Spelling: aan elkaar schrijven

Spelling: aan elkaar schrijven
Eén van de lastigste spellingkwesties is de regel dat we woorden die een eenheid vormen ook als
eenheid moeten schrijven: dit heet een samenstelling. Daar breken velen zich het hoofd over,
vooral omdat er op deze regel talloze uitzonderingen zijn. De belangrijkste op een rij.
Samenstellingen
Schrijf samenstellingen zo veel mogelijk aan elkaar: giroafschrift, eersteklaslocatie, derdewereldland.
Let op: botsende klinkers
Staan de volgende klinkers achter elkaar, zet er dan een streepje tussen.
a-a
e-e
i-e
a-e
e-i
i-i
a-i
e-u
i-j
a-u
i-ij
Bijvoorbeeld: mode-industrie, giro-afschrijving
o-e
o-i
o-o
o-u
u-i
u-u
Driedelige samenstellingen
Bestaat een samenstelling uit drie delen en is het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord? Kijk dan
eerst op welk woord dit bijvoeglijk naamwoord slaat.
- slaat het op tweede woord van de samenstelling, schrijf het woord er dan aan vast:
tweedekwartaalcijfers;
- slaat het op het derde woord van de samenstelling, schrijf het woord dan los: tweede
betalingstermijn.
Samenstellingen met Engelse woorden
Behandel samenstellingen met ingeburgerde Engelse woorden net als Nederlandse samenstellingen:
sciencefiction, freelancejournalist, backoffice, badhairday, teammanager, businesshotel,
managementassistent.
Zijn de Engelse woorden nog niet ingeburgerd? Schrijf ze dan los: world wide web, managing
director.
Samengestelde werkwoorden
Schrijf samengestelde werkwoorden aan elkaar: bekendmaken, weggeven, bijkomen. Dit geldt ook
voor vervoegingen: bekendgemaakt, weggegeven, bijgekomen.
Samenstellingen met namen
Schrijf samenstellingen met namen aan elkaar: Nobelprijs, Erasmusbrug.
Bestaat de naam uit twee of meer delen, zet er dan een spatie tussen: Tweede Kamergebouw,
President Kennedyzaal.
Voorzetsels
Staan er twee voorzetsels achter elkaar, kijk dan wat er na het laatste voorzetsel komt:
- staat er een zelfstandig naamwoord achter? Schrijf de voorzetsels dan los: Zij staat boven aan de
lijst, de brief ligt onder op de stapel.
Deze checklist staat op www.secretaresseassistent.nl
- staat er geen zelfstandig naamwoord achter? Schrijf de voorzetsels dan aan elkaar: zij staat
bovenaan, de brief ligt onderop.
Voorzetsels met er, hier of daar
Staat er er, hier of daar in de zin, gevolgd door één voorzetsel? Kijk dan wat erachter staat:
- staat er niets achter, schrijf er, hier of daar dan vast aan het voorzetsel: hij kijkt ernaar, we praten
hierover.
- staat er een werkwoord achter en is het voorzetsel daar géén onderdeel van? Schrijf er, hier of daar
dan aan het voorzetsel vast: wat wil je erbij drinken, ik heb hierop gewacht.
- staat er een werkwoord achter en is het voorzetsel daar wel een onderdeel van? Schrijf het
voorzetsel dan aan het werkwoord vast: ik zal je hier opwachten, de zon is ondergegaan.
- staat er er, hier of daar in de zin, gevolgd door twee voorzetsels? Kijk dan welk voorzetsel bij het
werkwoord hoort en welk voorzetsel niet. Schrijf het voorzetsel dat niet bij het werkwoord hoort
vast aan er, hier of daar. En schrijf het voorzetsel dat wel bij het werkwoord hoort aan het
werkwoord vast: zij heeft hiernaar uitgezien (uitzien naar), het ziet ernaar uit dat…
Getallen in woorden
Schrijf getallen in woorden aan elkaar maar zet achter duizend een spatie:
vierhonderdachtenzeventig, tweeduizend vierhonderdzeven.
En schrijf miljoen en miljard als losse woorden: een miljoen drieduizend tweeëntachtig.






Complete tekst Secretaressedictee – de finale
Onaantrekkelijk taalgebruik: hoe vermijd je dat?
Afkortingen in Engelse e-mails
Proactief taalgebruik: 15 tips
Training: Spelling en taaltips
SpellingTrainer
Deze checklist staat op www.secretaresseassistent.nl