ANW BEGRIPPENLIJST H3+4 Begrippen Bevolkingsgroei Modellen Exponentiële groei Lineaire groei Variabele Rekenmodel Onzekerheidsmarge Betrouwbaarheid Technologische ontwikkelingen Sociale ontwikkelingen Doemscenario’s Toekomstscenario’s Maltus Club van Rome Hiërarchisch scenario Egalitaire scenario Individualistisch scenario Fotosynthese Koolstofkringloop Zuurstofkringloop Elementenkringlopen Betekenis Toename bevolking Voorspellingen in een grafiek In een vaste periode neemt het toe met een vaste groeifactor In een vaste periode neemt het aantal met een vaste hoeveelheid toe Kan verandering brengen Model met verbanden (exponentieel, lineair enz) Het is niet te voorspellen dus word er een schatting gedaan Hoe zeker is het dat het gaat gebeuren/waar is? Bijv. alternatieve energiebronnen voor aardolie, beperken milieuvervuiling, uitvinding kunststof Bijv. geboortebeperking Beschrijving van mogelijke toekomstige dingen als alles fout gaat Bijv. psychologische / economische factoren samenvatten in verschillende toekomstbeelden Britse econoom; voorspelt in 1798 hongersnood op grote schaal Voorspelt in 1972 het volgende: - Groeiende wereldbevolking vereist een steeds hogere voedselproductie - Natuurlijke hulpbronnen (olie, aardgas) zullen snel uitgeput raken - Industrialisatie zorgt voor meer milieuvervuiling - Overheden hebben grote invloed op het gedrag van de burgers - Vaste economische groei - Men gaat uit van een algemene zorg voor natuur en milieu - ‘economie van het genoeg’ - Gaat uit van zo groot mogelijke individuele zelfontwikkeling - Volkomen vrije markt - Zo groot mogelijke economische groei Onder invloed van licht maken de bladgroenkorrels zuurstof en glucose uit water en kooldioxide uit de lucht. 6 CO2 (g) + 6H2O (l) C6H12O6 (aq) + 6 O2 (g) Kooldi- + water glucose + zuurstof Oxide Planten, dieren en mensen maken deel uit van deze kringloop. 1. In planten (glucose) = voedsel voor dieren 2. Dieren ademen CO2 uit 3. CO2 is nodig voor fotosynthese Planten, dieren en mensen maken deel uit van deze kringloop. 1. Komt vrij bij fotosynthese 2. O2 word in- en CO2 uitgeademd door dieren 3. CO2 is nodig voor fotosynthese Kool- en zuurstofkringlopen horen bij elementenkringlopen (moleculen bestaan uit atomen, zo bestaat CO2 uit 1 C-atoom en 2 O- Stikstofkringloop Slash-and-burn Bemesting Groenbemesting Wissellandbouw Mechanisatie Gewasbescherming Bemesting met kunstmest Klassieke biotechnologie Kunstmest Intensieve landbouw Groene revolutie Monocultuur Atmosfeer atomen) De atmosfeer bestaat voor 80% uit stikstofgas. 1. Bacteriën nemen stikstof op 2. Bacteriën zetten stikstof om in ammoniak en nitraat 3. Planten nemen ammoniak en nitraat op 4. Dieren eten planten 5. Uitwerpselen bevatten stikstof; deze ‘vervliegt’ in de atmosfeer Een stuk bos platbranden en de grond gebruiken als landbouwgrond Uitrijden van stalmest en menselijke uitwerpselen op de akkers In de grond onderploegen van vlinderbloemigen als erwten, linzen en soja Het ene jaar erwten, linzen of soja verbouwen, het volgende jaar een ander gewas (drieslagstelsel bijv!) Grond bewerken, zaaien en oogsten met machines in plaats van met de hand Bespuiten van gewassen tegen schadelijke insecten en onkruid Uitstrooien van kunstmest over akkers Kruisen van verschillende plantenrassen Kunstmatig geproduceerde ammoniak Ontstaan door het toepassen van kunstmest en de ontwikkeling van de mechanisatie. Natuurwetenschappelijk onderzoek heeft nieuwe plantenrassen met een hogere opbrengst opgeleverd (graan, aardappels, tomaten) Arme boeren produceren maar één soort gewas. Luchtlaag om de aarde die schadelijke stralingen tegenhoudt en het leven op aarde mogelijk maakt.