Het geheim van je brein.

Aamodt Sandra & Sam Wang (2008) Het gehein
van je brein. Waarom je wel je autosleutels kunt
verliezen maar het autorijden nooit verleert!
Kosmos Utrecht/Antwerpen.
(emotie is een belangrijke factor in het verwerken
van informatie, en 101 weetjes)
Logisch denken kost heel veel moeite.
De neiging om een verzameling met elkaar
samenhangende karakteristieken zonder concreet
bewijs toe te schrijven aan mensen, is een snelle
manier om waarschijnlijke uitkomsten te schatten, kost dus minder energie - het is ook de oorzaak van
veel stereotypen en vooroordelen.
Het brein is als een druk Chinees restaurant; het is
er stampvol en wat chaotisch, mensen draven in het
rond zonder duidelijk zichtbaar doel, uiteindelijk
komt alles wel op zijn pootjes terecht.
Het vermogen om verschillende ritmes tegelijkertijd voort te brengen toont aan dat je
brein in staat is meerdere patronen tegelijkertijd op te roepen, en vaak onafhankelijk
van elkaar.
Als een baby geboren is, worden zintuigelijke ervaringen belangrijk voor aspecten van
het brein. Wetenschappers noemen die afhankelijkheid van de omgeving
‘ervaringsgerelateerde ontwikkeling’ en het is verreweg de meest algemene manier
waarop onze ervaringen de groei van onze hersenen beïnvloeden.
Het brein produceert in de eerste fase van de ontwikkeling een groot aantal betrekkelijk
aselectieve verbindingen tussen neuronen in de betrokken regio’s van het brein en
verwijdert het vervolgens diegene die in de loop van de eerste twee jaar het minst zijn
gebruikt. De tijden in het leven waarin de ervaring (of het gebrek eraan) een sterk of
zelfs blijvend effect heeft op de hersenen, worden de gevoelige perioden in de
ontwikkeling genoemd. Je zou de gevoelige perioden kunnen voorstellen als het bouwen
van een huis. Als je ermee bezig bent kun je bepalen hoeveel slaapkamers je wilt
hebben. Als het huis eenmaal klaar is is het veel lastiger om dingen te veranderen; de
plattegrond ligt vast.
Neurale verbindingen volgen een algemene regel: gebruik het of raak het kwijt. Leren
verschilt per individu. Individuele gedragsverschillen zijn te danken aan anatomische
verschillen tussen de hersenen, vooral aan de verbindingen van de neutronen.
De meest effectieve manier om je brein gezond te houden bij het ouder worden is
lichaamsbeweging.
Voor veel van je eigenschappen stellen je genen een bovengrens aan je ontwikkeling.
Emoties worden (anders dan stemmingen) opgeroepen als reactie op gebeurtenissen in
de buitenwereld en houden ons brein gespitst op belangrijke informatie, van dreiging
van fysiek gevaar tot sociale kansen. Emoties motiveren ons om ons gedrag dusdanig
aan te passen dat we krijgen wat we willen en vermijden waar we bang voor zijn.
Emotioneel geladen gebeurtenissen laten levendige herinneringen achter. Een
emotionele prikkel schijnt een speciaal voordeel te bieden voor de langetermijnopslag
van belangrijke details van een gebeurtenis.
Emotionele prikkeling brengt de afscheiding van adrenaline op gang, die de
vaguszenuw activeert, een onderdeel van het sympathische zeuwstelsel (dat de
zogenaamde vecht en vluchtreflex controleert) De vaguszenuw loopt naar de
hersenstam, die vervolgens informatie doorgeeft an de amygdala en de hippocampus,
een gebied dat van belang is voor het geheugen. Het gevolg van de activiteit in die twee
gebieden is dat de synaptische plasticiteit wordt vergroot, een proces dat naar alle
waarschijnlijkheid ten grondslag ligt aan leren.
Afkeer is een evolutionair gezien oude emotie en gaat terug tot de tijd dat de plukkende
en verzamelende mensen moesten leren bepalen or een bepaald voedingsmiddel wel
eetbaar was.
Een duurzame manier om je emoties binnen de perken te houden, wordt herwaardering
genoemd, Dan herzie je je mening over een gebeurtenis om zo het gevoel erover te
veranderen. Een succesvolle herwaardering brengt ook veranderingen teweeg in andere
hersengebieden die met emoties te maken hebben.
Mensen die goed zijn in herwaarderen, zijn meestal emotineel stabiel en taai.
Herwaarderen ontwikkelt zich door oefening. Dat verklaart waarom rijpere
volwassenen vaak gelukkiger zijn en minder negatieve gevoelens ervaren dan jong
volwassenen.
Je emoties, de prettige en de niet zo prettige, vormen een gevoelige gids naar effectief
gedrag en helpen je om de mogelijke resultaten te voorspellen van je daden als je niet
over voldoende informatie beschikt om een logische leuze te maken. Wees dan maar
rustig emotioneel. Zolang het systeem dat je emoties reguleert maar goed in orde is,
maak je waarschijnlijk de goede keuze.
Ongerustheid kan leiden tot positief gedrag (voedsel in huis halen voor de winter) De
ironie wil dat emoties die ons een slecht gevoel geven, ons vaak tot een gedrag brengen
dat goed voor ons is: daarom komen ze ook zo vaak voor.
Het is moeilijk te geloven: elke dag een kwartiertje met een vriend een borrel drinken
maar gelukkiger dan het winnen van de loterij. Geluk is als een bewegend doelwit. Het
proces van aanpassing zorgt ervoor dat regelmatige kleien positieve voorvallen bij
elkaar genomen meer invloed hebben dan een zeldzame grote positieve gebeurtenis.
En dit geldt ook voor irritaties.
Neuronen in diverse regio’s van de hersenen reageren specifiek op gebeurtenissen die
lonend zijn. Een beloning maakt het waarschijnlijker dat je gedrag herhaalt.
Over het algemeen lijkt ons brein heftiger te reageren op veranderingen dan op
permanente omstandigheden en dat tot op individueel celniveau. Neuronen laten ook
aanpassingen zien. Aanpassing is efficiënt omdat de meeste informatie in de wereld
stabiel is.
Het vermoeden is dat dopamine heeft te maken met aanleren van vormen van gedrag
die leiden tot positieve resultaten; de sleutel van geluk.
We projecteren voortdurend onze eigen daden op onze individuele motieven en
voorkeuren en we neigen ertoe om aan de daden van anderen soortgelijke motieven en
voorkeuren toe te schrijven. Zonder dat we erbij stil staan construeren we mentale
modellen om te verklaren hoe dingen werken in termen van krachten en machten.
Je kunt je zelden de luxe permitteren om alle tijd te nemen en alle informatie bijeen te
garen alvorens een beslissing te nemen. Ons brein is niet toegerust om complexe
kwantitatieve gegevens gezamenlijk in ogenschouw te nemen, waarschijnlijk omdat het
in de eerste plaats geëvolueerd is om met sociale aangelegenheden om te gaan en om
bedreigingen vanuit de omgeving te overleven. Rationeel kosten en baten rationeel
benaderen is niet zoals het brein werkt.
Invloeden van de omgeving dragen veel meer bij aan de ontwikkeling dan de hoogte van
de intelligentie. Mensen met een hoge vloeiende intelligentie zijn goed bestand tegen
afleiding, in de zin dat ze niet zo gauw de klus kwijtraken als ze tijdens hun werk even
hun aandacht schenken aan iets anders.
Onze samenleving zou de gemiddelde intelligentie veel beter kunnen opvoeren door de
omgeving te verbeteren van kinderen die niet in staat zijn om hun genetisch materiaal
te realiseren.
Autisme: Kenmerken. * Gebrek aan sociale wederkerigheid, * Verstoorde verbale en
non-verbale communicatie en * Onflexibel en repetitief gedrag. Van mensen die
normaal spreken maar de twee anderen kenmerken wel hebben: syndroom van
Asperger.
Autistische mensen hebben buitengewoon veel moeite om zich het standpunt van een
ander in te denken, en ze hebben dan ook moeite om door te hebben wanneer anderen
liegen, sarcastisch zijn, de spot drijven of hen uitbuiten.
De meeste mensen kijken naar de ogen als ze naar een gezicht kijken, autistische
mensen hebben de neiging naar de mond te kijken. Misvatting: Psychiaters hebben
autisme jarenlang verklaard uit de emotionele koelheid van refrigerator mothers
(koelkast moeders)
Sociale vaardigheden zijn afhankelijk van empathie, een bewustzijn wat anderen voelen.
Empathie is niet aangeboren, moet groeien in de kindertijd.