Niet ons complexe denkwerk, maar fruit deed ons

Niet ons complexe denkwerk, maar fruit deed ons brein gr... pagina 1 van 2
Niet ons complexe denkwerk, maar fruit
deed ons brein groeien
Wetenschap
We mogen mandarijn, appel en banaan wel dankbaar zijn. Het vergrote brein van
de mens lijkt ten dele ontstaan in reactie op het eten van fruit. Dat is althans de
opvallende uitkomst van een nieuwe analyse van de hersengrootte van meer dan
140 apensoorten: de fruiteters hebben door de bank genomen grotere hersenen
dan apen die vooral op bladeren leven.
Door: MAARTEN KEULEMANS 28 maart 2017, 02:00


 


Blijf op de hoogte
Iedere dag rond lunchtijd het belangrijkste nieuws van de ochtend, de mooiste fotografie en
het gesprek van de dag? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
[email protected]
OK
Geen wonder, want ga maar eens fruit eten, betogen drie jonge, onbekende New
Yorkse antropologen vandaag in Nature Ecology & Evolution. Niet alleen moeten
fruiteters vruchten herkennen en kunnen vinden; ze moeten ook snappen hoe je ze
eetbaar maakt, door bijvoorbeeld zaden of harde schillen te verwijderen. Bovendien
leveren vruchten de energie die nodig is om een groot brein draaiende te houden,
aldus universitair hoofddocenten Scott Williams en James Higham van de universiteit
van New York en hun studente Alexandra DeCasien.
De fruittheorie komt als een soort bomexplosie: veel wetenschappers waren het er net
over eens dat we onze grote hersenen danken aan het complexe denkwerk dat komt
kijken bij het leven in een groep. De Britse antropoloog Robin Dunbar, grondlegger
van die 'socialebreintheorie', ontsteekt dan ook in woede als hij hoort van de
fruittheorie. 'Rotzooi', 'irrelevant', 'naïef', 'nonsens', gaat hij per ommegaande tekeer
http://www.volkskrant.nl/4479636?utm_source=VK&utm_me... 28-3-2017
Niet ons complexe denkwerk, maar fruit deed ons brein gr... pagina 2 van 2
in een e-mail. In Leiden reageert archeoloog Kathy MacDonald genuanceerder: 'Een
interessant, overtuigend artikel. Ik ga een heel eind met ze mee.'

Fruiteters hebben relatief grotere hersenen
Waar mensen hun grote hersenen aan te danken hebben, is nog altijd een mysterie.
Vaststaat dat het brein van onze verre voorouders vanaf zo'n 2 miljoen jaar geleden
zeer snel in omvang begon toe te nemen, terwijl ook het gedrag complexer werd. Maar
daarvóór was het brein ook al groot en onduidelijk is wat precies in welke volgorde en
onder welke evolutiedruk gebeurde. 'Een zeer uitdagende puzzel om daaruit wijs uit te
worden', vindt MacDonald.
In elk geval zal fruit eten daar helemaal in het begin aan hebben bijgedragen, stellen
de drie Amerikanen nu. Met nieuwe statistische technieken namen ze de grootste
verzameling gegevens van apensoorten tot dusver door. Daaruit bleek, na correctie
voor lichaamsgrootte, tot hun verrassing géén verband met de groepsgrootte waarin
de dieren leven, zoals de socialebreintheorie voorschrijft. Wél met voeding: 'De
variatie in relatieve hersengrootte wordt voorspeld door uitsluitend het
voedingspatroon, waarbij fruiteters relatief grotere hersenen hebben.'
Dunbar ziet dat uiteraard anders. 'Ik denk niet dat deze auteurs veel van evolutie
begrijpen.' De eminente Brit legt uit dat hij decennia geleden ook dacht dat voeding de
hersengrootte bepaalde - totdat hij besefte dat je voor hogere functies moet kijken
naar de hersenschors, de gerimpelde buitenlaag van het brein. Die zou wel degelijk
verband houden met de groepsgrootte: hoe complexer de apengroep, des te
uitgebreider de schors. 'Wat ze hier laten zien, is dus geen test van de
socialebreinhypothese', aldus Dunbar. 'Garbage in, garbage out. En oneerlijk.'
MacDonald is minder stellig. Wie wil begrijpen hoe het brein zich bij apen en mensen
ontwikkelde, moet misschien juist wel kijken naar hoe het precies met
hersenverbindingen en hersengebieden zit in kleinere zijtakjes van de apenfamilie,
oppert ze. 'Ook over de socialebreinhypothese is het laatste woord nog niet gezegd. En
deze studie is nu toch weer de laatste stand van zaken.'
http://www.volkskrant.nl/4479636?utm_source=VK&utm_me... 28-3-2017