Document

PLATO
Geschiedenis
•
•
•
•
Leerling van Socrates, 1e echte filosoof?
Leraar van Aristoteles
Geboren 427 v. Chr. in Athene
Echte naam is Aristokles
Geschiedenis
• Plato is bijnaam voor de brede
• Socrates dood in 399 door de gifbeker
• Gebruikte als eerste de term filosofie, “liefde
voor de wijsheid”
• Sicilië
• Stichtte in 387 v. Chr. Akademeia, de eerste
georganiseerde school in Europa
• Filmpje: Youtube Plato - Encyclopedia channel
Belangrijke werken (dialogen)
Apologie van Socrates – Charmides
Protagoras - Euthyphro
Ion – Crito – Alcibiades I
Hippias Major – Hippias Minor
Laches – Lysis – Euthydemus
Middenperiode:
Cratylus – Gorgias
Menexenus – Meno
Phaedo - Symposium
Staat – Phaedrus
Late periode:
Parmenides – Theaetetus
Timaeus – Critias
Sofist – Staatsman
Philebus – Wetten
Betwiste geschriften:
Clitopho – Epinomis
Brieven – Hipparchus
Minos - Theages
Alcibiades II – Minnaars
Niet geschreven:
Hermocrates - Ongeschreven leer
Politeia (Staat)
• Rechtvaardigheid: iedereen doet waar die
goed in is
• Mensen zijn ongelijk: onderverdeeld in 3
klassen
– Kennende zielsdeel (mensen met wijsheid die het
land besturen, zoals filosofen)
– Strevende zielsdeel (wachters)
– Begerende zielsdeel (mensen met economische
functie)
Politeia (Staat)
• 5 vormen, op volgorde van degeneratie:
– Aristocratie (door besten bestuurd)
– Timocratie (door militairen)
– Oligarchie (door rijken)
– Democratie (door meerderheid) Door de vrijheid
zal dit tot tirannie leiden
– Tirannie
Ideeënleer
• Idee komt van idea, betekent gestalte, aanblik,
soort ideaalbeelden
Ideeënleer
• Twee werelden, ideeën en schijn
• Alleen filosofen hebben kennis van de ideeën
(eigenlijke kennis), de rest hebben niet meer
dan een mening
Ideeënleer
• Voorbeelden: ziel (eeuwig) en lichaam
(anamnese: herinnering)
• Universalia: perfecte driehoek of cirkel,
begrippen zoals tafel, stoel, man, vrouw etc.
• Ethiek: door zuiverheid ook als ideaalbeeld,
zoals rechtvaardigheid
• Staat van het Goede is hoogste in de
hiërarchie
Allegorie van de grot
Plato’s citaten
• "De wijze spreekt omdat hij iets te zeggen heeft, de domme spreekt alleen
om iets te zeggen te hebben.“
• "Denken, is de ziel die met zichzelf praat.“
• "Filosoferen is in feite: je toeleggen op de dood.“
• "Goede mensen hebben geen wetten nodig om te weten waar hun
verantwoordelijkheid ligt en slechte vinden wel een achterpoortje.“
• "Het begin der wijsbegeerte is verwondering.“
• "Muziek en ritme vinden hun weg tot in de geheime plaatsen van de ziel.“
• "Schoonheid is zichtbaar geworden liefde.“
• "Boeken zijn als geschilderde figuren: ze lijken te leven maar geven geen
enkel antwoord op de vragen die wij ze stellen.“
• "Vleierij kruidt alle menselijke relaties."