De schildklier, een kleine klier van groot belang Dokter op dinsdag 25 september 2012 Dr. S.A.G. Kemink, internist/endocrinoloog datum copyright auteur versie Indeling avond Wat doet de schildklier? Hoe werkt de schildklier? Een te grote schildklier (struma, knobbel) Functieproblemen van de schildklier (te snel, te langzaam) Vragen uit het publiek datum copyright auteur versie Wat doet de schildklier? datum copyright auteur versie Wat doet de schildklier? datum copyright auteur versie Hoe werkt de schildklier? datum copyright auteur versie Hoe werkt de schildklier? datum copyright auteur versie Een te grote schildklier datum copyright auteur versie Struma (vroeger ‘krop’ genoemd) • • • • datum Vergrote schildklier Functie kan normaal, te hoog of te laag zijn Vrijwel altijd goedaardig Klachten van een brok in de keel, benauwdheid, stridor copyright auteur versie Struma (vroeger ‘krop’ genoemd) Onderzoek: • Bloedonderzoek • Echo of jodiumscan Behandelmogelijkheden: • Operatie • Radioactief jodium datum copyright auteur versie Een te grote schildklier datum copyright auteur versie Knobbel (ook wel ‘nodus’ genoemd) • • • • • datum Eén knobbel in de schildklier Functie meestal normaal Kan kwaadaardig zijn Klachten van een brok in de keel Altijd punctie om de aard aan te tonen copyright auteur versie Knobbel (ook wel ‘nodus’ genoemd) Onderzoek: • punctie Behandelmogelijkheden: • Indien goedaardig: niet behandelen of operatie • Indien kwaadaardig altijd operatie en nabehandeling met radioactief Jodium datum copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • datum Kan een vergrote schildklier ook apneu (ademhalingspauzes) geven? Kan een vergrote schildklier ook algemene klachten als vermoeidheid geven? copyright auteur versie Functieproblemen van de schildklier Te snelle werking: Te langzame werking: datum copyright auteur versie Hoe werkt de schildklier? datum copyright auteur versie Hoe werkt de schildklier? datum copyright auteur versie Hoe werkt de schildklier? Laboratorium onderzoek: TSH SK-functie normaal verlaagd verhoogd datum FT4 normaal hyper hypo copyright normaal verhoogd verlaagd auteur versie Hoe werkt de schildklier? Laboratorium onderzoek: TSH (0,4-4,0) SK-functie 2,2 0,005 17 datum FT4 (10-19) normaal hyper hypo copyright 17 36 7,8 auteur versie Functieproblemen van de schildklier Te snelle werking: datum copyright auteur versie Hyperthyreoidie Klachten: Vermoeidheid, geprikkelde stemming Gewichtsverlies Brandende ogen, opengesperde ogen Gejaagdheid, onrust, trillende handen Hartkloppingen Veranderd ontlastingspatroon (dunner, vaker) Ontregelde menstruatie datum copyright auteur versie Hyperthyreoidie Oorzaken: Ziekte van Graves (auto-immuun, glad struma) Multinodulair struma (hobbelig struma) Thyreoiditis (ontsteking van de schildklier) Toxisch adenoom (enkele knobbel die te hard werkt) datum copyright auteur versie Hyperthyreoidie: ziekte van Graves datum copyright auteur versie Hyperthyreoidie: MNS datum copyright auteur versie Hyperthyreoidie Onderscheid d.m.v. lichamelijk onderzoek, echo of jodiumscan datum copyright auteur versie Hyperthyreoidie Behandeling: • Schildklierhormoon remmende medicatie • Radioactief Jodium • Operatie datum copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • • datum Wordt er onderzoek gedaan naar de oorzaak van schildklier problemen? Wordt er onderzoek gedaan naar de behandeling van schildklier aandoeningen? Kan een burn-out schildklier aandoeningen veroorzaken? copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • • datum Wordt de schildklierfunctie altijd te traag als je wordt behandeld met radioactief Jodium? Kun je kanker krijgen van radioactief Jodium? Word je opgesloten in een kamertje als je radioactief Jodium krijgt? copyright auteur versie Functieproblemen van de schildklier Te langzame werking: datum copyright auteur versie Hypothyreoidie Klachten: Vermoeidheid, depressieve klachten Geheugenstoornissen, verminderde concentratie Gewichtstoename Spierpijn, carpale tunnel syndroom (polsen) Oedeem Veranderd ontlastingspatroon (obstipatie) Ontregelde menstruatie datum copyright auteur versie Hypothyreoidie datum copyright auteur versie Hypothyreoidie Oorzaken: Hashimoto (auto-immuun) Thyreoiditis (ontsteking) Na eerdere behandeling zoals radioactief Jodium halsoperatie medicatie (amiodarone, lithium) datum copyright auteur versie Hypothyreoidie Behandeling: Schildklierhormoon tabletten datum copyright auteur versie Hypothyreoidie + tabletten Laboratorium onderzoek: TSH (0,4-4,0) SK-functie 1,2 0,005 8,7 datum FT4 (10-19) normaal hyper hypo copyright 15 15 15 auteur versie Hypothyreoidie Behandeling: Let vooral op TSH (0,5-2,0) datum copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • datum Ik heb hypothyreoidie waarvoor tabletten. De dokter zegt dat mijn bloed goed is, toch heb ik klachten? Ik heb klachten die sprekend lijken op klachten van hypothyreoidie. Toch zegt de dokter dat mijn bloed goed is? copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • • datum Kun je dik worden als de schildklier goed is ingesteld? Kun je moe blijven als de schildklier goed is ingesteld? Kun je ontstekingen, buikpijn, hoofdpijn krijgen als de schildklier goed is ingesteld? copyright auteur versie Vragen uit het publiek • Hoe vaak is controle nodig? (bloedprik, echo) • Is Thyrax op termijn schadelijk? • Mag je Thyrax gebruiken als je zwanger bent? datum copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • • datum Ik gebruik al lang Thyrax. Een andere arts heeft gezegd dat ik maar eens moet stoppen omdat mijn bloed goed is. Kan dat? Proefbehandeling (TSH laag maar FT4 normaal) Proefstop (FT4 laag maar TSH normaal) copyright auteur versie Vragen uit het publiek • • • • datum Kan gebruik van andere medicatie invloed hebben op de instelling van mijn Thyrax? Hormoon remmende medicatie voor borstkanker (tamoxifen, arimidex, aromesin)? De pil? Antibiotica? copyright auteur versie Vragen uit het publiek • datum Als mijn hypothyreoidie goed is ingesteld, mag ik dan narcose hebben / geopereerd worden? copyright auteur versie datum copyright auteur versie datum copyright auteur versie