Statistische analyse Wijk-enquête Oranjekwartier Opgesteld door de projectleden van: NFS Consultants: Pablo García Meca Ruben van IJzendoorn Anouk Jong Max Knegjens Omar Laghzaoui Sakari Leinonen Akseli Rosqvist Jeroen Vonk Unitas Advise Group: Marvin Spitsbaard Tim Vlek Raymond van Iersel Elroy Schallenberg Chiel Buddingh Vincent Bunnik Anouk Hak Saeid Talaei Inhoudsopgave Hoofdstuk Bladzijde Inleidend Blz. 4 Gesloten vragen Blz. 4 Algemene statistieken over de wijk Blz. 4 Statistieken over duurzaamheid en de wijk Blz. 6 Voorwaarden om over te gaan tot investeringen Blz. 10 Open Vragen Blz. 11 Uitkomsten interviews met de enquêteurs Blz. 12 Aanbevelingen Blz. 12 Bronnenlijst Blz. 13 Bijlagen (de interviews) Blz. 15 3 Inleidend Onderdeel gesloten vragen Het eerste onderdeel gaat in op de gesloten vragen. Het tweede deel behandelt de open vragen, in het derde en laatste deel worden de uitkomsten uit de interviews met de interviewers behandeld. Algemene statistieken over de wijk In de wijk zijn gedurende 2 dagen interviews afgenomen bij de bewoners van de wijk. In totaal zijn hier 41 bruikbare enquêtes uitgekomen die zijn gebruikt voor dit onderzoek. Dit onderzoek wordt onderverdeeld in 3 delen waar bepaalde uitkomsten specifiek worden behandeld. Niet iedere gestelde vraag wordt behandeld in deze statistische analyse. Er is een selectie gemaakt van relevante vragen en hiervan zijn de antwoorden uitgewerkt in deze rapportage. Dit onderdeel betreft een uitwerking van de gesloten vragen. Er zal eerst een korte beschrijving van algemene inleidende statistieken worden gegeven. Vervolgens wordt er uitgebreider naar de uitkomsten van de gesloten vragen gekeken en zullen hier conclusies uit getrokken worden. In de wijk zijn in totaal 41 enquêtes afgenomen. Hiervan werden 36 enquêtes afgenomen bij bewoners van koopwoningen. Verder zijn er vijf enquêtes afgenomen bij bewoners van huurwoningen. Het ging hierbij zowel om particuliere als sociale huurwoningen. Volgens Gemeente op Maat 2011 IJsselstein van het CBS is de gemiddelde huishoudensgrootte in Nederland 2,22, in IJsselstein 2,44 per huishouden (CBS, 2011) Op basis van de 41 enquêtes wordt voor de wijk Oranjekwartier gekomen tot een gemiddelde huishoudensgrootte van 2,37. Dit ligt niet ver van het gemiddelde van IJsselstein als geheel. 4 De wijk Oranjekwartier kent een erg gevarieerd aanbod aan verschillende woning typologieën. Op basis van de enquêtes is er een frequentie staafdiagram van de woning typologieën opgesteld. Hierin is weergeven hoeveel iedere woning typologie is geteld in alle afgenomen enquêtes. Binnen de wijk worden de volgende woning typologieën onderscheiden: tussenwoning, hoekwoning, twee-onder-een-kap woning, vrijstaande woning en als laatste de flat. Op basis van deze verdeling is er een cirkeldiagram gemaakt die procentueel en globaal de verhouding van woning typologieën weergeeft. Er zijn in verhouding tot de andere woning typologieën te weinig enquêtes afgenomen bij de flats om procentueel tot een enigszins representatieve verdeling van woning typologieën voor de hele wijk te komen. De procentuele verdeling in de cirkeldiagram moet niet gezien worden als leidend voor de hele wijk verdeling. 5 Statistieken over duurzaamheid en de wijk De statistieken die worden weergeven over de wijk in verhouding tot duurzaamheid. Bij de uitwerking van de gesloten vragen wordt telkens uitgegaan van de resultaten die vekregen zijn onder de respondenten van de koopwoningen. Dit omdat de vragen ten eerste het meest betrekking hebben op deze groep. Ten tweede speelt ook mee dat er dermate weinig enquetes zijn afgenomen onder huurders dat hier geen conclusies uit getrokken kunnen worden. Algemene voorbereidende statistieken Voordat er vragen werden gesteld of en waarin men wilde investeren is het eerst relevant om inzicht te krijgen in de huidige energierekening en de in het verleden al gedane investeringen. Huidige energierekening De huidige energierekening werd bepaald middels klassen. De respondenten kregen een vraag voorgelegd waarin werd gevraagd naar de hoogte van de energierekening. Indien men deze niet exact wist werd gevraagd om een schatting. Het antwoord werd vervolgens bij de bijbehorende klasse ingedeeld. Onderstaand staan de resultaten. De hoogste frequentie (8) werd bereikt in de categorie met een energierekening tussen de 140-160 euro. 6 Gedane investeringen Onderstaand is een frequentietabel weergeven waarin per leeftijdscategorie is weergeven welk van de gegeven maatregelen is genomen en door hoeveel mensen verdeeld per leeftijdscategorie. Hoe overhalen tot investeren Belangrijk is om vooraf te weten van de bewoners of ze willen investeren in verduurzaming van hun woning. Opvolgend hierop is belangrijk om te weten wat voor hun een aanleiding is om over te gaan tot duurzame investeringen in hun woning. Dit zal in het begin van dit hoofdstuk worden uitgelegd. In het vervolg van deze statistische analyse zal worden gekeken naar de kijk van bewoners op zonnepanelen. De relevantie hiervan is dat er de wens is om te peilen hoe bewoners tegenover zonnepanelen staan. Er zijn namelijk bezwaren te bedenken waarom bewoners geen zonnepanelen willen (bijv. ik vind het estetisch niet mooi). Om te peilen hoeveel mensen bezwaar hebben tegen zonnepanelen is hierover een vraag opgenomen in de enquête. Als laatste is er een tabel opgenomen waar de energielasten zijn uitgezet tegenover hoeveel men wil investeren in duurzaamheidsmaatregelen. Hierbij zal gekeken worden of hogere energielasten ook leidt tot de bereidwilligheid om meer te investeren in woning verduurzaming. Er zijn in totaal 57 antwoorden gegeven. Eenmaal is als antwoord gegeven: anders. De toelichting bij het antwoord anders was het tegen gaan van de consumptie van fossiele energie. Dit valt te interpreteren als energielasten tegen gaan (minder consumptie dus minder lasten) en milieu want minder consumptie fossiele energie is minder belasting van het milieu. In de antwoorden van de respondenten kwam duidelijk naar voren dat milieu en energielasten als belangrijkste redenen worden gezien om de woning te verduurzamen. Iets minder vaak als antwoord gegeven, maar nog steeds een aanzienlijk deel van de antwoorden, is comfortabel wonen. Slechts drie respondenten gaven het tegen gaan van de afhankelijkheid van andere landen op het gebied van fossiele energie op als reden. Reden woning verduurzamen Aan de respondenten is in de enquête de volgende vraag voorgelegd: Wat zouden uw motivaties zijn om uw woning te verduurzamen? De mogelijke antwoorden hierop waren (het geven van meerdere antwoorden was mogelijk): Onafhankelijkheid (andere landen) Milieu Energielasten Comfortabeler wonen Anders............... 7 Bezwaren tegen zonnepanelen Als vraag is gesteld of de bewoners een probleem hebben met zonnepanelen op hun dak. Het idee achter deze vraag is om te peilen hoeveel mensen niet over willen gaan op zonnepanelen. Hiervoor zijn namelijk redenen aan te dragen als dat zij het estetisch niet mooi vinden. Uit het onderzoek onder 34 respondenten die antwoord gaven op de vraag, antwoordden 25 respondenten geen bezwaren te hebben tegen zonnepanelen op hun dak. Negen respondenten hadden wel bezwaar tegen zonnepanelen op hun dak. Wat opviel was dat met name onder de respondenten uit de leeftijdscategorie 55 -64 jaar veel tegenstanders van zonnepanelen zaten. Maarliefst de helft van de respondenten uit deze leeftijdscategorie gaf aan dat zij bezwaar hadden tegen zonnepanelen op hun dak. 8 De energielasten in verhouding tot het investeringsbedrag Onderstaand staat een tabel waar de energielasten zijn uitgezet tegenover het investeringsbedrag wat men zal willen investeren in de woning om deze te verduurzamen. Deze tabel is opgesteld om te achterhalen of hogere energielasten de bereidwilligheid om te investeren in het verduurzamen van de woning doet toenemen. Wat gesteld kan worden is dat mensen met hoge energielasten (boven de 200 euro) wel bereid zijn te investeren in het verduurzamen van hun woning om deze lasten naar beneden te brengen. Mensen met energielasten onder de 200 euro zijn sneller geneigd om te zeggen geen investeringen te willen doen in het verduurzamen van hun woning. 9 Voorwaarden om over te gaan tot investeren Onder de respondenten van de enquête is een kort onderzoek gedaan of er specifieke voorwaarden of wensen zijn voordat men bereidwillig is om over te gaan tot investeren. Voor deze enquête zijn hierbij de antwoorden op twee gestelde vragen belangrijk. Het gaat hierbij om de vraag in hoeverre de woningeigenaren willen participeren in het verbouwingsproces (een wens). De tweede vraag is hoeveel dagen mag deze renovatie dan duren (een voorwaarde). In hoeverre participeren? De gestelde vraag aan de respondenten: Er zijn bedrijven en organisaties bezig met het renoveren van woningen tot nul op de meter. Als u woning hiervoor in aanmerking zou komen: In hoeverre wilt u participeren in de voorbereiding van deze werkzaamheden? De antwoord mogelijkheden waren: 1). Het is prima zolang ik er maar op vooruit ga 2). Het moet van beide kanten komen, gemiddelde participatie 3). Volledig meedenken, actieve benadering Uit de onderstaande frequentietabel valt moelijk een conclusie te trekken aangezien de antwoorden erg gelijk verdeeld zijn. Wat de beste benadering is wat betreft participeren valt dus moeilijk te stellen. 10 Hoeveel dagen mag de renovatie duren De andere belangrijke vraag die betrekking had op een mogelijke voorwaarde die vanuit de bewoners van een pand naar voren kon komen luidde als volgt: Hoe lang mogen de werkzaamheden van een totale renovatie duren (uitgedrukt in dagen)? Het antwoord hierbij is het aantal dagen dat de bewoner voor ogen had als maximum. Voor de resultaten van de enquête worden enkel de resultaten meegenomen van mensen uit koopwoningen. Het gaat hierbij dus om 36 enquêtes. Bij deze enquêtes hebben 10 respondenten geen antwoord gegeven op deze vraag. De resultaten die onderstaand worden weergeven zijn dus gebaseerd op de antwoorden van 26 personen allen woonachtig zijn in een koopwoning. Gemiddeld genomen mag de renovatie van de woning; 8,38 (afgerond 8) dagen duren. De modus (het antwoord dat het meest is gegeven) is 7 dagen. Als maximumduur voor de renovatie moet dus uitgegaan worden van een duur tussen de 7 tot 9 dagen. Open Vragen Er zijn meerdere open vragen gesteld aan de bewoners. Na evaluatie van de antwoorden zijn uiteindelijk twee open vragen met hun antwoorden uitgewerkt en opgenomen in deze rapportage. Het gaat hierbij om de volgende vragen: 1). Hoe denkt u over het verduurzamen van uw woning? Op de tweede vraag: Wat zal het voor u aantrekkelijk maken om wel te investeren in een renovatie? Werd met name geantwoord: Subsidie / financiële structuur en lagere energiekosten. Gesteld kan dus worden dat financiële motieven met name factoren van invloed zijn of men over gaat tot een duurzame renovatie. 2). Wat zal het voor u aantrekkelijk maken om wel te investeren in een renovatie? De antwoorden op de vragen zijn uitgeschreven en vervolgens gecategoriseerd aangezien veel antwoorden op het zelfde neer kwamen. De antwoorden zijn onderverdeeld in categorieën en vervolgens is geturft hoeveel ieder betreffende antwoord is gegeven. Voor de eerste vraag: Hoe denkt u over het verduurzamen van uw woning? is de onderstaande frequentietabel van toepassing. Wat opvalt is dat veel mensen er ooit over hebben nagedacht, enkelen hier positief tegenover staan, enkelen ook daadwerkelijk ingrepen willen doen en als laatste dat enkele personen het doen van ingrepen voor het verduurzamen van hun woning te duur vinden. 11 Uitkomsten interviews met de enquêteurs aanbevelingen De volgende uitspraken die gedaan zijn door de enquêteurs zijn ook te onderbouwen met de statistische uitkomsten. Om de betrouwbaarheid van deze resultaten verder te onderschrijven is er aanvullend onderzoek nodig waarbij er meer respondenten worden ondervraagd in het kader van het onderzoek. Na afloop van de enquêtes zijn enkele enquêteurs van de verschillende groepen om tafel gaan zitten om hun alegemene indrukken met elkaar te delen. Opgeschreven is toen wat hun indrukken waren van de mening en de gedachten over duurzaamheid van de bewoners in de wijk. - Ouderen hebben al veel geïnvesteerd in isolatie, dubbel glas, installaties maar lang geleden (dit bleek ook uit de tabel waarin de gedane investeringen per leeftijdscategorie werd weergeven). - Terugverdienmodel is onduidelijk. Energielasten verminderen is een duidelijk doel (23 respondenten gaven aan dat het verlagen van hun energielasten een reden tot verduurzaming kon zijn). - Mensen bewust maken, verleiden. Duidelijk een plan aanleveren waarin precies staat wat de bedoeling is, daar is vraag naar. Met verdienmodel (is niet direct te herleiden uit de statistieken, maar onder de ondervraagden was wel veel enhousiasme om over het project en een mogelijke informatieavond op de hoogte gehouden te worden). 12 Uit het onderzoek zijn meerdere resultaten naar voren gekomen. Op basis van deze resultaten zijn vervolgens conclusies getrokken. Bronnenlijst Afbeelding voorpagina: (2014). Opgeroepen op november 5, 2014, van www.spectrum.mcmaster.ca: http://spectrum.mcmaster.ca/wp-content/uploads/2014/08/stats.jpg Rapport CBS gemeente op maat: CBS. (2011). Opgeroepen op oktober 30, 2014 13 Bijlagen (de interviews) 15