Menselijke ademhaling - CMA

Menselijke ademhaling
Toelichting
BIOLOGIE
Fysiologie
Mens
Ademhaling en respiratie
Vaak wordt gedacht dat de woorden ademhaling en respiratie hetzelfde betekenen. De
ademhaling is echter slechts een deel van de respiratie. Respiratie is het hele proces
waarbij een lichaam zuurstof opneemt en gebruikt, en koolstofdioxide en water produceert
als afvalproducten.
De respiratie bestaat uit twee delen:


Ademhaling: in- en uitademen
Cellulaire respiratie: het geheel van de chemische reacties waarbij uit organische
verbindingen energie vrijkomt.
De ademhaling vindt plaats in de luchtwegen, die bestaan uit de longen, de keel en de
doorgangen die leiden naar de longen.
Ademcyclus
De uitwisseling van gassen tussen een organisme en zijn omgeving wordt ook wel
respiratie genoemd. De ademhalingswegen voorzien de cellen van zuurstof en
koolstofdioxide, geproduceerd tijdens de celrespiratie, en die wordt afgegeven aan de
omgeving.
De ademhaling is een mechanisch proces waarbij lucht uit de omgeving de longen in en
uit beweegt. Inademen vindt plaats wanneer lucht de longen instroomt. Uitademen vindt
plaats wanneer lucht de longen
uitstroomt. Een ademhaling, ook wel
ademcyclus genoemd, bestaat uit een
inademing gevolgd door een uitademing.
Door contractie van de ribspieren en het
middenrif, een spier onder de longen,
vindt de ademhaling plaats. Tijdens de
inhalatie wordt door de contractie van het
middenrif het volume van de borstholte
vergroot.
Wanneer
het
middenrif
samentrekt beweegt deze naar beneden,
de borstholte neemt in volume toe.
Tegelijkertijd trekken sommige ribspieren
samen en wordt de ribbenkast omhoog
getild waardoor ook de borstholte wordt
vergroot.
Het belangrijkste gedeelte van het ademhalingsstelsel
bevindt zich tussen de neus en het diafragma.
(origineel: http://cnx.org).
Menselijke ademhaling – Toelichting
1
Dit zorgt ervoor dat de druk in de longen lager wordt dan de atmosferische luchtdruk.
Hierdoor wordt een onderdruk gecreëerd in de longen en lucht van buitenaf stroomt de
longen in. De hoeveelheid verplaatste lucht in en uit de longen tijdens een normale rustige
ademhaling wordt teugvolume of normaal ademvolume genoemd.
Het omgekeerde proces vindt plaats tijdens de uitademing. Bij gezonde mensen is de
uitademing meestal een passief proces en hangt meer af van de elasticiteit van de longen
dan van de spiercontractie. Tijdens de uitademing ontspant het middenrif waardoor dit
weer omhoog gaat. Tegelijkertijd ontspannen de ribspieren zich, waardoor de ribben zich
terug naar beneden en naar binnen bewegen.
Aangezien de borstholte kleiner wordt, gebeurt dit ook met de longen. De lucht in de
longen wordt samengedrukt en de druk stijgt. Zodra de druk hoger is dan de
atmosferische druk, stroomt de lucht uit de longen totdat de druk weer gelijk is.
Ademhalingsfrequentie
De ademhalingsfrequentie of ademfrequentie is het aantal ademhalingen per minuut. De
normale ademhalingsfrequentie bij volwassenen in rust ligt tussen de 12 tot 18
ademhalingen per minuut. Grofweg één ademhaling per vier hartslagen. Kinderen ademen
sneller, tussen de 18 tot 20 ademhalingen per minuut.
Dit stelt een persoon in de gelegenheid om een gehele zin uit te spreken zonder een
tekort aan adem. Hij of zij moet dan ook een normale huidskleur, mentale status en focus
hebben.
Samenstelling lucht
Lucht uit onze atmosfeer is het meest voorkomende en enige natuurlijke gas wat wij
kunnen inademen. Het gas wat mensen uitademen heeft echter een andere
samenstelling.
Onderstaande lijst geeft de belangrijkste componenten van in- en uitgeademde lucht met
de geschatte percentages weer.
Stikstof:
78% (ingeademde lucht)
78% (uitgeademde lucht)
Zuurstof:
21% (ingeademde lucht)
16% (uitgeademde lucht)
Koolstofdioxide:
0.04% (ingeademde lucht)
4.5% (uitgeademde lucht)
Alhoewel het meest voorkomende gas in onze atmosfeer stikstof is, kan het menselijk
lichaam dit gas niet gebruiken. Hierdoor wordt het ongebruikt uitgeademd. Uitgeademde
lucht bevat een lager percentage zuurstof en een hoger percentage koolstofdioxide. Deze
percentages laten zien welk percentage door de cellen in het lichaam wordt gebruikt en
welk percentage koolstofdioxide er wordt geproduceerd als afvalproduct van de cellulaire
respiratie.
2
CMA Lesmateriaal