Zwangerschap en schildklierproblemen Symposium Preconceptie: zorg nu voor later C.Jacobs, kinderarts M.Peerden, huisarts datum copyright auteur versie Indeling workshop Leerdoelen Werking van de schildklier Schildklierfunctie tijdens de zwangerschap * casus hypothyreoidie * casus hyperthyreoidie Take home messages datum copyright auteur versie Leerdoelen Kennis hebben van de werking van de schildklier Kennis hebben van schildklierafwijkingen in de zwangerschap De invloed kennen van een niet goed ingestelde schildklier op de ontwikkeling van de foetus Kennis hebben van de mogelijke behandelingen en verwijsindicaties datum copyright auteur versie Werking Schildklier Werking schildklier datum copyright auteur versie Symptomatologie Hypothyreoidie “Hashimoto” TPO as datum copyright Hyperthyreoidie “Graves” TSH-R as auteur versie Invloed van schildklierhormoon op de zwangerschap en foetus Is essentieel voor de prenatale hersenontwikkeling Te kort: neuro-psychologische en cognitieve schade Is essentieel voor in stand houden van de zwangerschap Te kort: PE, Solutio, Prematuur, IUGR datum copyright auteur versie Maternale behoefte schildklierhormoon 1 Tijdens de eerste 20 weken is het kind volledig aangewezen op via de placenta verkregen schildklierhormoon + Vanaf 20 weken begint de foetale schildklier-as te werken. + Een normale maternale schildklierhuishouding is essentieel voor een optimale foetale ontwikkeling en zwangerschap!! + datum copyright auteur versie Maternale behoefte schildklierhormoon 2 Fysiologisch neemt de behoefte aan schildklierhormoon toe vanaf een zwangerschapsduur van 4-5 weken (metabolisme↑↑) + In deze periode is de foetus geheel afhankelijk van maternaal schilklierhormoon!! + Tijdig aanpassen van de medicatie bij moeders met schildklieraandoeningen is essentieel!! + datum copyright auteur versie Maternale behoefte schildklierhormoon 3 Vanaf A20 weken gaat de foetale schildklier zélf bijdrage leveren aan de schildklierhormoon voorziening en kan deze worden ontregeld + Maternale antistoffen (TSH-R as bij Graves!) passeren de placenta! + Het is dus van essentieel belang te weten wát voor een schilklierprobleem de moeder heeft!! + datum copyright auteur versie Resumeé Een normale maternale schildklierhuishouding is essentieel voor een optimale foetale ontwikkeling en zwangerschap!! + Tijdig aanpassen van de schildkliermedicatie bij moeders met pre-existente schildklieraandoeningen is essentieel!! + Het is van essentieel belang te weten wát voor een schilklierprobleem de moeder heeft!! + datum copyright auteur versie Casus 1 Joyce, 27 jaar oud +Komt bij de huisarts op het spreekuur om IUD te laten verwijderen i.v.m. kinderwens +Uit de episodelijst blijkt dat zij bekend is met hypothyreoïdie + datum copyright auteur versie On(der)behandelde hypothyreoidie tijdens de zwangerschap Zwangerschapscomplicaties Miskraam, pre-eclampsie, zwangerschapshypertensie, abruptio placentae, anemie, bloedverlies postpartum Foetus Verminderde cognitieve ontwikkeling Wat adviseert u als huisarts haar? datum copyright auteur versie Advies huisarts Adviezen t.a.v. gezonde leefstijl, voeding en beweging , geen alcohol en niet roken Gebruik van foliumzuur Schildklier Zodra zwangerschap tot stand gekomen is contact opnemen met huisarts over medicatie en schildkliercontroles datum copyright auteur versie Hypothyreoidie en zwangerschap Joyce belt 6 maanden later dat zij zwanger is Wat moet de huisarts doen m.b.t. de schildklier? datum copyright auteur versie Hypothyreoïdie en zwangerschap Zodra zwangerschap tot stand is gekomen: +Bepaling TSH-R-antistoffen, TSH, T4 en T3 Schildkliermedicatie met 25% ophogen +Controle schildklier na 4 weken +Streefwaarde TSH tussen 1-2 +Indien TSH te hoog medicatie geleidelijk ophogen tot streefwaarde bereikt is +Ook een subklinische hypothyreoïdie controleren! + datum copyright auteur versie Verwijzen? Indien TSH-R as positief zijn Indien instelling niet goed lukt Goede samenwerking en overdracht van gegevens nodig tussen huisartsverloskundige-internist/endocrinolooggynaecoloog datum copyright auteur versie Schildklierfunctie postpartum Vervolg casus: Joyce is bevallen van een gezonde dochter Wat doet de huisarts met de schildkliermedicatie? Direct postpartum de medicatie verlagen naar dosering van voor de zwangerschap Schildklier controle na 6 weken. datum copyright auteur versie Casus 2 Moeder: G1P0 “Schildklierprobleem” +Schildklier “werkt te hard” + M. Graves!! +Hoe is of wordt moeder behandeld? +Radioactief jodium? +Thyreostaticum? +TSH-R as? +Thyrax? +Echo kind: Struma? Groei? Hartfrequentie? + datum copyright auteur versie 18 TSHR-as werkt direct op de schildklier Werking schildklier datum copyright auteur versie Moeder: G1P0 “Schildklierprobleem” +M. Graves +Thyreostaticum: ja +TSH-R as verhoogd: ja +Thyrax: nee + Casus 2 Partus: AD 38+6, 3500 gram, goede start +Rustige ademhaling en hartactie +Geen struma + Navelstrengbloed: +vrij T4 20pmol/L +TSH <0,005mU/L datum copyright +TSH-R as 20,5 mU/L + auteur versie 20 Postpartum symptomen hyperthyreoïdie symptomen neonatale hyperthyreoïdie +verschijnselen hypermetabolisme +tachycardie en tachypneu +voedingsproblemen spugen +hyperthermie, aritmie en decompensatie + Behandeling medicamenteus/symptomatisch symptomen pas na 2 a 3 dagen!!! bij gebruik maternaal thyreostaticum + T 1/2 PTU < T 1/2 TSH-R as + datum copyright auteur versie Vervolg casus behandeling medicamenteus/symptomatisch datum copyright auteur versie 22 Resumeé Een normale maternale schildklierhuishouding is essentieel voor een optimale foetale ontwikkeling en zwangerschap!! + Tijdig aanpassen van de schildkliermedicatie bij moeders met pre-existente schildklieraandoeningen is essentieel!! + Het is van essentieel belang te weten wát voor een schilklierprobleem de moeder heeft!! + datum copyright auteur versie Take home message Een goed ingestelde schildklier bij de moeder is essentieel voor een gezonde ongecompliceerde zwangerschap en heeft belangrijke gevolgen voor de cognitieve ontwikkeling van het kind. datum copyright auteur versie