B em estingssp ecial 2017 BEME S TINGSSPE CIAL 2017

De optimale pH voor een
goede bodemvruchtbaarheid
Efficiënt werken met minder stikstof
door Entec FL
Het effect van de pH op de gewasgroei is bekend: bieten groeien
Opbrengsten op niveau houden ondanks lagere stikstofgiften, dat kan
beter bij een wat hogere pH (tot 7), aardappelen prefereren een
met Entec FL. Door toevoeging van nitrificatieremmers aan drijfmest of
pH rond 4,4-5,2. Het is zoeken naar de optimale pH op bouw-
dunne fractie zijn stikstofverliezen te beperken. Een hogere stikstof­
planniveau. Met de Veris-bodemscan zijn verschillen in beeld
efficiëntie is gunstig voor de akkerbouw en veehouderij, zeker gezien de
te brengen en door plaatsspecifiek bekalken is nivellering van
beperkte bemestingsruimte.
De kunst
van bemesten
de pH goed mogelijk.
Door verhoging van de werkingscoëfficiënt van varkensmest, toename van
Effect op bodemvruchtbaarheid
het gebruik van dunne fracties uit gescheiden mest en de krappere bemes-
Onderbelicht blijft vaak het effect van de pH op de bodem-
tingsnormen (in het zuiden) is een andere teeltaanpak vereist. Telers zijn op
vruchtbaarheid. De laatste jaren is er terecht veel aandacht
zoek naar verdere optimalisatie van de inzet van orga­nische mest.
voor organische stof. De aanvoer en afbraak moet in balans
zijn. Voor een optimale bodemvruchtbaarheid is het van belang
Kan u als teler de opbrengst nog veilig stellen met een lagere gift en/of
verschillende aanvoerbronnen te gebruiken: organische mest,
dunne mest? Om antwoord op deze belangrijke vraag te krijgen, voeren we
gewasresten, groenbemesters en compost. Bedenk ook dat
al enkele jaren onderzoek uit in onder andere aardappelen. Het toevoegen
de pH van grote invloed is op het vermogen van organische
van goede nitrificatieremmer zoals Entec FL aan drijfmest, blijkt een
stof om voedingsstoffen te binden en te leveren als de plant
bijzonder goed effect te hebben.
het nodig heeft.
Entec korrelmeststoffen worden sinds lange tijd gebruikt in vele gewassen.
voor een aantal percelen een analyse gemaakt van het risico op
Met de komst van Entec FL (vloeibaar) ontstaat de mogelijkheid om nu ook de
kaligebrek in aardappel. Op basis van de pH en het percentage
stikstof in organische mest(soorten) beter te benutten. De eerste ervaringen
organische stof is plaatsspecifiek te bepalen hoeveel kali de
in de praktijk en ook in proeven bij PPO van 2014 en 2015 stemden positief.
bodem in het groeiseizoen kan leveren. Het gemeten verschil is
Het effect van Entec FL was duidelijk meetbaar. In dit natte jaar 2016 zijn de
vaak groter dan 150 kg/ha kali! Met bemesting van bijvoorbeeld
verschillen nog indrukwekkender. De toevoeging leidt tot een opbrengst­
vloeibare kali of kaliumsulfaat is hier adequaat op in te spelen,
verhoging van 5%. Anders gezegd: een extra saldo van € 150,- à 200,- / ha.
met als resultaat een optimale zetmeelopbrengst.
Ammoniumvorm vasthouden
Stikstofverliezen in drijfmest ontstaan door het natuurlijke omzettings­
proces in opneembare vormen voor de plant, eerst naar ammonium en
vervolgens naar nitraatstikstof. Deze nitraatstikstof geven sneller verliezen
dan ammonium, bijvoorbeeld door uitspoeling of vervluchtiging. Dus hoe
langer de stikstof in ammoniumvorm aanwezig blijft, des te lager zijn de
mogelijke verliezen. Bovendien nemen planten andere elementen zoals
fosfaat beter op.
Entec FL remt de omzetting naar nitraat en heeft geen negatieve gevolgen
voor het milieu en bodemleven. Het grootste effect is te verwachten op
lichtere gronden, bij een vroege toediening van drijfmest, bij het gebruik van
dunne of gescheiden mest of als de stikstofopname door de planten lang tijd
na de organische bemesting plaatsvindt.
De dosering van Entec FL is afhankelijk van bewerkingsdiepte of eventuele
toepassing van mest in de rij en niet van mestsoort, hoeveelheid mest of
bodemtemperatuur. De toediening is bij voorkeur bij uitstroom van de mest
tijdens uitrijden. In de silo of mesttank is het belangrijk om toe te zien of het
middel goed door de mest gemixt wordt.
Goede aardappelopbrengst in extreem nat voorjaar
Al werd Zuidoost-Nederland voorjaar 2016
het tegengaan van bodemverdichting.
door zware buien geteisterd, de Noord-Lim-
Afgelopen jaar hebben we voor aardappel
burgse akkerbouwer Rob Engelen haalde
wintertarwe geteeld. Het stro hebben we
toch een goede aardappeloogst. ‘Begin juni
gehakseld en op de bodem laten liggen.
viel in twee dagen tijd meer dan 100 mm
Direct daarna hebben we bladrammenas
regen’, herinnert hij zich. ‘In de weken erna
ingezaaid.’
nog eens ruim 100 mm. We pompten waar
mogelijk het overtollige water direct weg,
Het stro en de groenbemester leken dit natte
toch gaf de extreme natheid schade aan
jaar in combinatie met een niet-kerende
vrijwel al onze teelten. Maar de aardappelen
grondbewerking positief uit te pakken.
herstelden zich snel en goed.’
‘De grond is opengehaald met een woeler
die de grond optilt en teruglegt. Daarmee
Engelen ziet hierin het resultaat van de
blijft het bodemleven meer intact, houd je
topconditie van de bodem. ‘We weten vier
meer rust in de bodem, blijft deze vaster en
jaar van tevoren waar aardappels geteeld
wordt het water beter doorgelaten. Agrifirm
gaan worden. Vanaf jaar één houden we hier
Plant denkt met ons mee over hoe we de
rekening mee, zodat op het moment dat de
bodem in een zo goed mogelijke conditie
aardappelen er op komen, de grond in een
krijgen, en adviseert welke rassen het beste
topconditie verkeert. Dat betekent een
bij ons passen.’
bodem met een goede structuur die meststoffen en mineralen bevat, water vasthoudt
én doorlaat.’ Hij teelt daarom al ruim twintig
jaar groenbemesters. ‘De laatste jaren
richten we ons extra op de voorvrucht en
Agrifirm Plant [email protected]
T 088 488 12 10
www.agrifirm.com/plant
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Verkoopondersteuning
van Agrifirm Plant T 088 488 12 10
Postbus 20012
7302 HA Apeldoorn
MS-F001-0317NL7
De werking van Entec in korrelmest is jaren geleden al uitvoering getest.
In de studieclub precisielandbouw (zie elders in deze uitgave) is
Bemestingsspecial 2017
Proeven met Entec FL
Risico kaligebrek
Is uw bemestingsplan al klaar?
Bodemvruchtbaarheid:
belangrijker dan bemesting?
S-gebrek aanpakken met
Top Trace zwavel
Voor een goede gewasgroei en gewasgezondheid wordt al snel aan meststoffen en gewas­
Zwavel is een essentieel element voor de plant en onder
andere noodzakelijk bij de vorming van eiwit en chlorofyl
in de plant. Daarnaast is zwavel onmisbaar voor een
goede stikstofbenutting.
bescherming gedacht. Begrijpelijk, want de juiste keuzes op dit gebied, geven nog hetzelfde
Maak uw bemestingsplan voor 2017 met Agri Mineraal
voor een optimaal rendement
jaar direct resultaat. Niet altijd wordt erbij stilgestaan dat ook bodemvruchtbaarheid
een belangrijke rol speelt in de groei en gezondheid van het gewas. Werken aan bodemvruchtbaarheid door aanvoer van organische stof is een investering op de lange termijn.
Krappere fosfaatnormen vragen om visie bij het samenstellen van uw bemes-
Twee basisregels geven hierbij houvast:
tingsplan. Het stikstofgebruik uit organische mest wordt verder ingeperkt.
Weet u al hoe u dit alles gaat aanpakken? Meer en meer groeit het besef dat een
1. Geef genoeg
gezonde bodem de basis is voor sterke, goed groeiende gewassen. Agrifirm helpt
Zorg er als teler voor dat de aanvoer van organische stof minimaal de jaarlijkse afbraak
u om de optimale balans tussen plantenvoeding en bodemstructuur te krijgen.
compenseert. De afbraak hangt af van meerdere factoren, maar 2000-3000 kg effectieve
organische stof per jaar kan als gemiddelde worden genomen.
Focus op landbouw met meer precisie
Agri Mineraal is een adviesmodule en is speciaal ontwikkeld voor de specialisten
van Agrifirm. Ze maken hierin samen met u als teler een advies op maat.
2. Elke vorm van organische stof vervult een andere functie
De standaardbehoeften van de gewassen dienen als uitgangspunt, met daarin de
De aanvoer van organische stof is een optelsom van de bijdrage van gewasresten, groen­
inzichten en adviezen van Agrifirm verwerkt. Agri Mineraal bevat uitgangspunten
bemesters en organische mest- en reststromen.
als bodemanalyse, voorvrucht, groenbemester en uitgevoerde bemesting.
>S
nel afbreekbare organische stof zoals bladresten en drijfmest leveren voedingsstoffen
op korte termijn. Het is een belangrijke voedingsbron voor met name nuttige bacteriën.
Met Agri Mineraal krijgt u uitgebreide rapporten van uw bemestingsplan,
strooibonnen, wettelijke normen en de organische stof balans.
Rapporten die belangrijk zijn voor de dagelijkse werkzaamheden.
Tot slot heeft u alle teelt­informatie op één plek. Handig en overzichtelijk.
> Trager afbreekbare organische stof zoals vaste mest en stro is voeding voor met name
Plaatsspecifiek werken met de Veris-bodemadviesdienst van Agrifirm Plant en
Agrometius kan nu voor alle type percelen. De dienst is uitgebreid voor klei- en zavelgronden. Ook kunt u als teler kiezen uit drie verschillende pakketten, waaronder een
pakket voor huurgronden. Door uitbreiding van het aantal Veris-bodemscanners is er
nu een landelijke dekking en grotere flexibiliteit.
nuttige schimmels en leveren nutriënten gedurende een lange periode.
De Veris-bodemadviesdienst had, tot voor
kunt u zelf kiezen voor extra adviezen,
Voorkom opbrengst- en kwaliteitsverlies
Deze zeer stabiele vorm van organische stof draagt bij aan de bodemstructuur en heeft
kort vooral waarde voor zand- en dalgronden
risicokaarten of een 3D-kilverontwerp om
Zwavelgebrek kost u opbrengst en kwaliteit van uw gewassen.
de belangrijke eigenschap dat het vocht en voedingsstoffen in de bodem kan vasthouden
door het variabel bekalkingsadvies.
de scan op maat samen te stellen.
De bodem levert door mineralisatie en afhankelijk van de
en naleveren.
Inmiddels is de dienst ook beschikbaar voor
> S tabiele organische stof zoals compost levert op langere termijn de meeste humus.
bodemtemperatuur zwavel. Bij gewassen, zoals graan en gras,
klei- en zavelgronden. Plaatsspecifieke
Meer bodemscanners
die ook groeien bij lage temperaturen levert de bodem te weinig
Met deze twee basisregels geeft u input aan een goede bodemvruchtbaarheid. Op langere
bodemadviezen zijn te verstrekken op basis
Het aantal Veris-bodemscans is dit jaar
zwavel. Vandaar het advies voor NTS, KAS-Zwavel of Top Mix
termijn betaalt dit zich terug in een verbeterde gewasgroei en -gezondheid.
van een bodemscan met een CEC- en een
verdrievoudigd. Door deze toename in
zomergranen. Ook bij toepassing van Natu-C is de zwavelvoor-
lutumkaart. Ook zijn er taakkaarten voor
capaciteit en landelijke dekking is de
ziening goed geregeld. Kiest u voor organische mest als basis-
onder meer plaatsspecifieke dosering
dienst flexibeler. Zo kan er in de oogsttijd
bemesting voor uw graangewas, dan is de zwavelvoorziening
Definitie bodemvruchtbaarheid
van gips, variabele dosering van bodem­
snel gescand worden, nog voordat
niet automatisch gewaarborgd; het gehalte aan zwavel is zeer
Het vermogen van de bodem om de plant van vocht en voedingsstoffen te voorzien.
herbiciden, variabele plant-/zaaiafstanden,
een perceel opnieuw wordt bewerkt of
wisselend. Kies dan voor een bespuiting van 3 l/ha Top Trace
variabele toediening van organische mest/
ingezaaid. De scan is bovendien voor
zwavel. Dit kan gecombineerd worden met de onkruidbestrijding.
compost en bestrijding van nematoden.
steeds meer telers interessant. Een groot
De adviezen kunnen op alle grondsoorten
aantal loonwerkers en telers beschikt
Zwavelbladmeststof
bijdragen aan een hoger rendement.
inmiddels over machines die geschikt
Top Trace zwavel is een zeer effectieve zwavelbladmeststof.
zijn voor variabele dosering.
Het gewas kan de elementaire zwavel in Top Trace zwavel heel
Verschillende vormen van organische stof
Snel verteerbaar
Chemisch
Snelle mineralisatie
Fysisch
Biologisch
Traag verteerbaar
Trage mineralisatie
Bijdrage stuctuur
Voeding voor bacterien
Voeding voor schimmels
Stabiel (humus)
Bijdrage CEC
Bijdrage structuur
Voeding voor schimmels
Bodemscan op maat
makkelijk opnemen. Daarnaast heeft deze elementaire zwavel
De nieuwe Veris-bodemadviesdienst bestaat
Veris-bodemadviesdienst
uit drie pakketten: Veris Basic, Pro en Expert.
De Veris-bodemadviesdienst is in 2013
Pro is vergelijkbaar met de bestaande dienst,
geïntroduceerd door Agrometius en Agrifirm
De voordelen:
Expert biedt extra rapportagemogelijkheden
Plant. Met de Veris-bodemscanner maakt
> Makkelijk in gebruik door de vloeibare formulering
en inzichten. Veris Basic is een betaalbare
Agrometius een bodemscan van een
> Regenvast
oplossing voor bijvoorbeeld huurgronden.
perceel, de basis voor zeer betrouwbare
> Lange termijn voeding door langzame vrijgave
In dit pakket is geen kalibratie met grond-
perceelskaarten. De specialist van Agrifirm
> Goed mengbaar met andere vloeibare middelen
monsters opgenomen. Hierdoor is het
Plant vertaalt deze kaarten naar een
> Goede ondersteuning van fungiciden in granen
niet mogelijk om het absolute organische
concreet advies voor plaatsspecifieke
stofpercentage en de pH te bepalen, in
behandeling van de grond, inclusief bijbe­
tegenstelling tot de Pro- en Expertversie.
horende taakkaarten. Deze taakkaarten
Naast primaire toepassing
Daar tegenover staat een flink lagere prijs
laadt de akkerbouwer of loonwerker in
in granen ook bruikbaar in
per hectare. Bedrijven met veel huurgrond
de werktuigcomputer of GPS-display,
tal van andere gewassen.
kunnen zo toch nauwkeurig de zones binnen
waarna tijdens de bewerking van de grond
het perceel in beeld krijgen en inspelen op
plaatsspecifiek de juiste dosering wordt
de aanwezige variatie. Binnen ieder pakket
toegepast.
extra waarde als ondersteuning van fungiciden in granen.