Steun voor mantelzorger

Bezinningsconferentie christelijke
mantelzorg
Liefdeslasten. De
christelijke
mantelzorger en zijn
omgeving
Dr. Roel Kuiper, lector
Samenlevingsvraagstukken
Waar hebben we het over?
•
•
•
•
Het verschijnsel mantelzorg
Formele en informele zorg
Zorg van grote sociale betekenis
Het vraagstuk van de participatie
Definities
Informele zorg: niet beroepshalve
•
•
•
•
Gebruikelijke zorg
Mantelzorg
Zelfzorg
Vrijwillige zorg
Mantelzorg
Zorg die mensen vrijwillig en
onbetaald verlenen aan mensen
met een fysieke, verstandelijke of
psychische beperking in hun
familie, huishouden of sociale
netwerk
Nog een omschrijving
• Mantelzorg is langdurige, intensieve niet
georganiseerde zorg die niet in het
kader van een hulpverlenend beroep
wordt gegeven aan een zorgvrager door
een of meer leden uit diens omgeving,
waarbij de zorgverlening rechtstreeks
voortvloeit uit de sociale relatie
Cijfers
•
•
•
•
3, 7 miljoen in 2001
19% van de 18-plussers
42% man, 58% vrouw
19% thuis, 81% buitenshuis
Verdeling naar leeftijd
•
•
•
•
•
•
18-34 jr.
35-44 jr.
45-54 jr.
55-64 jr.
65-74 jr.
75 e.v.
16%
22%
32%
17%
9%
4%
Ontwikkelingen
•
•
•
•
Toename aandeel mantelzorg
Vermaatschappelijking zorg
De-institutionalisering (Wmo)
Vergrijzing
Ondersteuningsbehoefte
• Wat is overbelasting?
• Fysiek, sociaal, emotioneel?
• Kwetsbare groepen?
De christelijke mantelzorger
•
•
•
•
Wat weten we ervan?
Weten de kerken ervan?
Wat motiveert hen?
Waar vinden ze steun?
Kerk en Caritas
Verhouding mannelijke en vrouwelijke mantelzorgers
in diverse onderzoeken
SCP (2003)
Mantelzorgers in dit
onderzoek, min. 8
uur per week zorg
Onderzochte groep
Alle Nederlanders
Kerkleden
Afbakening definitie
mantelzorger
Minimaal 8 uur per week
zorg
Minimaal 8 uur per
week zorg
Mannen (%)
42
26
Vrouwen (%)
58
74
Totaal (%)
100
100
Kerk en caritas
Kenmerk van de geboden zorg door mantelzorger (n = 311)
Soort geboden zorg
% van de
mannelijke
mantelzorger
% van de
vrouwelijke
mantelzorger
% van alle
mantelzorger
s
Huishoudelijke hulp
25,8
46,8
40,5
Persoonlijke verzorging
7,5
14,7
12,5
Begeleiding
57,0
62,8
61,1
Technische hulp
44,1
10,6
20,6
Andere hulp
24,7
31,2
29,3
* Gearceerde cellen: voor deze soorten zorg is een significant verschil gevonden tussen
mannen en vrouwen
Kerk en caritas
Redenen om mantelzorg te verlenen (n = 310)
Reden genoemd (%)
% van de
mantelzorger
s dat dit
motief noemt
% in het
SCPonderzoek
(2003)
Ik vond het vanzelfsprekend om deze persoon te helpen
68,1
81
Ik deed het uit liefde en genegenheid
41,3
82
Ik vond het mijn plicht om deze persoon te helpen
30,6
68
Er was niemand anders beschikbaar
6,8
21
Er was niet voldoende thuiszorg beschikbaar
3,5
15
Er was geen plaats in woonvoorziening of tehuis
1,9
12
Reden
Kerk en caritas
Belasting van mantelzorgers (n = 310)
% van de mantelzorgers
die voor een direct
familielid zorgen
% van de mantelzorgers
die voor een andere
persoon zorgen
% van alle
mantelzorgers
Geen belasting
54.8
61,4
69,2
Een lichte belasting
39,7
15,7
27,4
Een zware belasting
5,5
1,3
3,3
100,0
100,0
100,0
Lichamelijke belasting
18,5
1,3
9,7
Geestelijke belasting
33,6
13,7
23,4
Financiële belasting
1,4
1,3
1,3
Andere belasting
6,8
2,6
4,7
Vraag
Is het geven van hulp een
belasting?
Totaal
Welke belasting ervaart
de mantelzorger?
* Gearceerde velden: voor deze reden is een verschil gevonden tussen mantelzorgers die voor een direct familielid
zorgen en mantelzorgers die voor een andere persoon zorgen.
Kerk en caritas
Steun voor mantelzorger (n = 315)
Heeft de mantelzorger steun
gekregen?
Aantal (n)
% van alle mantelzorgers
70
30,0
110
47,2
Ja, van kerk(leden)
45
19,3
Ja, van andere mantelzorgers
45
19,3
4
1,7
28
12,0
Ja, van Maatschappelijk werk
7
3,0
Anders
4
1,5
Nee
Ja, van familie, vrienden, kennissen
Ja, van het Steunpunt Mantelzorg
Ja, van de thuiszorg
Basisfuncties mantelzorg
•
•
•
•
•
•
•
•
Informatie
Advies en begeleiding
Emotionele steun
Educatie
Praktische hulp
Respijtzorg
Financiële tegemoetkoming
Materiele hulp
Christelijke mantelzorg
• Geef vorm aan:
• Advies, begeleiding, emotionele steun
en educatie
• Onderzoek mogelijkheden voor:
• christelijke respijtzorg
Christelijke mantelzorg
•
•
•
•
•
•
Rollen:
voor de kerken
voor christelijke zorginstellingen
voor hulpverlening
voor steunpunten mantelzorg
landelijk steunpunt?
Christelijke mantelzorg
• Dit vraagt:
• lokale samenwerking
• landelijke coördinatie
Christelijke mantelzorg
•
•
•
•
•
Wat moeten we nog weten:
ervaringen van mantelzorgers
zwaartepunten in de belasting
behoeften van mantelzorgers
de kracht van lokale systemen
Als je gelooft in je
werk!
Bezoekadres
Grasdorpstraat 2, 8012 EN Zwolle
postadres
Postbus 10030, 8000 GA Zwolle
telefoon
038 42 555 42
internet
www.gh.nl