Patiënteninformatie Schildklieraandoening en zwangerschap Schildklieraandoening en zwangerschap 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 1 1 25-01-13 09:33 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 2 25-01-13 09:33 Schildklieraandoening en zwangerschap Polikliniek Interne Geneeskunde, route 0.5 Telefoon (050) 524 5870 Algemeen •Neemt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ziekenhuispasje en een geldig identiteitsbewijs mee. •Bent u verhinderd, neemt u dan tijdig contact op met het secretariaat van de polikliniek Interne Geneeskunde. Inleiding U heeft een te snel of te traag werkende schildklier en u bent zwanger of wilt zwanger worden. In deze folder leest u wat de situatie betekent voor uzelf en voor uw ongeboren kind. De informatie is bedoeld als aanvulling op de mondelinge informatie van de arts of physician assistant. De schildklier De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd en voor de lucht­ pijp. De schildklier produceert de belangrijke hormonen T4 en T3. Deze zijn voor kinderen noodzakelijk voor de lichaamsgroei en voor de ontwikkeling van het verstandelijk vermogen. Ook regelen ze gedurende het hele leven vele stofwis­ selingsprocessen in het lichaam. Het schildklierhormoon is van groot belang voor de groei en ontwikkeling van het ongeboren kind. De aanleg van de schildklier begint al heel vroeg in de zwan­ gerschap. Aan het eind van het eerste trimester begint de schildklier van het on­ geboren kind al zelf schildklierhormoon af te geven. Tot die tijd is het dus afhan­ kelijk van het schildklierhormoon van de moeder. Schildklieraandoening en zwangerschap 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 1 1 25-01-13 09:33 Zwangerschap(swens) en een te snel werkende schildklier Als uw schildklier te snel werkt is het niet verstandig om zwanger te worden. De schildklieraandoening moet dan eerst worden behandeld. Pas als de schildklier­ functie weer normaal is, kan het licht op groen voor een zwangerschap. Uw inter­ nist of physician assistant zal u informeren zodra dit het geval is. Het kan ook voorkomen dat pas tijdens de zwangerschap een te snelle schild­ klierwerking wordt ontdekt. De twee meest voorkomende oorzaken zijn: •het effect van het zwangerschapshormoon hCG (zwangerschapshyper­thy­ reoïdie); •de ziekte van Graves, die wordt veroorzaakt door antistoffen die de schildklier stimuleren tot het aanmaken van overmatig schildklierhormoon. De klachten die kunnen optreden zijn: • versnelde pols • (snel) warm hebben • gejaagdheid • vermoeidheid Het vaststellen van de diagnose bij zwangere vrouwen kan lastiger zijn, omdat sommige klachten ook bij de zwangerschap zelf kunnen horen. Behandeling Een zwangerschapshyper­thy­reoïdie ontstaat meestal in de eerste drie maanden van de zwangerschap en gaat meestal vanzelf over. U heeft geen medicijnen no­ dig. Als er sprake is van de ziekte van Graves, moet u wel medicatie gaan slikken. Meestal is dit Propylthiouracil (PTU). Dit medicijn zorgt ervoor dat de schildklier afgeremd wordt en weer normaal gaat werken. Gedurende de zwangerschap moet u iedere 4-6 weken bloed laten prikken. De dosering PTU wordt dan zo­ nodig aangepast op basis van de schildklierhormoonwaarden in uw bloed. Bij de ziekte van Graves kunnen er antistoffen worden aangemaakt die door de placenta naar het ongeboren kindje gaan en zo de schildklierwerking van het 2 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 2 Martini Ziekenhuis 25-01-13 09:33 kindje kunnen beïnvloeden. De schildklier kan hierdoor te snel gaan werken, waardoor het ongeboren kindje een te snelle hartslag krijgt. Soms constateert de arts bij het kindje ook een vergrote schildklier (struma) of groeit het kindje minder goed. Als bij u sprake is van deze antistoffen, is het noodzakelijk dat zwan­ gerschapscontroles bij de gynaecoloog plaatsvinden en dat u in het ziekenhuis bevalt. Zo kan de arts direct na de geboorte de schildklierfunctie van het kind controleren. Borstvoeding PTU komt slechts in geringe hoeveelheden in de moedermelk terecht. Daarom mag u borstvoeding geven, mits u niet al te hoge doseringen PTU gebruikt. Als u andere schildklierremmende medicijnen gebruikt, zoals Carbimazol® of Struma­ zol®, wordt borstvoeding afgeraden vanwege de mogelijk schadelijke effecten op de baby. Zwangerschap(swens) en een te traag werkende schildklier Problemen bij zwanger worden Bij een te traag werkende schildklier die niet behandeld wordt, is de vruchtbaar­ heid soms verminderd. Bij hormonaal onderzoek in verband met menstruatie­ stoornissen of onvruchtbaarheid zal daarom meestal de waarde van het schild­ klierhormoon worden bepaald. De belangrijkste verschijnselen van een te traag werkende schildklier zijn ver­ moeidheid en gewichtstoename. Door een te traag werkende schildklier te be­ handelen met synthetisch schildklierhormoon (Thyrax®/Euthyrox®) kan de kans op vruchtbaarheid toenemen. Zwangerschap Wanneer er sprake is van een zwangerschapswens, maak dan een afspraak met de arts of physician assistant om de waarde van het schildklierhormoon in het bloed te laten bepalen. Omdat de behoefte aan schildklierhormoon tijdens de zwangerschap is verhoogd, krijgt u van ons een passend advies over de beno­ digde aanpassing van de dosering van uw medicijnen bij een positieve zwanger­ schapstest. Ook vragen wij u tijdens de gehele zwangerschap iedere 4-6 weken uw bloed te laten controleren. Schildklieraandoening en zwangerschap 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 3 3 25-01-13 09:33 Na de bevalling kunt u weer uw oude dosering schildklierhormoon innemen. U blijft gedurende een paar maanden onder controle bij de endocrinoloog of phy­ sician assistant, totdat de bloedwaarden weer gestabiliseerd zijn. De huisarts kan daarna de behandeling weer overnemen. Borstvoeding Als u Thyrax®/Euthyrox® gebruikt kunt u gewoon borstvoeding geven. Tevredenheid Wij gaan ervan uit dat de behandeling naar tevredenheid verloopt. Mocht dit niet het geval zijn, bespreekt u dit dan allereerst met degene die hiervoor direct verantwoordelijk is. U kunt in tweede instantie ook een afspraak maken met het hoofd van de afdeling of met de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Meer informatie hierover vindt u op onze website of in de folder Uw tevredenheid, onze zorg. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan tijdens uw ­eerst­volgende bezoek op de polikliniek of stuur een e-mail naar: schildklierpoli@ mzh.nl. 4 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 4 Martini Ziekenhuis 25-01-13 09:33 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 5 25-01-13 09:33 01-2013 Postadres Postbus RM Groningen Bezoekadres Van Swietenplein Groningen Algemeen telefoonnummer () www.martiniziekenhuis.nl 1465357 Schildklieraandoening en zwangerschap hj.indd 6 1465357 Martini Ziekenhuis 25-01-13 09:33