Stemm stoorniss ingsen Bipolaire stoornis haal het beste uit uw leven GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer dan 160 locaties zijn we dicht bij u in de buurt. Ruim 2000 medewerkers dragen bij aan de zorg van de organisatie. We kiezen bij GGZ Friesland voor die behandeling waarvan het effect wetenschappelijk is bewezen. Onze behandelaren zijn BIG-geregistreerd; een extra garantie voor de kwaliteit van onze behandelingen. Bij de behandeling van stemmingsstoornissen houden we ons nauwkeurig aan de laatste landelijke richtlijn op dit gebied (zie ook www.ggzrichtlijnen.nl of www.nedkad.nl). Iedereen voelt zich wel eens somber of treurig. Zulke gevoelens kunnen opkomen na een tegenslag of ruzie, het verlies van een dierbaar iemand of zomaar. Meestal trekt zo’n sombere bui vanzelf weg. Maar bij sommige mensen houdt deze stemming langer aan of ontstaat het zonder duidelijke reden. Dan kan er sprake zijn van een stemmingsstoornis. Uitersten Het ene moment kunt u de hele wereld aan en bent u uitgelaten. Het andere moment lijkt het wel alsof er een deken over u heen valt en voelt u zich somber en neerslachtig. Een bipolaire stoornis (vaak manische depressie genoemd) kan het leven van iemand drastisch veranderen. Ook de directe omgeving krijgt te maken met deze veranderingen in gedrag en stemming. Deze folder kan helpen bij het herkennen van deze problematiek en laat zien welke hulp er mogelijk is. Wat is een bipolaire stoornis Bij een bipolaire stoornis wisselt uw stemming sterk tussen twee extremen. De sombere periode heet een depressie, de periode dat u heel uitgelaten bent, heet een manie of hypomanie. Het verschil tussen deze laatste twee is dat mensen met een manie ook psychotische verschijnselen kunnen meemaken en last kunnen hebben van sociale en relationele problemen. Bij een hypomanie is dit niet het geval. Sommige mensen hebben meer last van depressies, anderen van manieën. Tussen deze periodes is de stemming vaak normaal. De klachten tijdens een manie of depressie verschillen per persoon. Bij een manische periode of hypomanie kunt u zich extreem uitgelaten voelen en overdreven vrolijk zijn. U heeft minder behoefte aan slaap, kunt vaak niet stilzitten en heeft het gevoel dat u alles aankunt. Maar ook kunt u prikkelbaar zijn, ruzies maken en impulsief dingen doen zonder rekening te houden met de gevolgen. haal het beste uit uw leven Tijdens een depressie bent u somber, lusteloos, moe en heeft u nergens zin in. Alles kost teveel energie en u zegt het liefst alle afspraken af. Oorzaken Onderzoek laat zien dat twee procent van de Nederlanders een bipolaire stoornis heeft of heeft gehad. In werkelijkheid zou dit percentage hoger kunnen liggen, omdat de manische perioden soms niet worden herkend. De aandoening komt iets meer bij vrouwen dan bij mannen, maar het ontloopt elkaar niet veel. Drugsgebruik en leven in de stad vergroten de kans op een bipolaire stoornis. De oorzaak van de bipolaire stoornis is een combinatie van erfelijkheid en omgevingsfactoren. Als een ouder deze stoornis heeft, is de kans tien tot twintig procent dat het kind ook last krijgt van de aandoening. Welke genen hiervoor verantwoordelijk zijn is nog niet bekend. Trauma’s uit uw jeugd verhogen de kans op een bipolaire stoornis. De gevolgen De extreme wisselingen in uw stemming zorgen voor een flinke belemmering. Tijdens een manie wordt u vaak niet begrepen door anderen, omdat u op dat moment een heel ander karakter laat zien. U geeft bijvoorbeeld ineens heel veel geld uit of u bent zo druk dat u niet meer kunt ophouden met praten. Tijdens de depressie trekt u zich juist weer terug en gaat u liever niet de deur uit om dingen te ondernemen. Hierdoor kunnen relaties schade oplopen en ook werk en studie kunnen eronder lijden. Een depressie kan ook uitmonden in lichamelijke klachten, zoals een verminderde of juist toegenomen eetlust, slaapproblemen en weinig energie. De stoornis gaat helaas niet vanzelf over, maar dankzij medicijnen en gesprekken met een hulpverlener van GGZ Friesland kunt u de verschijnselen een stuk verminderen of nieuwe periodes voorkomen. Ella, 32 jaar: ‘Na vijf weken stuiteren stortte ik in’ ‘Ik had wel door dat ik wat drukker was en mensen me soms wat raar aankeken. Maar ik voelde me enorm vrolijk en energiek. Heerlijk was dat. Niks was me te gek en ik kon uren doorgaan. Dat deed ik dan ook. Tot ik ineens helemaal niet meer kon slapen. Mijn hoofd bleef maar druk. Na vijf weken stortte ik in. En daarna kwam de depressie. Dat was een switch van 365 graden. Heel heftig. Het gaat nu goed; de therapie helpt en gelukkig zijn er medicijnen. Maar ik blijf een mens van uitersten en bij mij is dat extremer dan gemiddeld.’ haal het beste uit uw leven De juiste hulp Of u nu lichte of zwaardere depressieve klachten heeft: GGZ Friesland biedt de juiste hulp. Een team van hulpverleners (o.a. psychiaters, psychologen en sociaal psychiatrisch verpleegkundigen) staat voor u klaar. Geen mens is gelijk en elke manische depressie is weer anders. Vandaar dat GGZ Friesland een breed aanbod heeft dat aansluit bij elk individu. Uw behandelaar overlegt met u welke behandeling bij u past. Naast therapie in de vorm van gesprekken (individueel of in een groep), bieden we onder andere farmacotherapie (medicatie). Als de depressie zo ernstig is dat thuis wonen even niet meer mogelijk is, kunnen mensen bij ons terecht in de kliniek. De behandeling bestaat meestal uit één van de onderstaande onderdelen: • Behandelen van uw klachten door middel van, gesprekken, medicatie en/of opdrachten. • Inzicht geven in uw klachten en de achtergronden daarvan. • Leren omgaan met factoren die uw problemen kunnen beïnvloeden. • Verlenen of inschakelen van de noodzakelijk hulp om zo goed mogelijk (thuis) te kunnen functioneren. • Leren omgaan met de gevolgen van uw klachten. Afspraak afzeggen Om een behandeling succesvol te laten verlopen is het belangrijk dat u aanwezig bent op de geplande afspraakmomenten. Als u onverhoopt niet kunt komen, verzoeken wij u dringend uw afspraak tijdig, minimaal 24 uur van te voren, af te zeggen. Wat zijn de kosten Psychische hulpverlening valt onder de basisverzekering voor ziektekosten. De kosten worden daaruit vergoed. Wel kan een eigen risico in rekening worden gebracht. In uw verzekeringspolis vindt u hierover meer informatie. Uw belangen, rechten en klachten Voor vragen en hulp kunt u altijd terecht bij uw behandelaar. Ook kunt u de geestelijke verzorger, de patiëntenvertrouwenspersoon, de Cliëntenraad en/of de Familieraad benaderen. Contactgegevens vindt u in de folder ‘Patiëntenrechten’. Ook vindt u in deze folder meer informatie over rechten en plichten rondom uw behandelplan, behandeling en dossier. De folder ‘Ontevreden, laat het ons weten’ vertelt u waar u terecht kunt bij eventuele klachten. Deze brochures zijn te vinden in de wachtkamers. Adressen Leeuwarden Sixmastraat 2 8932 PA Leeuwarden Tel. 058 28 48 888 Heeft u vragen Voor vragen of meer informatie kunt u terecht bij een locatie van GGZ Friesland bij u in de buurt. Kijk voor meer informatie ook op www. ggzfriesland.nl Franeker Burg. J. Dijkstraweg 6 8801 PG Franeker Tel. 0517 39 86 00 Drachten Compagnonsplein 1 9202 NN Drachten Tel. 0512 58 89 57 Sneek Hegedyk 2 8601 ZR Sneek Tel. 0515 43 62 24 Colofon Deze brochure is door de afdeling Communicatie van GGZ Friesland met de grootste zorg gemaakt. Ze zijn hierbij door de Centrale Cliëntenraad geadviseerd. Mochten er onduidelijkheden in staan, neem dan contact op met de afdeling Communicatie. Tel. 0582848715 of stuur een mail naar [email protected] Stst.Bipolaire stoornis.2010.01 este uit ‘Haal het b uw leven’ Mst.o.1210 Heerenveen Kastanjelaan 1 8441 NC Heerenveen Tel. 0513 61 90 00