Afspraken over functiedifferentiatie

Het creëren van een functiebouwwerk
In de nieuwe CAO-PO die van kracht is vanaf 1 augustus 2006
is in artikel 5.3 bepaald dat er afspraken worden gemaakt
tussen werkgever en het personeelsdeel van de
Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad over het
functiebouwwerk op bestuursniveau.
Vóór 1 augustus 2008 moet het bestuur (of de daartoe
verantwoordelijke) met de PGMR een afspraak maken over de
samenstelling van het functiebouwwerk.
Ontwikkelingen
Deze afspraak in de CAO-PO is een bekrachtiging van een ontwikkeling
in het onderwijsveld welke al enige jaren gaande is.
Van oudsher bestonden er uitsluitend normfuncties. Dit waren functies
die door het Ministerie van OCW waren vastgesteld. De functie-inhoud
en de salarisschaal lagen vast.
Op zich verandert er niets aan de inhoud van deze normfuncties. De
enige verandering is dat ze voorheen in het Rechtspositiebesluit
WPO/WEC waren opgenomen en vanaf 1 augustus 2006 zijn
gedecentraliseerd naar de CAO-PO. De werkgever kan deze
normfuncties nog steeds inzetten in de organisatie.
De verandering is gelegen in het feit dat er een FUWA-PO systeem is
ontwikkeld. In de CAO-PO ligt nu vast dat wanneer scholen afwijken
van de normfuncties en niet-normfuncties creëren, zij dit moeten doen
met behulp van het systeem FUWA-PO. Onderdeel van het systeem
FUWA-PO is een twintigtal voorbeeldfuncties.
De gezamenlijke besturenorganisaties hebben de voorbeeldfuncties
samengesteld aan de hand van de in de praktijk gangbare functies.
De salarisschaal van deze voorbeeldfuncties ligt vast. Op de website
van de AVS (www.avs.nl  Werkgeverszaken  Functiedifferentiatie)
zijn deze voorbeeldfuncties gepubliceerd.
Een schoolorganisatie kan dus gebruik blijven maken van de
normfuncties (onder andere directeur, adjunct-directeur en leerkracht
en in het sbo en rec scholen als voorbeeld fysiotherapeut en
klassenassistent) en van de twintig voorbeeldfuncties.
In de praktijk blijkt echter dat veel schoolorganisaties behoefte hebben
aan functies op maat: functies die qua inhoud en
verantwoordelijkheden zijn toegeschreven op de specifieke
organisatie. Bij het zelf (laten) beschrijven van functies dient de
waardering te geschieden door een daartoe gecertificeerd adviseur.
Waarom functievorming?
Alvorens u zich de vraag stelt of u normfuncties blijft gebruiken of
hiervan wilt afwijken, is het goed stil te staan bij het nut van
functievorming in een organisatie.
Strikt genomen wordt onder een functie verstaan: ‘de bijdrage die
men levert aan het geheel’ 1
Een functie is daarmee een samenhangend geheel van
werkzaamheden. Die werkzaamheden hangen weer samen met andere
werkzaamheden van andere functies en vormen onderdeel van een
proces. Een functie is als een schakel in een ketting.
Wanneer u uw functiehuis wilt gaan bouwen of gaan verbouwen is het
goed stil te staan bij de vraag welke bijdragen er verwacht worden om
de doelen van de schoolorganisatie te realiseren (verticale integratie).
Wat voor soort schoolorganisatie bent u, welke plannen hebt u voor de
toekomst, wat is uw visie op goed onderwijs? Na het beantwoorden
van dergelijke vragen vloeit daar een bepaalde hoeveelheid arbeid uit
voort. Deze arbeid moet vervolgens geordend worden en in een proces
worden vervat.
In een dergeljk proces worden beslissingen genomen over:
-
1
welke taken geclusterd worden tot een functie;
of er functies gemaakt worden met een breed takenpakket of
dat er meer specialistische functies komen;
de functies qua takenpakket en verantwoordelijkheden op elkaar
afgestemd zijn;
de verschillende functies voldoende loopbaanperspectieven
binnen de organisatie bieden;
er draagvlak bestaat voor de gekozen strategie.
Drs. J.L. Noomen, integraal personeelsmaangement1992
Uiteraard start een schoolorganisatie niet bij het nulpunt. Iedere
schoolorganisatie heeft al in ieder geval de functies van leerkracht en
van directeur.
In de praktijk dient het vraagstuk ‘functievorming’ zich vaak aan
indien een situatie is gegroeid van gespecialiseerde groepsleerkrachten
(bijvoorbeeld in de ICT, bouwcoordinatietaken, opleider in de school).
De taak wordt niet meer gerouleerd omdat er is geïnvesteerd in tijd en
scholing en de leerkracht een groot deel van zijn tijd aan de taak
besteedt. In dergelijke situaties ligt functiedifferentiatie voor de hand
maar is niet vanzelfsprekend.
De vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden of en zo ja wanneer een
bepaalde taak omgebouwd moet of kan worden naar een functie.
De voor- en nadelen van functiedifferentiatie op een rijtje:
Voordelen functiedifferentiatie
1.
2.
3.
4.
de taak rouleert niet meer waardoor de investeringen meer
rendement hebben;
het betrokken personeelslid kan de taak niet meer weigeren;
hij is benoemd in de functie
er ontstaan meer loopbaanmogelijkheden (in de breedte of in
de hoogte);
de functie wordt beloond naar feitelijke werkzaamheden,
bevoegdheden en contacten.
Nadelen functiedifferentiatie
1.
2.
3.
De ‘taak’ kan alleen maar meer uitgevoerd worden door
betreffende functievervuller: hierdoor wordt de organisatie
kwetsbaarder, met name voor kleine schoolorganisaties kan
dit problemen opleveren;
Wanneer de functievervuller niet functioneert zal hij ontslagen
moeten worden uit betreffende functie (in plaats van het
overdragen van betreffende taak);
de functie wordt te specialistisch om een relatie te kunnen
blijven leggen met het primaire proces.
Horizontale integratie
In een organisatie is functievorming niet een op zichzelf staand
personeelsinstrument. Het hangt samen met andere
personeelsinstrumenten. Een van de redenen om functies in plaats van
taken te vormen is dat er loopbaanperspectieven gecreerd worden
binnen de organisatie. Daarmee worden goede werknemers
binnenboord gehouden.. Ook kan functievorming leiden tot een
bepaald opleidingsbeleid. Immers, aan functies worden bepaalde eisen
gesteld die door middel van opleidingen gerealiseerd kunnen worden.
Voor de hand ligt ook dat functievorming invloed heeft op uw wervingen selectiebeleid.
In onderstaand schema de verschillende verbanden:
Bron: drs. J.L. Noomen, Integraal personeelsmanagement, derde druk
Advies
De AVS denkt graag met u mee over uw visie op onderwijs. In dat
proces denkt u over afstemming van het juiste personeel met de juiste
competenties Wij hebben gekwalificeerde adviseurs die u daarbij
kunnen helpen. Ook kunnen zij u adviseren over functievorming
binnen uw organisatie en de implementatie van een gekozen strategie.
De AVS heeft twee gecertificeerde adviseurs in dienst. Zij kunnen uw
functies waarderen en u behulpzaam zijn bij het beschrijven van
functies. Voor meer informatie: Jos Kooij, [email protected] en Jannita
Witten, [email protected]