Effect van clozapine op negatieve symptomen

Effect van clozapine op
negatieve symptomen
Pico
• Patient: Schizofrenie, negatieve symptomen
• Intervention: Clozapine
• Comparison: Klassieke AP
• Outcome: PANNS, SANS
• Resultaten gebaseerd op onderzoeken
met vaak meer algemene vraagstellingen,
effect op negatieve symptomen meer een
onderdeel hiervan.
• Weinig specifiek gericht op dit verband.
Clozapine vs klassieke AP
• Clozapine versus typical neuroleptic
medication for schizofrenia (Essali et al.
Cochrane syst review 2009)
• 42 RCT’s (n=3950)
• Diverse uitkomsten vergeleken (bijv
kwaliteit v leven, bijwerkingen, positieve
symptomen, terugval, mortaliteit)
• Uitgelicht: effect op negatieve symptomen.
• 6 “short term” (= tot 12 wkn) studies
n=236: SANS, WMD -7.12 CI -8.8 to -5.5
• 1 “long term” (>26 wkn) n=235: PANNS
WMD -0.90 CI -6.6 to 4.8
• Zie tabel (zoz)
Clozapine/atypische AP
• Second generation vs first generation
antipsychotic drugs for schizofrenia: a
meta-analysis (Leucht et al. 2009)
• 150 studies (RCT): klassieke vs atypische
AP. (n= 21533)
• 50% afname PANNS of BPRS.
• Clozapine, amisulpiride, olanzapine,
risperidon meer effectief dan klassieke AP
in vermindering negatieve symptomen.
• De andere onderzochte atypische AP
niet…
• Zie tabel (zoz)
MDR Schizofrenie (2008)
• Aanbevelingen:
• In geval van toepassing van klassieke antipsychotica
verdient het, bij aantreffen van negatieve symptomen na
de acute fase, aanbeveling te overwegen of (a)
dosisverlaging; (b) een kortdurende proefbehandeling
van anticholinergica; (c) overgaan op een atypisch
antipsychoticum (waaronder clozapine); en/of (d)
toepassing van antidepressiva aangewezen is.
• In geval van de toepassing van atypische antipsychotica
zijn dosisverlaging, overgaan op clozapine en
• toepassing van antidepressiva te overwegen.
MDR Schizofrenie (2008)
• ECHTER:
Generaliserende uitspraken zijn niet goed mogelijk vanwege de zeer
grote heterogeniteit van de onderzochte populaties.
De verschillen die gemeld worden, zijn klein, zeker als gecorrigeerd
wordt voor de verbetering van de positieve symptomen, de
extrapiramidale bijwerkingen en de depressieve symptomen.
Met andere woorden: de klinische relevantie van de verbetering van
negatieve symptomen is onduidelijk en er is veel voor te
zeggen om de onomwonden conclusie van de tweede editie van de
APA Guideline for the treatment of patients with schizophrenia (414)
te volgen: ‘er is geen effectieve behandeling van primair negatieve
symptomen bekend'.
Conclusie
• Mogelijk enige toegevoegde waarde van
clozapine in behandeling van negatieve
symptomen in vergelijking met klassieke
AP: echter klein effect, klinische
relevantie?