klik hier - Breburg Academie GGz

Programma referaten 21 juni 2017
Referaat 1: Groepstherapie voor Bipolaire Stoornissen en Middelengebruik
Arjan Brouwer, Verpleegkundige In Opleiding tot Specialist (VIOS), werkzaam bij GGz Breburg
FACT Etten-Leur
De bipolaire stoornis is een psychiatrische aandoening met een hoge comorbiditeit met
verslavingsproblematiek: ongeveer 50% van de patiënten heeft hiermee te maken (Regier et
al., 1990). Verslavende middelen hebben een negatieve invloed op het beloop van de bipolaire
stoornis: deze begint eerder, er zijn meer en langer durende stemmingsepisodes met
ernstigere symptomen en er is een vergrote kans op rapid cycling (Salloum & Thase, 2000).
Tevens weten we dat groepsinterventies de effectiefste interventies zijn bij mensen met een
dubbele diagnose (Drake, Mueser & Brunette, 2007).
‘Integrated Group Therapy for Bipolar Disorder and Substance Abuse’ (IGT) van Weiss en
Connery (2011) is de enige groepsinterventie die specifiek gericht is op de combinatie van de
bipolaire stoornis met middelenmisbruik. In de Verenigde Staten zijn er diverse kwantitatieve
onderzoeken gedaan naar de effecten van IGT en de resultaten zijn veelbelovend.
Hoewel IGT in zowel het Handboek Bipolaire Stoornissen en het Handboek Dubbele Diagnose
wordt genoemd als een veelbelovende interventie, was nog nergens in Nederland IGT
geïmplementeerd binnen de ggz of verslavingszorg.
De Verpleegkundige In Opleiding tot Specialist (VIOS) heeft met een projectgroep een
Nederlandstalige, licht aangepaste versie van IGT gemaakt: ‘Groepstherapie voor Bipolaire
stoornissen en Middelenmisbruik’ (GBM) (Brouwer et al., 2015). In het najaar van 2015 vond
er een pilot van IGT plaats bij het team bipolaire stoornissen van GGz Breburg in Tilburg.
Vervolgens is GBM een module binnen het behandelaanbod geworden bij de teams bipolaire
stoornissen in Tilburg en Breda en is IGT twee keer volledig aangeboden.
Er is een kwalitatief onderzoek gedaan naar de ervaringen van GBM en hoe GBM de gedachten
over de bipolaire stoornis en het middelenmisbruik heeft beïnvloed. Het onderzoek heeft als
doel een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling van GBM in Nederland.
Tijdens het referaat zullen de onderzoeksopzet en de resultaten gepresenteerd worden en is
er ruimte voor discussie.
Referaat 2: Ik voel me alleen, alleen op deze wereld
Suzan Jongenelen, Verpleegkundige In Opleiding tot Specialist (VIOS), werkzaam bij GGz
Breburg ART Beschermd Wonen
In dit referaat vindt een terugkoppeling plaats van een kwalitatief onderzoek naar ervaren
eenzaamheidsgevoelens bij mensen met schizofrenie. In Nederland bestaat de trend om
cliënten die langdurig opgenomen zijn, te laten herstellen in de maatschappelijke context.
Cliënten gaan vanuit een klinische setting maatschappelijk participeren met ondersteuning
van anderen.
De onderzoeker heeft een kwalitatief onderzoek verricht naar ervaren eenzaamheidsgevoelens
bij mensen met schizofrenie die langdurig opgenomen zijn. In het referaat wordt in de
inleiding de context van het probleem verduidelijkt. De resultaten, de conclusies en mogelijke
multidisciplinaire
interventies
(voor
medische,
psychologische,
verpleegkundige
behandeldisciplines en begeleidende disciplines) om het probleem van ervaren
eenzaamheidsgevoelens te verminderen worden besproken en bediscussieerd. De voordracht
zal worden afgesloten met stellingen gericht op multidisciplinaire interventies.
Het onderzoek heeft plaatsgevonden bij Impact, Duurzaam Wonen en Behandeling (DWenB)
locatie Dongen. De cliëntenpopulatie van DWenB verblijft langdurig in een klinische setting
waardoor de huidige trend van maatschappelijke participatie voor hen gaat gelden, maar
moeizaam verloopt. Gemiddeld in Nederland heeft 55% van de langdurig opgenomen cliënten,
schizofrenie.
Mensen met schizofrenie ervaren mogelijk een lager zelfbeeld. Daarnaast vermindert het
cognitief functioneren waardoor mensen met schizofrenie onder andere verlies van sociale
vaardigheden ondervinden. Door het verlies van sociale vaardigheden kunnen
eenzaamheidsgevoelens ontstaan.
Internationaal onderzoek beschrijft dat eenzaamheidsgevoelens in de klinische praktijk
onvoldoende worden uitgevraagd. Gezien de huidige trend van maatschappelijke participatie
en het stagneren hiervan is het belangrijk om meer zicht te krijgen op ervaren
eenzaamheidsgevoelens bij langdurig opgenomen cliënten met schizofrenie. Internationale
onderzoeken suggereren namelijk dat eenzaamheidsgevoelens bij mensen met schizofrenie
persoonlijk herstel en re-integratie in de maatschappij belemmert.
Na afloop van dit referaat hebben de deelnemers kennis van het fenomeen eenzaamheid en
schizofrenie en hoe eenzaamheidsgevoelens verminderd kunnen worden en welke bijdrage
men vanuit de eigen discipline kan leveren.
Referaat 3: De onzichtbare ouderrol; ondersteuning van de ouderrol van de cliënt tijdens een
opname
Ingrid Brummelhuis, Verpleegkundige In Opleiding tot Specialist, gedetacheerd bij De Hoop
GGz vanuit GGz Breburg.
Bij een opname verandert er veel voor een cliënt. Voor een cliënt die ook een ouderrol heeft
verandert er zo mogelijk nog meer. Deze ouders kunnen tijdens de opname praktisch geen
zorg dragen voor hun kinderen, zien hun kinderen weinig en vaak staat de ziekte zo op de
voorgrond dat de ouderrol vormgeven bemoeilijkt wordt.
Naar kinderen en de gevolgen voor kinderen als zij een ouder hebben met een psychiatrische
ziekte of als die ouder opgenomen moet worden is reeds divers onderzoek gedaan. Hieruit
blijkt dat voor een groot deel van de kinderen van ouders met psychische problemen (KOPP)
geldt dat zij de opname van de ouder als de meest moeilijke periode ervaren (Maybery, Ling,
Szakacs & Reupert, 2005). Bij onder andere het Trimbos instituut maar ook op sites als
KopOpOuders.nl zijn adviezen te vinden ter ondersteuning van de kinderen.
De spreker heeft door haar ambulante en klinische praktijkervaring de ervaring dat ouders
tijdens de behandeling weinig tot niet ondersteund worden in hun ouderrol. Met collega’s
sprekend over deze lacune werd duidelijk dat een deel van de hulpverleners zich niet bekwaam
voelt dit onderwerp aan te snijden, een deel denkt er niet aan of zet vooral de ziekte voorop
en een deel wil er wel over spreken maar weet niet welke adviezen te geven.
In 2012 werden ongeveer 65.000 volwassenen opgenomen vanwege een psychische ziekte
(Centraal Bureau voor de Statistiek [CBS], 2014). Een groot deel van de cliënten met een
ouderrol ondervindt tijdens de klinische opname belemmeringen in het contact met hun
kinderen en wil hierbij hulp (O’Brien, Anand, Brady, & Gillies, 2011). Van der Ende (2006) geeft
aan dat 80% van de cliënten problemen in de omgang met de kinderen ervaart.
De onderzoeken van Benders-Hadi, Barber & Alexander (2012), Diaz-Caneja & Johnson (2004)
en Joossens, Pieters & Joos (2002) geven aan dat te weinig aandacht wordt besteed aan de
ouderrol van de opgenomen cliënt. Deze onderzoeken hadden dit onderwerp niet als
onderzoeksdoel. Diaz-Caneja & Johnsson geven aan dat strategieën ontwikkeld moeten
worden waarmee aangesloten wordt bij de behoeften van psychisch zieke ouders omdat dit
de ouderrol, ook als de cliënt niet opgenomen is, ten goede komt. Volgens Benders-Hadi et
al. benoemen respondenten dat de moederrol een doel geeft in hun leven en hen helpt om te
blijven focussen op het ingezette behandelbeleid.
Met behulp van een kwalitatief onderzoek is er meer duidelijkheid verkregen in de ervaringen
van cliënten met betrekking tot de ondersteuning door hulpverleners bij de ouderrol tijdens
een opname.
Uit de interviews bleek dat alle respondenten behoefte hebben aan ondersteuning van de
ouderrol tijdens de opname en de meerderheid van de respondenten hebben deze steun niet
ervaren.
Uit de interviews kwamen zes thema’s naar voren:
 Moeder versus ouderrol
 Ondersteuning van de ouderrol
 Zorgen om kinderen
 Schuldgevoel
 Ondersteuningsadviezen
 Bezoekruimte
In dit referaat wordt het onderzoek toegelicht en wordt daarnaast beoogd een bewustwording
op gang te brengen over het belang van ondersteuning van de cliënt in zijn ouderrol tijdens
een opname maar liever nog tijdens de hele behandeling.
Het programma
18.00 uur
18.00 -18.40 uur
Opening door voorzitter
Groepstherapie voor Bipolaire Stoornissen en Middelengebruik
18.40 -19.20 uur
Ik voel me alleen, alleen op deze wereld
19.20 -20.00 uur
De onzichtbare ouderrol; ondersteuning van de ouderrol van de cliënt
tijdens een opname
20.00 uur
Afsluiting door voorzitter
Accreditatie
Voor de referaten is accreditatie aangevraagd bij de NVvP, NvP, FGzPt en het Register
Verpleegkundig Specialisten.
Organisatie Commissie
Dr. C. Rijnders, A opleider / psychiater
Dr. A. van den Broek, P opleider / Klinisch psycholoog
Drs. J. van Zaanen, Opleider GGZ VS / VS
K. van Loon, trainee beleidsmedewerker
Doelgroepen
Psychiaters (i.o.), Psychologen (i.o.), Verpleegkundig Specialisten (i.o.)
Uiteraard zijn ook andere geïnteresseerden welkom.
Locatie
Het programma vindt plaats in het Klasse Theater, Carre 16, 5017 JE Tilburg
Kosten en inschrijving
Deelname is voor iedereen gratis.
Medewerkers van GGz Breburg:
graag inschrijven middels de cursuscatalogus in Eduweb https://www.lerenbijggzbreburg.nl
Externe deelnemers:
voor inschrijving klik hier
Vergeet niet correct en volledig in te vullen de functie, BIG-nummer, werkgever en adres
waar het certificaat van deelname naar toe kan worden gestuurd.
Voor informatie: Karin van Loon, bereikbaar maandag, woensdag en donderdag
[email protected]