsteen.
Kruidnagel
Moeder Anton in eerste
episode, in kies tegen
pijn. Liesbeth (tweede
vrouw Anton) ook in kies.
Behouden = beschermend
Geschreven in proza.
Eenvoudig nederlandse
taal.
Geen ouders beschreven.
Het verschil is dat de ikfiguur hier vreedzaam met de
Duitsers woont. de moffen
waren de enige schuldigen en
de geallieerden waren
allemaal helden. Hier zijn de
rollen omgekeerd. Een
overloper die met
welopgevoede Duitsers
samenwoont en de partizanen
(als bevrijders gezien door de
Nederlanders) brengen chaos,
bloed.
wat Hermans ons wil
vertellen: het hele leven is
absurd, doelloos, het bespeelt
de mens en niet andersom.
Verschijnselen als verwarring
Overeenkomst
hedendaagse
multiculturele
samenleving. Een
voorbeeld van vroeger
voor de samenleving van
nu.
Echt gebeurt verhaal
waldy opgeschreven
annejet succes v
gemaakt.
Verlies ouders
Verhaal tijdens oorlog
Verwerking waldy eind
en chaos beperken zich niet
tot oorlogssituaties, ze zijn
kenmerkend voor de
menselijkheid. In dit opzicht
is het boek dus een kind van
eigen tijd.
Verlies ouders
Verhaal tijdens oorlog
Verwerking anton eind
Verhaal tijdens oorlog
Verwerking van de
soldaat
Perspectief
Thema’s en m
otieven
Personages
Waar en
wanneer
Probleem,
conflict
Titel
Het Wederzyds
Huwelyksbedrog
Snikken en Grimlachjes
het verhaal is een
toneelstuk en het is dus
in een wisselend
perspectief geschreven.
Om de beurt spreekt ene
persoon in de ik-vorm.
Het verhaal is afwisselend
geschreven vanuit het
perspectief van een
alwetende verteller, die in
de hij-vorm over mensen
(en soms ook zichzelf!)
schrijft, en het perspectief
van de ik-vorm. Dit
verschilt per gedicht, er
wordt dus niet in de
gedichten zelf van
perspectief gewisseld.
Thema bedrog
Belangrijke motieven
Het wederzijds bedrog
van Charlotte en
Lodewijk.
Liefde en huwelijk
Spot met o.a. het
classicisme. Dat zie je
onder andere uit de spot
met taal- en
spellingsregels, een
parodie op verzen van de
rederijkers , spot met de
gewoonte dat er Frans
gesproken werd in
hogere kringen.
Jan en Klaar:
Loderwjk en charlootte
Duurt 1 dag
van tevoren worden wel
alle personen genoemd
en de plaatsen waar het
verhaal zich afspeelt. Het
is een gesloten einde.
Het verhaal is helemaal
chronologisch
geschreven. Wel is er één
flash-forward.
Kaas
Het boek opent met een
inleiding over stijl.
Vervolgens is er als in een
toneelscript een lijst van
personages gevolgd door
een lijst met elementen.
De rest van het boek is
geschreven als een brief
waarvan niet duidelijk is
aan wie die is gericht. De
verteller is de ik-persoon.
Het verderf en verdriet in de
wereld geven reden om uit de
werkelijkheid te vluchten.
Motieven
Verdriet in liefde –
tijgerlelies heel zwaarmoeidg
De dood
Piet Paaltjens ziet de dood
vooral als een redding uit de
wereld waar hij zich niet in
thuis voelt. Hij spot ermee,
op een manier waar andere
mensen misschien van zijn
geschrokken destijds.
(gedicht zelfmorderaar)
Thema is gelukkig
worden Hij wil voldoen aan
De hoofdpersoon in het boek
is Piet Paaltjens. Hij laat Piet
Paaltjens de hoofdpersoon
spelen om op een
humoristische manier het
lijden van het bestaan. verder
personages van korte duur
De gedichten zijn volgens
Haverschmidt geschreven van
1850 t/m 1853.gepubliceerd
werd rond 1867. In deze tijd
kwam de romantiek op. Altijd
andere plaats in gedichten.
Meneer van schoonbeke
Frans laarmans
Fine laarmans
Dokter laarmans
een maatschappelijk
wenselijk beeld. Het gaat
over het feit dat mensen soms
meer willen bereiken dan ze
kunnen, en daarna dus
terugvallen in wat ze eigenlijk
bestemd zijn te doen.
Motieven
Familie = steun wannneer t
mislukt. En op het einde
staat hij dichter bij ze.
Maatschappijkritiek
Antwerpen in 1933. De
hoofdpersoon brengt ook
nog een bezoek aan
Nederland.(voor een
verkoopcursus)
Van klerk naar
kaasverkoper, niet happy
Wederzijds doen ze
voor alsof ze rijk zijn
ironisch, spottend, droevig en
zwaarmoedig.
Het product dat de
hoofdpersoon zal gaan
Schrijfstijl
1. De schrijfstijl: het
verhaal staat in
ouderwets Nederlands
geschreven. Dat
komt omdat het uit 1714
komt en men dus nog zo
sprak en schreef. Omdat
het een blijspel is, is het
humoristisch geschreven
en zit er eindrijm in.
Verwachting
en
beoordeling
Symbool
Schrijver
Stroming
Intrigeblijspel:
verwikkelingen staan
centraal
Zedenblijspel: bepaalde
zeden of normen staan
centraal
Beiden spelen een rol:
niet alleen de
verwikkelingen zorgen
voor een komisch effect,
maar zijn ook gericht op
verbetering van de zeden.
Pieter Langendijk. 1683
in Haarlem geboren. De
schrijver, die zijn
publiek wist te
vermaken, had zelf in
zijn leven weinig reden
tot lachen. Toen hij zes
jaar oud was, stierf zijn
vader.
Aan de ene kant is het
werk wel typerend voor
de stroming van die tijd,
het
classicisme. Dat blijkt uit
de opbouw. Het stuk telt
vijf bedrijven, die
volgens de regels naar
het hoogtepunt en de
ontknoping voeren. Ook
heeft hij met zorg de
eenheid van plaats en tijd
gehandhaafd. Maar aan
de andere kant drijft hij
juist de spot met het
classicisme.
Hele gekke schrijftsijl , je
kunt duidelijk merken dat
het uit 1867 komt. Het
aspect dat Paaltjens zich sterk
verbonden voelde met de
natuur is wel belangrijk. Dit
gold voor veel schrijvers uit
de Romantiek; zij hadden
vaak een sterk verlangen om
terug te gaan naar de natuur.
Oud nederlands
Ik vind de gedichten
behoorlijk zwaarmoedig en
sarcastisch
- De bleeke jongeling (1
gedicht)
- Immortelen (13 gedichten)
grappig
- Tijgerlelies (4 gedichten)
liefdes
- Romancen (6
gedichten)situaties van
andere
Pseudoniem.
Als vrijzinnig predikant in
een orthodoxe gemeente was
zijn positie moeilijk.
De gedichtenbundel Snikken
en grimlachjes valt onder de
stroming Romantiek, die haar
bloeiperiode beleefde in de
19e eeuw. Mmet ontevreden
Hij is niet gelukkig met de
hier en nu aanwezige
werkelijkheid. Vanuit deze
onvrede ontstaat de behoefte
aan een vlucht uit de
werkelijkheid. Spel met zijn
eigen romantische gevoel,
door parodie te gebruiken en
het in contrast te stellen met
de nuchtere werkelijkheid en
door veel humor en sarcasme
verkopen en dat zijn leven
tijdelijk op z'n kop zet, is
kaas.
Het boek heeft een
archaïsche en gedragen stijl.
Dit is bijvoorbeeld te zien in
het gebruik van 'mijnheer' in
plaats van 'meneer' .Er zijn
geen flashback of
vooruitblikken, waardoor het
verhaal chronologisch
gelezen wordt.
Heel simpel boek,
weining diepgang. Niet
spannend, duurt lang
voordat kaasverkoop
Bedrijf – gafpa staat voor
general antwerpen .
Daardoor ontstaat er een
geheel. Het wordt een
cyclisch verhaal. Het begint
met zijn moeder en eindigt
daar ook mee.
De auteur maakt duidelijk
dat hij literatuur als een
kunstvorm ziet die te
vergelijken is met
bijvoorbeeld muziek.
Turks Fruit
Phileine zegt sorry
Perspectief
perspectief van de ikpersoon.
Het verhaal wordt verteld
vanuit het ik-perspectief. Dit
is al gelijk aan het begin van
het boek duidelijk.
Thema’s en
motieven
Thema = liefde
(onvoorwaasrdelijk
voor olga)
Motieven
Thema = liefde
Motieven
Seks
Kanker
Eenzaamheid- vader e
ik persoon
Dood – vader eend olga
Eenzaamheid = phileine
Seks
Showbizz
Personages
Ik – persoon, olga,
moeder olga, vader
Phileine
Moeder phileine
Gulpje, max
Liv Minnema (lieve)
Bison van Beerschot.
Casper de Goede
Noah en lieve
Waar en
wanneer
Het verhaal speelt zich
af in de jaren ’60 of de
jaren ’70. Hitler messen
21 e eeuw
21e eeuw
Generatie nix
Ronald giphart
VRIJHEID IN
SCHRIJVEN generatie
nix. Ronald Giphart behoort
Generatie nix
Stroming
Schrijver
Schrijfstijl
Later bleek dat Olga
grotendeels gebaseerd
was op Annemarie Nauta,
een vrouw waarvan
Wolkers gescheiden was.
Hij zou met haar dood in
het boek het einde van
het rouwproces daarover
hebben willen
symboliseren. as een van
de bekendste
Nederlandse schrijvers en
wordt gerekend tot de
beste auteurs van na de
Tweede Wereldoorlog.
Jan Wolkers was
afkomstig uit een
gereformeerd milieu. Ik
persoon heeft een hekel
aan veel van de
heersende normen:
christenen en burgerlijke
mensen verafschuwd hij.
Deze figuur is duidelijk
gebaseerd op Jan
Wolkers zelf.
Prima , Het verhaal is
niet chronologisch
verteld; het bestaat uit
flashbacks naar het
verleden. Daardoor
warrig
Leugens en bedrog
Jaloezie
Lieve
Verschillende
perspectieven
Thema = liefde
Motieven
Seks
Vreemdgaan
Verdriet dood
tot een duidelijke stroming,
namelijk Moderne
Nederlandse Literatuur.
Later geschreven = vrijer!!
Wat verder opviel, is dat
het verhaal in zowel de
verleden als de
tegenwoordige tijd
2 verhaallijnnen
Laer geschreven = vrijer
geschreven is. Het verhaal
is wel op een
chronologische wijze
geschreven, maar er
komen veel flashbacks in
voor. Deze flashbacks
gaan voornamelijk over
het leven van Phileine toen
ze nog met haar moeder
woonde.
Verder heeft Ronald
Giphart geen gebruik van
moeilijke woorden of
moeilijke zinsconstructies.
OvereenKomst
Verschil
Ernstige ziekte einde
boek olga
Seks
Dood
Niet happy end
Wijze van seks
minder
Symbool
Ernstige ziekte einde boek
aids patienten
Seks bescreven = vrijheid
Dood
Kunstwereld
Seks
Happy end, grof
taalgebruik
Wijze van seks
beschrijven heftig
Seks
Dood
Kunstwereld
\geen happy end
Wijze van seks heftiger
Olga’s haar: Telkens
beschrijft de hoofpersoon
Olga als “die rooie” en
als ze in het ziekenhius
ligt krijgt ze een pruik.
Warenar
Zakelijke gegevens oorspronkelijke verhaal
a. Auteur: P.C. Hooft.
b. Titel: Warenar, Amsterdam, geschreven in 1617, 1486 versregels.
c. Genre: Toneelstuk.
Plaats in de literatuurgeschiedenis
Warenar is een realistisch karakterblijspel naar klassiek voorbeeld.RENAISSAINCE. Het is grotendeels
een navolging, gedeeltelijk een vertaling, van Aulularia, maar tevens een verbetering hiervan. Aulularia is
een door Plautus geschreven blijspel naar Grieks voorbeeld. Het laatste bedrijf hiervan is echter verloren
gegaan. Hooft heeft dit dus zelf bedacht. Plautus leefde van 254-184 v. Chr. Het stuk vertoont ook veel
overeenkomsten met het blijspel Moortje (1615) van Bredero: klassiek voorbeeld, Amsterdamse sfeer,
personages en dialect.
Hooft haalde veel inspiratie van de Italianen en de Grieken en Romeinen. P.C. Hooft heeft veel van de
Italianen overgenomen, dit komt omdat hij toen hij nog jong was, naar Italië was geweest. Hij bewonderde
ze en wilde de mensen in Nederland wat bijbrengen van ze. De Italiaanse renaissance komt dus veel voor in
zijn werken.
Niet verwonderlijk ook, dat dit verhaal oorspronkelijk uit die tijd stamt. Hij heeft dit geschreven om een
ander werk van hem te financieren. Dus eigenlijk was dit spel niet eens zo heel erg bijzonder. Hij deed het
voor het geld. Hooft lanceerde de klassieke tragedie in Nederland, hij was één van de eerste die op het
gebied van theater iets in het Nederlands schreef. Één van zijn boodschappen was dat de Nederlandse taal
een mooie taal was voor het uitdrukken van gevoelens, net zoals het Latijn of Frans.
”Warenar’ is één van de weinige blijspelen die Hooft heeft geschreven. Hij zegt dat hij het in negen dagen
had geschreven. Het is een bewerking van de komedie ‘Aulularia’ door de Romein Plautus geschreven was,
die het op zijn beurt had overgenomen uit het Grieks. Hooft past de tijd en plaats aan. Ook sleutelt hij een
beetje aan de personen. In Nederland waren er bijvoorbeeld geen haardgoden en daarom liet Hooft in zijn
proloog de figuren Miltheidt en Gierigheidt verschijnen. Het einde heeft hij zelf bedacht omdat dit verloren
was gegaan. Hij besloot voor een gelukkig eind, in tegenstelling tot de Franse versie van het stuk, waar
Warnar een gierigaard blijft. Door de bewerking van Hooft is het stuk ongeveer twee keer zo lang
geworden.
Hooft hield zich zo ongeveer aan de regels die door een Griek waren opgesteld. Het had vijf bedrijven en
het eerste bedrijf was als inleiding bedoeld, het vierde waar het ‘spannend’ was en de vijfde waarin het
einde werd verteld. Ook speelde het stuk zich binnen vierentwintig uur af en werd er niet veel van de plaats
afgeweken. De handeling is ook eenvoudig, Warnar probeert zijn pot te verbergen en er komt een huwelijk.
In de tijd dat het zich afspeelt speelde de tachtig jarige oorlog ook een rol. In de 17de eeuw wilde de
mensen graag vrede, misschien daarom dat Warnar vergevingsgezind was en Lekker vergaf voor het stelen
van zijn pot met goud.
De standen in het verhaal worden erg duidelijk gemaakt, Geertruid en Rijkert behoren tot de rijke laag. En
Warnar en zijn dochter tot een armere laag. De bediendes horen daar nog weer onder, denk ik. Wat ik dan
eigenlijk niet zo goed snap is waarom Hooft Rijkert laat zeggen dat hij met een arm meisje wil trouwen.
Dat hoorde in die tijd niet, tenminste dat dacht ik.
Hooft heeft ook over verschillende oorlogen geschreven. Hij was een zeer objectief geschiedschrijver. Zijn
werk heette ‘Nederlandse Historiën’. Waar dat over gaat dat weet ik niet zo goed, ik denk over de historie
van Nederland. Hooft was een echte renaissanceschrijver en is nu nog steeds wel bekend. Ook al kende ik
eerst de naam alleen maar van de ‘P.C. Hooftstraat’. Dat is nu wel anders.
Het toneelstuk hoort bij de Renaissance en is geschreven door P.C. Hooft. Hooft word ook wel de
meest karakteristieke vertegenwoordiger van de Renaissance genoemd. In deze nieuwe stroming
werd de literatuur een stuk diepzinniger en kwamen in het taalgebruik woordspelingen en
dubbelzinnigheden voor. De schrijver probeerde de lezer niet alleen te vermaken maar ook iets te
leren. Dat is ook terug te zien in dit verhaal. Het is duidelijk te merken dat de schrijver de lezer
iets wilt bijbrengen. Het hele verhaal draait namelijk om mildheid of gierigheid. Kies je ervoor om
als een wantrouwende gierigaard door het leven te gaan of laat je het los en word mild en gaat
mensen vertrouwen? Warenar veranderd van een wantrouwende man in een milde man en hiermee
laat hij dus zien dat iemand kan veranderen. Door het inzicht te krijgen, kan een persoon
veranderen. Het einde laat dan ook goed zien dat de schrijver de lezer iets wilt bijbrengen.
Ook de woordspelingen zijn terug te vinden in sommige stukken van het verhaal. Een voorbeeld is
de zin: ’Hoe gaetse voort, as ien luys op ien terighe huyck’ Er word eigenlijk gezegd: ’O, ze is zo
traag als een luis op een met teer besmeurde jas.
Het verhaal hoort bij de blijspelen. Het is namelijk in spreektaal geschreven, het verhaal is goed te
begrijpen en het loopt goed af. Een andere functie van het blijspel was het voorhouden van een
spiegel. Hooft laat in dit stuk zien wat hebzucht met een mens kan doen en hoe het iemands leven
kan beheersen. Zijn doel was de mensen normen en waarden van goed gedrag aan te leren. Het
verhaal laat de fouten en gebreken van mensen zien, er zat een moraal in.