Bouw van het ademhalingsstelsel

Ademhaling
Naam: ………………………………………….
Klas: …………………….
Nr: …………………
Inhoud
Ik adem .................................................................................................... 2
Samenstelling van lucht. ............................................................................. 3
Zuurstofgas. ........................................................................................... 3
Koolstofdioxide. ....................................................................................... 4
Waterdamp. ............................................................................................ 4
Algemeen besluit. .................................................................................... 5
Situering van het ademhalingsstelsel ............................................................ 6
Bouw van het ademhalingsstelsel ................................................................. 7
Gasuitwisseling .......................................................................................... 9
Ademhalingsbewegingen ........................................................................... 10
Borst- of ribademhaling .......................................................................... 10
Buik- of middenrifademhaling ................................................................. 11
Werking longvlies en borstvlies ............................................................... 12
Besluit ................................................................................................. 13
Natuurwetenschappen
Ademhaling
1
ADEMHALING
Ik adem
We moeten ademhalen om in leven te blijven. Als je ademhaalt, breng je frisse
lucht in je lichaam. Je lichaam kan absoluut niet zonder lucht.
Dat komt omdat lucht een heel belangrijk gas bevat: …………………………
Als je ademhaalt, komt de zuurstof in je ………………………
Zij brengen de zuurstof in je bloed. Het bloed brengt de zuurstof naar alle delen
van je lichaam. Je lichaam heeft zuurstof nodig om zijn werk te doen!
Er zijn verschillende lichaamsdelen betrokken bij de ademhaling:
Je ademt in door
je ………………………….
of je ………………………
De lucht gaat via de keel door
de …………………………..
naar de ………………….....
Daar wordt de zuurstof aan het bloed
afgegeven. Door je neus of je mond adem je
de lucht weer uit.
Kleur de ademhalingsorganen rood.
Natuurwetenschappen
Ademhaling
2
Samenstelling van lucht.
Als je inademt, neem je lucht op uit je omgeving. Deze omgevingslucht noemen
we ook wel ingeademde lucht. Lucht is een mengsel van verschillende gassen
waaronder stikstofgas, zuurstofgas en koolstofdioxide. In lucht zit ook
waterdamp.
De lucht die je inademt, heeft een andere samenstelling dan de lucht die je terug
uitademt.
Zuurstofgas.
Opdracht
Probleemstelling:
Is er een verschil in zuurstofgehalte tussen ingeademde lucht en uitgeademde
lucht?
Experiment:
a) We plaatsen een kaarsje onder een glazen stolp. Deze stolp is gevuld met
klaslucht of ingeademde lucht. We meten hoe lang het duurt vooraleer het
kaarsje uitdooft.
b) We vullen de stolp nu met ingeademde lucht. We meten opnieuw hoe lang het
duurt vooraleer het kaarsje uitdooft.
Waarnemingen
a) ………………………………………………………………………………………………………………
b) ………………………………………………………………………………………………………………
Besluit
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Verklaring
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Natuurwetenschappen
Ademhaling
3
Koolstofdioxide.
Opdracht
Probleemstelling:
Is er even veel koolstofdioxide in ingeademde lucht en uitgeademde lucht?
Experiment:
http://www.schooltv.nl/video/koolstofdioxide-aantonen-kalkwater-is-eenindicator-waarmee-je-koolstofdioxide-kunt-aantonen/
Waarnemingen
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Besluit
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Verklaring
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Waterdamp.
Wat gebeurt er wanneer je uitademt tegen een raam of spiegel?
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Waardoor komt dit?
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Hier kan je duidelijk waarnemen dat uitgeademde lucht
meer waterdamp bevat dan ingeademde lucht.
Natuurwetenschappen
Ademhaling
4
Algemeen besluit.
Ingeademde lucht is niets anders dan
een mengsel van verschillende
gassen.


…….% uit …………………………….
…….% uit …………………………….
De overige stoffen die aanwezig zijn in een
kleine hoeveelheid zijn:



……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
De samenstelling van lucht kan een klein beetje variëren. Als er bijvoorbeeld veel water in de
lucht aanwezig is, kan dit percentage namelijk oplopen tot 4% en dan zijn de andere gassen
in een lager percentage aanwezig. Het water duwt de andere gassen als het ware een beetje
in elkaar. Zuurstof vinden we dan weer minder op een grote hoogte (bijvoorbeeld in de
bergen). Daar spreken we van ijlere lucht.
Is de lucht die we inademen dezelfde als die we uitademen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Welke stoffen ademen we gewoon terug uit omdat we deze niet kunnen gebruiken in ons
lichaam?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Natuurwetenschappen
Ademhaling
5
Situering van het ademhalingsstelsel
De mens heeft twee longen. Waar zijn deze gelegen?
…………………………………………………………………………………………
Hoe wordt buikholte en borstholte van elkaar
gescheiden?
…………………………………………………………………………………………
Elk van deze longen is omgeven door een vlies, hoe noemt dit vlies?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Hoe ademen we?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Via de luchtpijp bereikt de lucht onze longen. Bovenaan de luchtpijp vinden we
het strottenhoofd terug, waarin de stembanden liggen. Als je uitademt, kan
je ze laten trillen. Zo ontstaat geluid.
Opdracht
Benoem de aangeduide delen
1. ……………………………………….
2. ……………………………………….
3. ……………………………………….
4. ……………………………………….
5. ……………………………………….
Natuurwetenschappen
Ademhaling
6
Bouw van het ademhalingsstelsel
Het is erg belangrijk dat onze luchtpijp ten allen tijde open blijft. Wat is er zo
speciaal aan de luchtpijp?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Wat zit er aan de binnenzijde van de luchtpijp?
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
De luchtpijp splitst zich in twee delen, (één naar
elke long) de luchtpijp - takken of bronchiën.
Binnenin bestaan de longen uit sponsachtig weefsel
met allemaal kleine openingen, de luchtpijptakjes
of bronchioli.
Deze luchtpijptakjes eindigen allemaal in een
longtrechtertje, dat uit vele uitstulpingen bestaat, de
longblaasjes of alveoli.
De longblaasjes bestaan slechts uit één laag cellen en ze zijn omgeven door een
netwerk van hele kleine bloedvaten.
Longblaasjes zijn met hun oppervlakte van 1/9
mm2 heel klein. Er zijn echter vele longblaasjes
aanwezig in onze longen, ongeveer 900 000 000.
Opdracht
Benoem de aangeduide delen
1. ……………………………………….
2. ……………………………………….
3. ……………………………………….
4. ……………………………………….
5. ……………………………………….
6. ……………………………………….
Natuurwetenschappen
Ademhaling
7
Opdracht
Benoem de aangeduide delen
1. ……………………………………….
2. ……………………………………….
3. ……………………………………….
4. ……………………………………….
5. ……………………………………….
6. ……………………………………….
Opdracht: beantwoord de vragen
Wat is de functie van de slijmlaag en de trilhaartjes langs de binnenkant van de
luchtpijp?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Welke kleur hebben de longen en hoe komt dit?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Waarom bestaan de longblaasjes slechts uit één laag cellen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Waarom zijn de longblaasjes omgeven door een heel fijn bloedvatennetwerk?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
We kunnen inademen langs onze neus of onze mond. Welk van deze twee
manieren is de gezondste? Kan je dit verklaren ?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Natuurwetenschappen
Ademhaling
8
Gasuitwisseling
http://www.schooltv.nl/video/gaswisseling-van-zuurstof-naar-koolzuurgas/
Waarom is gaswisseling niet hetzelfde als ademhalen? Wat is het verschil?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Welke spieren gebruik je bij de ademhaling?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Deze ventilatie van lucht door deze spiergroepen zorgt voor een instroom van
verse lucht de longen in, en een uitstroom van gebruikte lucht de longen uit.
Gasuitwisseling vindt plaats in de longblaasjes.
Gasuitwisseling =
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Natuurwetenschappen
Ademhaling
9
Ademhalingsbewegingen
Soorten ademhaling:

……………………………………………………

……………………………………………………
Borst- of ribademhaling
Adem diep in en uit.
- Welke lichaamsholte beweegt het meest?
……………………………………………………………….
- Waardoor wordt de borstkas beschermd ? Door ………………………………… , vooraan
verbonden met het……………………………………… en achteraan met de
……………………………………….
- Welke ademhalingsorganen bevinden zich in de borstkas?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Ga rechtop staan en plaats je handen op je borstbeen. Adem nu diep in en uit.
-Wat voel je?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
-De ribben in onze borstkas kunnen omhoog getrokken worden door de
hiertussen gelegen …………………………………………….
Natuurwetenschappen
Ademhaling
10
Opdracht
Omcirkel wat er gebeurt.
Door:
tussenribspieren

Ribben

Borstholte
Inademen
Uitademen
Samentrekken / ontspannen
Samentrekken / ontspannen
Omhoog / omlaag
Omhoog / omlaag
Breder / smaller
Breder / smaller
Gevolg:
Grote druk / onderdruk
Grote druk / onderdruk
Longen
Zetten uit / krimpen in
Zetten uit / krimpen in
Aangezogen / uitgeperst
Aangezogen / uitgeperst
 Lucht
Buik- of middenrifademhaling
- Welke lichaamsholte bestuderen we nu? …………………………………………………………….
- Welke organen bevinden zich daar vooral?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
-Wat voel je bij het in- en uitademen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
-Die verplaatsing is het gevolg van bewegingen van het gespierde vlies tussen
buik- en borstholte: het ……………………………………………. of diafragma.
Proefje
http://www.schooltv.nl/video/ademhalingsproef-een-proef/
-Vergelijk het model met ons lichaam. Wat stelt elk onderdeel voor?

Glazen of plastieken stolp: …………………………………………….

Stevig rubberen vlies : …………………………………………….

Ballonnen: …………………………………………….
De spieren die hier actief kunnen samentrekken of ontspannen waardoor de
borstkas vergroot of verkleint, zijn het …………………………………………………….
Natuurwetenschappen
Ademhaling
11
Opdracht
Omcirkel wat er gebeurt.
Inademen
Uitademen
Samentrekken / ontspannen
Samentrekken / ontspannen
Boller / Platter
Boller / Platter
Langer / Korter
Langer / Korter
Gevolg:
Grote druk / onderdruk
Grote druk / onderdruk
Longen
Zetten uit / krimpen in
Zetten uit / krimpen in
Aangezogen / uitgeperst
Aangezogen / uitgeperst
Middenrifspieren


Middenrif
Borstholte
 Lucht
Werking longvlies en borstvlies
Proefje
Vergelijk het model met ons lichaam. Welke voorstelling wordt gebruikt voor:

Het borstvlies, vast aan de binnenkant van de borstkas?
…………………………………………….

Het longvlies, vast aan de buitenkant van de longen?
…………………………………………….

Het pleuravocht tussen borst- en longvlies?
…………………………………………….
Probeer de plaatjes uit elkaar te trekken. Wat stel je vast?
…………………………………………….
Welke bewegingen zijn wel mogelijk?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Longen en longvlies volgen dus de beweging van de borstkas en het borstvlies,
dankzij het ……………………………………………., dat beide vliezen aan elkaar ‘plakt’.
Natuurwetenschappen
Ademhaling
12
Opdracht
De longen bewegen passief met de borstkas mee. Benoem de aangeduide delen
op onderstaande tekening. Duid aan op de longen IN(ademen), UIT(ademen).
Besluit
Borst- of ribademhaling
Buik – of middenribademhaling
……………………………………………………………
…………………………………………………………
 ……………………………………………
 ……………………………………………
Longen bewegen passief!
INADEMEN: borstkas ………………………………
 Longen: ……………………… ……………..druk  lucht wordt ……………………
UITADEMEN: borstkas ………………………………
 Longen: ……………………… ……………..druk  lucht wordt ……………………
Natuurwetenschappen
Ademhaling
13