Geachte deelnemers aan het SLB

Geachte deelnemers aan het SLB-conres,
Hieronder vindt u de lezing van Giacomo Manzonetti. Ik heb in de mail ook de
powerpointpresentatie toegevoegd. Het schema ‘van onbewust onbekwaam naar onbewust
bekwaam’ zit daar ook bij, mocht u die een keer willen gebruiken in uw lessen.
Zoals de meesten van u inmiddels zeker hebben begrepen, ben ik geen neurowetenschapper
maar een professionele verhalenverteller, trainer en coach. Ik heb een NLP Master opleiding
gedaan en geef presentatietrainingen, creativiteitstrainingen en begeleid mensen naar werk.
Ook geef ik workshops ‘Vertel je eigen verhaal’ voor mensen die stil willen staan bij wat ze
werkelijk willen vertellen in hun leven en hoe dit overtuigend en authentiek te
communiceren. Maar ook aan studenten / scholieren die uitgekeken zijn op hun studie /
opleiding en zoekende zijn naar wat ze nou echt willen met hun leven.
Mocht u meer over mijn activiteiten willen weten, of een verhaal op maat willen hebben
voor een congres of bijeenkomst, schroom dan niet mij te benaderen:
Francesco Melita
De Verhalenvanger - verhalen in alle talen
Veerstraat 72
6701DX Wageningen
0317-417606
06-28341271
www.deverhalenvanger.nl
met vriendelijke groet,
Francesco Melita
1
Lezing van Professor Giacomo Manzonetti, neurowetenschapper en expert op het gebied
van gedragswetenschap D.D. 18 juni 2009 ter gelegenheid van het SLB-congres aan de
HAN-FEM.
Uitgevoerd en bedacht door Francesco Melita, verhalenverteller, trainer en coach.
“ Goedemorgen dames en heren!
Ik ben erg blij dat Marian Cornelissen mij gevraagd heeft om een bijdrage te leveren aan de
opening van deze dag, omdat het een onderwerp is die mij na aan het hart ligt.
Hoe kunnen we onze jeugd, onze studenten begeleiden naar een inspirerende toekomst,
een baan waar ze met plezier zullen werken?
Hoe kunnen we ze bewust maken van wat ze willen, wat ze kunnen, wat ze graag willen
leren, hoe kunnen we ze begeleiden naar hun passie?
Zelf heb ik ook dankzij een goede begeleider tijdens mijn studie mijn passie ontdekt.
Mijn passie is de neurowetenschap en de gedragswetenschap. Wat bepaalt ons gedrag?
Wordt ons gedrag bepaald vooral door rationele, bewuste keuzes, of wordt ons gedrag
vooral gestuurd door ons onbewuste? Of is er misschien een derde weg?
Ik ken de hersenen als mijn eigen achterzak en ik kan u precies vertellen welk hersendeel
verantwoordelijk is voor elk willekeurig verlangen die er nu in u opkomt.
Laten we bijvoorbeeld nu nemen. U hersenen bevinden zich in een soort slaapstand. Door
de koffie of thee die u gedronken heeft beginnen In het lymbische systeem de synapsen van
de hippocampus en de thamalus elektrische stoten af te geven richting de linker frontale
kwab. De synapsen doen verwoede pogingen om de linker frontale kwab tot enige actie te
bewegen…dit overigens met geen enkel resultaat. Want er is geen sprake van acuut gevaar:
geen hongerige leeuwen in de buurt (hebt u ze gezien?) of een baas die dreigt met ontslag,
alleen een raar Italiaans mannetje die met zijn armen staat te zwaaien…
MAAR in u geval is dat natuurlijk niet zo erg, binnen enkele minuten (bij sommigen wat
langer…) zal de linker frontale kwab in beweging komen…dit is echter niet het geval bij
depressieve ratten!
Depressieve ratten blijven op de stand-by modus en rennen niet weg zelfs als ze een
hongerige kat aan zien aankomen. U kunt dat denk ik vergelijken met een student die steeds
slechtere cijfers haalt, de kantjes er steeds meer van af loopt en het einde van het studiejaar
gelaten op zich af laat komen.
Nou is het mij en mijn onderzoeksteam gelukt om ratten te genezen van hun depressiviteit.
Door handelingen te laten uitvoeren die zowel de rechter als de linker hersenhelft
aanspreken kwamen ze uit de standby modus en metingen van hun hersenen wezen uit dat
hun hersencellen zelfs gegroeid waren!
Nou wil het gelukkige toeval dat dit experiment gemakkelijk te vertalen is naar de mens.
2
Ik zal het u demonstreren, wellicht komt ie van pas als u een student in uw pakket krijgt die
in de standby-modus blijft zitten.
Ik wil u vragen om te gaan staan. Leg aub al uw papieren opzij. En terwijl u staat ga ik u iets
vragen dat een beetje vervelend is. Denk aan een probleem waar u nog geen oplossing voor
heeft gevonden. Het mag iets groots of iets kleins zijn. Denk er aan wat dit probleem in uw
leven betekent en wat het probleem zo vervelend en lastig voor u maakt. Concentreert u
zich daarop.
En terwijl u zich concentreert op het probleem maak met u rechterhand cirkelvormige
bewegingen….heel goed…en nu, terwijl u zich blijft concentreren op het vervelende
probleem maakt u met u linker hand recht op en neer gaande bewegingen. U zult merken
dat uw handen de neiging hebben om elkaars bewegingen over te nemen. Dat is logisch.
Maar concentreert u zich op de twee verschillende bewegingen en u zult merken dat het u
op den duur zal lukken om met u rechter hand alleen cirkelvormige bewegingen en met u
linker hand alleen rechte bewegingen te maken. Ja, ja, ik zie dat het steeds beter gaat, ja,
heel mooi dames en heren, gaat u maar weer zitten. Ik mag u feliciteren! Het is u gelukt om
het gebied rondom de hippocampus te laten groeien!
EN, hoe is het NU met uw probleem?
Door de aandacht te richten op de beweging groeien uw hersencellen en wordt het voor uw
hersenen mogelijk om anders, lichter naar uw probleem te kijken. U hebt nog geen
oplossing, maar de zwaarte, die de depressiviteit veroorzaakt, is er van af.
Dames en heren, dit is dus MIJN passie! Ik vind het geweldig om dit soort experimenten te
bedenken. Maar laat ik eerlijk tegen u zijn, hoe meer ik mij verdiep in mijn vakgebied, hoe
meer ik weet, hoe meer ik tot de conclusie kom dat ik een onnozele dwaas ben. Als ik naar
mijn eigen gedrag kijk, of het gedrag van de mensheid, als ik een uur naar het nieuws op de
radio luister, dan snap ik er nog steeds geen bal van.
En dan voel ik mij als de spreekwoordelijke wetenschapper in de ivoren toren en ik besef - in
het Nederlands is daar zo’n mooie spreekwoord voor – dat ik van de bomen het bos niet
meer zie!
(Sheet met bomen laten zien – zie bijlage)
En wat doe je dan? Persoonlijk ga ik dan op zoek naar simpele theorieën die mij richting
kunnen geven in het bos, een leidende ster die ik kan volgen. En ik heb dit gevonden o.a. in
dit hele simpele schema van het menselijk leerproces. Dat tevens een prachtige illustratie is
voor het ontwikkelingsproces dat ieder mens meemaakt in zijn leven.
Als we worden geboren en in de armen van onze moeder liggen zijn wij volmaakt gelukkig.
Onze hersenen kennen maar twee behoeften: eten en slapen. Eten is in een grote
hoeveelheid en vanuit een onbeperkt voorraad dicht bij de hand beschikbaar. Slapen mogen
we zo veel als we willen, liefst meer dan minder en het liefst vooral ’s nachts. Het is werkelijk
het PARADIJS op aarde.
Maar er komt een moment in ons leven dat we wreed worden weggerukt uit het paradijs.
Dat moment is voor ieder verschillend, maar ik weet nog als de dag van vandaag wanneer
dat bij mij gebeurde. Ik was heerlijk aan het spelen in de tuin toen mijn vader kwam
aanlopen met een fiets. Hij verwachtte van mij dat ik het zou uitproberen. Ik legde mijn
vader zo redelijk mogelijk uit dat ik volstrekt tevreden was met de vervoersmiddelen
waarover ik beschikte, namelijk mijn voeten en mijn benen en dat ik volstrekt niet van plan
3
was om op dat nogal onstabiel ogende voertuig dat hij had meegebracht plaats te nemen.
Nou was mijn vader een nogal koppige Italiaan met de neiging tot ongecontroleerde woedeuitbarstingen en met een reeds rood aanlopend hoofd hield hij vol dat ik het op zijn minst
moest proberen. Ik liet mij uiteindelijk overhalen en stapte op de fiets.
DE EERSTE GROTE FOUT IN MIJN LEVEN.
Want 2 seconden later lag ik kermend van de pijn op de grond. Deze pijn kondigde voor mij
het begin van het einde van mijn paradijselijk bestaan.
Mijn vader pakte op en zei: “Kom jongen, ik zal je vasthouden en duwen, dan zal je in ieder
geval ervaren hoe heerlijk het is om moeiteloos te glijden over de weg”. En in mijn
toenmalige grenzeloze naïviteit gaf ik toe.
DE TWEEDE GROTE FOUT IN MIJN LEVEN.
Ik stapt dus op de fiets, mijn vader duwde mij en tot mijn verbazing ervoer ik inderdaad hoe
heerlijk het was om over de weg te glijden, haast moeiteloos en met groots gemak! Ik
ontspande, legde mijn voeten op de pedalen en volgde diens draaiende beweging. Ik wou
net tegen mijn vader zeggen dat we dit vaker moesten doen, hij mij duwen, ik prinsheerlijk
op de fiets, wel een heel weekend, over heuvels en bergen…maar toen ik mij omdraaide zag
ik dat mijn vader 10m achter mij stond en met een valse glimlach naar mij keek. En op dat
moment viel ik opnieuw.
De tweede val was niet zozeer pijnlijk vanwege de lichamelijke pijn, maar omdat het besef
ineens tot me doordrong dat we er in het leven alleen voor staand, dat niemand te
vertrouwen is, zelfs onze ouders! En met het besef van het alleen staan in de wereld, wordt
de angst in ons leven geboren. En met de angst wordt de behoefte aan controle en
zekerheid geboren. Ons cognitieve brein wordt wakker en begint overuren te maken! We
moeten een vak leren, een studie doen, zelfstandig in ons levensonderhoud voorzien zodat
we niet meer afhankelijk zullen zijn van onbetrouwbare lieden!
Terwijl wij eerst in het paradijs van de onbewuste onbekwaamheid vertoefden, zijn we ons
nu pijnlijk bewust van onze onbekwaamheid. En het tijdperk van het leren door vallen en
opstaan, doet zijn intrede in ons leven. En sommige in een paar weken, andere maanden,
voor mij duurde het JAREN voordat ik eindelijk mij de vaardigheid van het fietsen eigen kon
maken. Ik werd BEWUST BEKWAAM. Ik kon op een fiets stappen, mijn gewicht zo verdelen
dat ik niet omviel en zo op de pedalen drukken dat ik vooruit kwam. En op een dag, ik was
op weg naar een college neurowetenschappen besefte ik met een schrok dat ik in gedachte
vooral aan het bedenken was hoe ik het meisje op de tweede collegerij links eindelijk zou
durven aanspreken. Ik hoefde niet meer te bedenken HOE te fietsen! Ik was onbewust
bekwaam geworden! En zo leren we steeds meer vaardigheden in ons leven.
En SOMMIGEN onder ons zijn daar zo goed in, maken zich vaardigheden zo snel en
moeiteloos eigen dat ze op een dag een bijzonder besluite nemen. Ze zeggen: KOM, laat ik
wat ik geleerd heb ANDEREN leren, laat ik HET ONDERWIJS INGAAN!
En dat dames en heren is de DERDE grote fout in UW leven.
Een nobele fout weliswaar. Maar denk nu terug aan uw eerste les tijdens uw stageperiode.
30 paar ogen staren naar u vanuit hun deels onbewuste onbekwaamheid en soms bewuste
onbekwaamheid. En U, vanuit u onbewuste bekwaamheid moet hun duidelijk maken hoe
daar te geraken waar u bent. Maar U bent reeds twee stappen verder! En op dat moment
4
wordt u zich bewust van uw onbekwaamheid en u beseft dat er een nieuwe tijd van leren
door vallen en opstaan is gekomen…
Zie hier het onderwijs: EEN ONTMOETING TUSSEN TWEE ONBEKWAAMHEDEN.
Maar gelukkig, ook het lesgeven gaat op den duur moeiteloos, u wordt na jaren oefening
onbewust bekwaam. U draait uw hand niet meer om voor 1, 2 of 10 lessen in een week.
En net, net als u tevreden achterover wil leunen in uw kamer, stapt u baas binnen en roept:
Gefeliciteerd, je mag 10 studente studieloopbaanbegeleiding geven!
Een volstrekt nieuwe taak waar u niet voor geleerd heeft! U weet meteen wat dit betekent:
u wordt weer geconfronteerd met uw onbekwaamheid…natuurlijk ook dit zult u leren, door
het volgen van een congres, en nog een congres zoals deze…
Maar het leven houdt nooit op de veranderen! En confronteert ons steeds weer met nieuwe
uitdagingen. We krijgen een partner….(stilte laten vallen…) ik hoef niets uit te leggen…we
krijgen kinderen …. Er lijkt nooit een einde aan te komen! We worden er wanhopig van. En
wanhopige mensen gaan rare dingen doen. Vanuit de neurowetenschappen is dit best
vermakelijk om te zien, omdat we dingen doen die bij voorbaat al gedoemd zijn te
mislukken.
Bijvoorbeeld:
Ik zal u een praktisch voorbeeld geven:
Wie van u heeft aan het begin van dit jaar een goed voornemen gehad?
En in hoeverre bent u tevreden over de mate waarin u uw goede voornemen hebt kunnen
verwezenlijken?
Indien Ja:
Gefeliciteerd. U hebt iets voor elkaar gekregen wat maar 10% van de mensheid lukt!
Indien Nee:
Verwijt u zichzelf vooral niets. U goede voornemen was bij voorbaat al kansloos. En dit is
heel eenvoudig te verklaren vanuit de ontstaansgeschiedenis van de hersenen.
Onze hersenen bestaan uit drie delen:
Het eerste deel zijn onze primitieve hersenen, vergelijkbaar met de hersenen van een slang.
Ze zijn 500 miljoen jaar oude en regelen onze primaire driften zoals honger, seks, macht,
hebzucht en onze reflexen. Het tweede deel zijn onze emotionele hersenen, 200 miljoen jaar
oud en vergelijkbaar met de hersenen van een koe. Het emotionele brein regelt ons
emotionele reageren in sociale situaties. Dit proces verloopt grotendeels onbewust. Het
derde deel is het cognitieve brein, 250.000 jaar oud en vergelijkbaar met het brein van een
aap. Dankzij het cognitieve brein zijn wij in staat tot reflecteren op ons eigen denken en
gedrag en kunnen we überhaupt goede voornemens bedenken. Het cognitieve brein is dus
een uilskuikentje! Het komt maar net kijken! Het is kansloos tegenover ons koeien en
slangenbrein!
Nou heeft dit feit, het feit dat ons onbewuste, primitieve brein zo bepalend kan zijn er toe
geleid dat er steeds meer onderzoek is gedaan naar de werking van het onbewuste. Prof. Ab
Dijksterhuis publiceerde hierover een heel interessant boek waarin hij aangeeft dat het
onbewuste een verwerkingscapaciteit van informatie heeft die 200.000 keer groter is dan
die van het cognitieve brein, dat hoogstens 2 indrukken tegelijk kan verwerken…bij MANNEN
dan, VROUWEN kunnen 5 indrukken tegelijk verwerken, maar dat is nog steeds PEANUTS
vergeleken met het onbewuste. En Prof. Ab Dijksterhuis pleit er voor dat we meer gebruik
5
maken van onze intuïtieve kracht. Dat is zeker een nobel streven, MAAR er zit een addertje
onder het gras. WANT hoe weet je nou wanneer je je intuïtie kunt vertrouwen en wanneer
niet?
Als het de intuïtie is die u verkrijgt door veel vallen en opstaan, door bv. Jarenlang studenten
te begeleiden is het best mogelijk dat u als een student u kamer binnenloopt u al aan zijn
houding en oogopslag weet hoe laat het is. U kunt zich vergissen, maar de kans is niet zo
groot.
Maar v Onze intuïtie kan bestuurd worden door allerlei onbewuste processen in onze
hersenen en dit kan totaal onverwachtse gevolgen hebben. Ik zal u een paar voorbeelden
geven:
Bent u bekend met het gezegde: NOMEN EST OMEN?
Het betekent: onze naam is een teken.
Het aantal tandartsen – DENTISTS - in Amerika met de naam Dennis is significant groter dan
in andere beroepsgroepen. Het aantal Marc’s die marketing studeert in Nederland is
significant groter. Het aantal Bassen die een Batavus fiets koopt is significant groter.
We houden van onze naam en gaan op zoek naar banen of voorwerpen die daarop lijken.
Klinkt belachelijk. Is wel zo!
Een ander voorbeeld: net deze maand heeft een collega van mij, dhr. J. Karremans een heel
interessant onderzoek gepubliceerd waarbij hij mannelijk Nijmeegse studenten een aantal
vragen liet bentwoorden die werden gesteld door een bijzonder mooie vrouwelijke
onderzoekster….u raadt de uitkomst al…het cognitieve brein liet het volstrekt afweten.
Mannen zijn dommer in het gezelschap van mooie vrouwen.
Omgekeerd is ook een heel interessant onderzoek uitgevoerd onder vrouwen. Vrouwen wier
garderobe goed gevuld was en volstrekt niet van plan waren om welk kledingstuk dan ook te
kopen werden naar drie verschillende winkels gestuurd waarin hun lievelingskledingmerk
met 30% was afgeprijsd. 30% van de vrouwen ging tot aankoop over.
Onbewuste 2 cognitief brein 0.
Het volgen van je intuïtieve kracht is een levenskunst die net als alle andere vaardigheden
geleerd moet worden met vallen en opstaan!
Om te leren wanneer we onze intuïtie kunnen vertrouwen moeten we op zoek naar ware
meesters in deze levenskunst.
Een vriend van mij heeft één van deze meesters een keer ontmoet. De Japanse
bergbeklimmer Yamamoto. De enige op de wereld die alle 7 bergen van de wereld in één
jaar heeft weten te beklimmen. Hij ontmoete hem aan de voet van de K2 terwijl hij daar zat
te mediteren. Mijn vriend wachtte rustig tot hij klaar was en toen Yamamoto zijn ogen
opende zei hij:
“Oh meester, vertel mij, hoe krijgt u het toch voor elkaar om in één jaar tijd de 7 hoogste en
meest moeilijke bergen van de wereld te bedwingen?”
Yamamoto glimlachte vriendelijk en zei:
“Ik zal je mijn geheim vertellen. Maar onthoud eerst dit: ik besluit wat doen pas op het
moment dat ik voor berg sta.
Soms, ik staan voor berg en ik begin met klimmen en dan ik ga dromen...en dan ik bereiken
de top (vertel met een rustige slaperige meditatieve stem)..
Andere keer ik sta voor de berg en de berg is sluw en verraderlijk. ik mij héél héél goed
voorbereiden (langzaam praten). Ik kijken naar kaart en maken plan van route. Van iedere
6
buiging, iedere hoek bedenk ik hoe ik die zal beklimmen, iedere dag, 7 dagen lang, neem ik
in gedachte iedere stap door die ik ga maken.
En dan, de zevende dag, ik begin te klimmen en voor ik weet...ik bereiken de top.
(ineens sneller gaan praten) Ander keer ik focussen op doel en dan ineens ik bereiken de top.
(rustig eindigen) En dan een andere keer, sta ik voor een berg dat onnoemlijk hoog is, ik sta
voor een granieten muur die spekglad is, mijn benen en armen worden van blubber en ik
denken: alleen met vleugels is deze berg te beklimmen! Dan ik rustig uitademen. En ik denk:
berg is vlak...en dan ik stap op de top”.
Toen ik het verhaal hoorde van Yamamoto van mijn goede vriend was net een belangrijke
ontdekking in de neurowetenschap gedaan, een ontdekking overigens dat aan veel mensen
is voorbijgegaan. Maar dat werkelijk geweldig is! Als de spiegelneuronen niet waren ontdekt,
dan hadden we ze moeten uitvinden, want de spiegelneuronen zorgen er voor dat we leren
zonder iets te doen! Is dat niet geweldig?
Ik zal u een voorbeeld geven:
Nederland 1998. EK-voetbal. Nederland speelt tegen Duitsland en héél Nederland is aan de
buis gekluisterd. Marco van Basten rent achter de bal aan, een Duister staat in de weg maar
hij omloopt hem met een sliding en tegelijkertijd raakt hij de bal met een geweldige omhaal
van zijn rechtervoet. De bal beschrijft een haast magische parabool om de keeper en belandt
precies in de linker bovenhoek van het doel. Nederland heeft gewonnen!
Als ik op dat moment de spiegelneuronen in uw premotore cortex had gemeten had ik
vastgesteld dat ze precies dezelfde hersenactiviteit vertoonden als Marco van Basten. Onze
spiegelneuronen imiteren het gedrag dat ze zien. Zo leren wij dus: door imitatiegedrag…
Het nieuws van de spiegelneuronen gepaard met het verhaal van Yamamoto sloeg bij mij echter in
als een bom! Ik raakte in een diepe existentiële crisis. Ik besefte namelijk dat ik tot nu toe niets
anders gedaan had dan te leren door imitatiegedrag. Ik was niet beter dan die studenten die hun
studiekeuze laten bepalen door wat anderen doen, door de mode, door de waan van de dag! En dat
ik nooit enige, originele gedacht had geproduceerd! Ik zou nooit in staat zijn om zoals Yamamoto het
deed, in volstrekt nieuwe situaties een originele gedachte te hebben.
En wat doe je dan als je in de jaren zestig bent opgegroeid en je in een midlifecrisis belandt?
(publiek suggesties laten geven)
….joints…pillen….en een ticket naar India, New Delhi kopen.
Ik stapte uit en belande in de enorme chaos die New Delhi is en begon te lopen, steeds verder en
verder, de vlakte veranderde in heuvels en de heuvels werden bergen en de lucht werd steeds ijler
en helderder. De mist voor mijn ogen begon te vervagen en ik begon iets te voelen van het gemak en
de moeiteloosheid die Yamamoto moest ervaren als hij zijn bergen beklom. En terwijl ik langs een
smal bergpad een smalle bocht naar links nam en net begon te genieten van mijn herontdekt
verlangen naar het leven stond ik ineens oog in oog met….een Bengaalse tijger! Ik schrok enorm,
draaide me om en wilde wegrennen, maar verloor mijn evenwicht en viel van het smalle bergpad af.
Gelukkig kon ik mij net op tijd vasthouden aan een uitstekende boomwortel. Terwijl ik daar zo hing
zag ik tot mijn geruststelling dat iets lager een ander pad was, waar ik met enige moeite naar toe zou
kunnen klimmen. Maar tot mijn grote ontsteltenis zag ik dat ook op dat pad een ….Bengaalse tijger
op mij stond te wachten. Zo hing dus aan de boomwortel, boven mij een tijger, onder mij een tijger,
een voor me de opgaande zon. De eerste zonnestraal van de zon raakte precies een aardbeiplantje
dat naast mij in de berg groeide. En ik zag dat een prachtige, rode aardbei aan het plantje hing. Met
mijn vrije, linkerarm pakte ik de aardbei en stopte die in mijn mond:
“Nog nooit heeft een aardbei ZOOOOOO’ LEKKER GESMAAKT!”
En op dat moment maakte ik de grootste ontdekking van mijn leven.
7
Ik ontdekte de derde weg.
Door helemaal in het moment te zijn, niet denken aan morgen of vroeger, en ten volste te
genieten wat je op dat moment aan het doen bent, ben je in staat om de enige en juiste
originele oplossing te vinden voor jouw probleem, de weg te vinden die alleen jij kan gaan.
Dames en heren, ik heb voor u meegebracht deze symbolische aardbei, neem hem van mij
aan en stop hem in uw zak….
En de volgende keer dat u een student in uw werkkamer heeft die helemaal wanhopig wordt van het
besef van zijn eigen onbekwaamheid, ga dan een stukje met hem wandelen. En vraag hem: wanneer
is er gemak in je leven? Wanneer is het moeiteloos? Wanneer ben je in staat om werkelijk te
genieten? En laat hem de aardbei proeven.
Op dat moment zal hij of zij zijn eigen oplossing vinden, intuïtief EN bewust, en zal hij of zij zijn of
haar eigen weg gaan, de derde weg.
Francesco Melita, alias Giacomo Manzonetti
8
LITERATUUR EN BRONVERWIJZING
Over de Anatomie van de hersenen:
http://www.btsg.nl/infobulletin/dementie/anatomie-hersenen.html
Over de werking van linker en rechter hersenhelften. Ik ben in de literatuur ook veel
tegengekomen dat dit een vereenvoudiging van de werkelijkheid is. De twee hersenhelften
zijn weliswaar verantwoordelijk voor verschillende karaktertrekken, maar er is ook veel meer
onderlinge samenwerking en beïnvloeding dan tot nu toe gedacht. Toch wordt de werking
van de hersenen gemakshalve vaak zo uitgelegd om het voor een leek begrijpelijk te maken.
De ontstaansgeschiedenis van de drie delen van de hersenen en waarom goede voornemens
geen of een kleine kans van slagen hebben:
http://www.hartenziel.nl/artikel/Tweespalt_in_ons_brein
Beschrijving van het experiment met de depressieve ratten:
http://www.psycholoog.net/?p=1075
Beweging was voor de ratten al genoeg om uit hun depressie te raken en hun hersencellen
te doen groeien. De toevoeging van de probleemgedachte is en het experiment met linker
en rechter handbewegingen waarbij je op een probleem concentreert is gebaseerd op het
werk van Suzy Smith, NLP Master Practitioner, zie ook www.suzysmith.com. Ze behandelt
mensen door ze te vragen aan een lastig probleem te denken en tegelijkertijd lichamelijke
handelingen uit te voeren en bv. Je concentreren op het gevoel in je linkerteen. Je hersenen
kunnen zich niet meer volledig op het lastige probleem concentreren en er treedt een
ontspanning in het probleem op, waardoor je er luchtiger over kan gaan denken. Er komt
ruimte voor humor en nieuwe gedachtes.
Artikel over het boek van Prof Ab Dijksterhuis, “Het slimme onbewuste”:
http://www.fractal.org/Bewustzijns-Besturings-Model/Slimme-onbewuste.pdf
Onderzoek van Sociaal Psycholoog Johan Karremans waaruit blijkt dat mannen dommer zijn
in het gezelschap van mooie vrouwen:
http://www.ad.nl/bizar/3282244/Mooie_vrouwen_maken_mannen_dommer.html
Waarom het voornemen van vrouwen om geen kleren te kopen strandt als ze in een winkel
komen waar hun lievelingsmerk 30% afgeprijsd is. Het onderzoek waar ik over vertelde heb
ik verzonnen.
http://www.hartenziel.nl/artikel/Tweespalt_in_ons_brein
Het verhaal van Yamamoto is bedacht door Lucas Derks, NLP Master Practitioner en docent
aan het IEP in Nijmegen. Zie ook www.sociaalpanorama.nl
Het verhaal van de aardbei is een verhaal dat uit de Boeddhistische traditie komt. Geen
specifiek auteur bekend. Het is door mij uitgebreid, het oorspronkelijke verhaal is vrij kort:
9
“Een monnik wordt achtervolgd door een tijger. Hij rent over de vlakte om te vluchten, dan
struikelt hij en valt over de rand van een afgrond. Hij weet zich vast te grijpen aan een pol
gras en komt midden in de afgrond te hangen. Hij kijkt omhoog en ziet de kop van de tijger
die hem achtervolgen naar hem gluren – omhoog is dus geen uitweg. Hij kijkt omlaag en ziet
daar een tweede tijger staan – naar beneden is dus ook geen uitweg. Dán ziet hij recht voor
zich bij de pol gras waar hij aan hangt een aardbei¬plantje met een grote rode aardbei. Hij
plukt de aardbei en stopt hem in zijn mond: mmm – heerlijk.”
Het is makkelijk te vinden op internet, maar wordt helaas geen auteur genoemd.
http://www.dianavernooij.nl/theologischcafe.html
10