Project Rendement Huisartsenpraktijk De patiënt: de rode draad in

Project Rendement Huisartsenpraktijk
De patiënt: de rode draad in de bedrijfsvoering
Bij de term ‘rendement’ wordt vaak aan omzet en winst gedacht.
Een pure financiële benadering van de term. Echter, rendement
is een breder begrip en zou door elke huisarts en
huisartsenpraktijk ook zo moeten worden opgevat. Focus daarop
houden, levert uiteindelijk over de hele linie gezonder
resultaat op.
Een gezond rendement is dan ook het resultaat van een
kloppende organisatie. Ook elementen als efficiënte
bedrijfsvoering en patiënt- en medewerkertevredenheid horen
hier onlosmakelijk bij. Omdat een goed rendement bijdraagt aan
een betere patiëntenzorg en daarmee aan een betere
gezondheidszorg, is de HuisartsenService gestart met het
Project Rendement Huisartsenpraktijk.
Volmaakte driehoek
In de visie van de HuisartsenService wordt rendement binnen
een huisartsenpraktijk gevormd door de onderdelen
patiëntenzorg, organisatie en personeel. Gezamenlijk vormen
deze een volmaakte driehoek (figuur 1) met rendement als
kloppend hart, waarbij de patiënt de rode draad is. Daar
vanuit worden de onderdelen organisatie en personeel
ingedeeld. Of tenminste, zo zou dat moeten zijn. Zijn al deze
punten goed ingevuld dan heb je een driehoek die in balans is.
Zo niet, vallen er gaten. Nu redeneren veel partijen dat als
bijvoorbeeld de tak ‘personeel’ groter wordt, dat ten koste
gaat van het rendement. Dat is zeker niet het geval. Door het
onderdeel personeel goed in te richten, en de organisatie er
op aan te passen, groeit ook de patiëntenzorg en daarmee de
hele driehoek. Zo krijgt het rendement meer ruimte.
Invalshoeken
Om die balans zo efficiënt mogelijk in te delen, is het
belangrijk om de invalshoeken personeel, organisatie en
patiëntenzorg (figuur 2 en 3) goed tegen het licht te houden.
Met in de personeelscategorie focus op optimale bezetting,
flexibiliteit, risicobeperking en deskundigheidsbevordering.
Binnen het onderdeel organisatie is er oog voor doelstellingen
en resultaat, structuur en taakverdeling, kaders en
randvoorwaarden en de werkwijze. Tenslotte zijn er binnen het
onderdeel patiëntenzorg de patiënttevredenheid,
behandelkwaliteit en rendement, inrichting van zorg
(procesoptimalisatie) en samenwerking. Samenwerking gaat over
de manier waarop met de patiënt wordt gewerkt, als volwaardig
partner binnen het zorgproces. Maar samenwerking gaat ook over
de omgang tussen de diverse onderdelen van de organisatie. Als
alle invalshoeken in balans zijn vormt er een perfecte cirkel.
Rendementsdriehoek
De term ‘optimale bezetting’ is er eentje waar binnen een
huisartsenpraktijk goed over moet worden nagedacht en die
steeds belangrijker wordt. Het gaat verder dan alleen het
hebben van personeel op de diverse plekken, maar gaat ook om
hoe deze hun werk doen. Zo is het de laatste tijd
bijvoorbeeld steeds vaker een praktijkondersteuner van de
huisarts (POH) die als casemanager binnen een diabetesketen
fungeert. Daarbinnen doet deze POH dan het merendeel van het
werk, maar vaak zijn dit werkzaamheden die bij een assistent
zouden kunnen worden neergelegd. Dit zorgt er voor dat er niet
meer van een ‘optimale bezetting’ gesproken kan worden. Zorg
mag nu gedifferentieerd worden, want dat resulteert in een
lagere kostprijs. Het betekent direct dat als dit goed wordt
doorgevoerd, de vraag naar assistentes toeneemt, de POH meer
patiënten kan zien en de rendementsdriehoek kan groeien.
Mindset
De verschuivingen in de zorg zijn zo snel gegaan, dat er
situaties zijn ontstaan waarbinnen optimalisatie niet goed
doorgevoerd heeft kunnen worden en de diverse onderdelen
binnen praktijken worstelen met hun plek. Dit beeld zijn wij
binnen de HuisartsenService ook terugkomen in de resultaten
van de door ons aangeboden PraktijkDiagnose. De POH worstelt
vanwege de relatief nieuwe positie die zij binnen een praktijk
hebben en de assistentes kijken met argusogen ‘wat doet die
POH hier nu eigenlijk’. Voor de huisartsen ontstaat er in de
chronische zorg een soort blinde vlek, omdat de uitvoering van
die zorg bij de POH is belegd. De mindset moet veranderd. Een
integrale benadering is nodig. Inmiddels zijn er een aantal
‘early adopter’ praktijken in Nederland die op dit gebied hun
blik al verruimen.
Grotere plaatje
Dit breder kijken wordt met name gericht op de taken van
assistentes en de POH-medewerkers. Hun beider taken en
werkwijzen worden opnieuw op elkaar afgestemd. Dit vraagt wel
wat van de organisatie. Het besef ontbreekt bij werknemers nog
regelmatig dat zij onderdeel zijn van een groter geheel. Ook
bij de huisarts zelf, overigens. De situatie zoals deze nu is,
is dat de huisarts een omgekeerde stimulans krijgt. Bij meer
patiënten, krijgt hij meer betaald. Daardoor verliest hij zijn
primaire focus van visie- en beleidsmaker, niet in het minst
omdat de focus op ad hoc klussen gericht is. Ook daar is een
nieuwe werkwijze nodig, vaak noodzakelijk om het grotere
plaatje niet uit het oog te verliezen.
Kosten baten
Een veel voorkomend voorbeeld is de overweging van de aanschaf
van een 24-uurs bloeddrukmeter. Deze is vaak financieel. Er
wordt veelal een positieve beslissing genomen op basis van de
verwachte declaraties. Andersom zijn er huisartsen die de
investering juist niet doen omdat deze te hoog zou zijn. Er
wordt in beide gevallen onvoldoende nagedacht over de plek in
het behandeltraject of in de organisatie, waardoor zo’n
investering zelfs bij de organisaties die het uit financiële
overwegingen doen uiteindelijk amper rendement oplevert. Zij
die het niet doen, zouden met een simpel rekensommetje op
basis van een normpraktijk, waarbij je de kosten afzet die
worden bespaard als dit in huis wordt uitgevoerd, tegenover
het aantal metingen dat je per jaar doet, kunnen concluderen
dat de investering winst oplevert en zich binnen enkele jaren
terug betaalt. Winst die niet alleen financieel is, maar juist
ook op de patiëntenpopulatie afstraalt waar gezondheidswinst
behaald kan worden. Dan moet deze investering wel volledig
geïntegreerd worden in de organisatie en moet er goed worden
nagedacht over de manier waarop het wordt gebruikt. Exact
zoals over de rol van het personeel als onderdeel van het
geheel moet worden nagedacht.
Onbetaalbaar rendement
Een praktijk dient derhalve weer meer op ‘het grote geheel’
afgestemd te worden, zodat de taken en verantwoordelijkheden
over en weer beter verdeeld worden en er een meer soepele
werkstroom ontstaat. Dat is waar het rendement om de hoek komt
kijken (figuur 4). Op het gebied van personeel krijg je zo een
toename van efficiency en productiviteit, wat bijdraagt aan
lagere kosten. De deskundigheid en kwaliteit wordt meetbaar en
de flexibiliteit neemt toe. Voor de organisatie betekent dit
meer inkomsten, minder kosten en dus meer
financieringsmogelijkheden. Ook worden de dossiers beter door
efficiëntere rapportage over de behandelkwaliteit en
uiteindelijk is het de patiënt die daar het meeste baat bij
heeft en dát rendement is onbetaalbaar. De echte winnaar is
dus de patiëntenzorg. De patiëntenpopulatie komt beter in
beeld, eventuele problemen kunnen in vroeger stadium
ondervangen worden en de uiteindelijke patiënttevredenheid zal
toenemen.
Stappenplan
Voor huisartsen die graag meer rendement uit hun
bedrijfsvoering willen halen en daarbij graag ondersteuning
willen, of niet weten waar te beginnen, is het Project
Rendement Huisartsenpraktijk een goede oplossing. Binnen het
project wordt gewerkt met een overzichtelijk stappenplan. Dit
bestaat uit drie stappen. (figuur 5) De eerste stap is het
doen van onderzoek naar de realisatie en financiering en het
akkoord op de vervolgstappen. Stap twee bestaat uit een
personeelscan, een praktijkdiagnose en een screening per
zorgketen/POH-werkgebied. Uiteindelijk komt in de derde stap
per onderdeel een analyse en een rapportage, wordt per
onderdeel een actieplan opgesteld en bij akkoord wordt per
onderdeel de uitvoering ingezet. Dit project is reeds bij een
aantal praktijken uitgevoerd en heeft erg goede resultaten
behaald. (figuur 6)
Meer patiënten
Huisartsen weten vaak niet precies wat hun inkomsten zijn en
al helemaal niet hoe ze deze kunnen optimaliseren. Die
realisatie is een van de meerwaarden van het Project Rendement
Huisartsenpraktijk. Door efficiënt om te gaan met de praktijk
en de data, kun je meer patiënten vinden en betere zorg
bieden. Dat is natuurlijk het belangrijkste rendement. De
patiënt moet de rode draad in de bedrijfsvoering zijn, maar
door die zorg te optimaliseren als doelgerichte actie, kun je
ook die bedrijfsvoering optimaliseren. Het vraagt om een
(minimale) investering, maar deze betaalt zich snel terug in
de vervolgstappen. Het aantal patiënten per keten neemt toe,
de inkomsten worden hoger, de personeelskosten nemen af
terwijl de personeelsflexibiliteit toeneemt. En de praktijk is
door de veranderingen voorbereidt op veranderingen in
bekostiging in plaats van dat deze zich achteraf aan moet
passen.
Voor meer informatie:
[email protected]