Projectdefinitie Een project is een project als het gaat om een unieke, van te voren omschreven prestatie van een groep samenwerkende medewerkers met een verschillende achtergrond. Een project kan als volgt worden gedefinieerd: het betreft een unieke opdracht het gaat om iets eenmaligs het heeft een duidelijk begin- en een eindpunt het resultaat is duidelijk het is beperkt in tijd en er zijn budgettaire en kwaliteitsvereisten het creëert tijdelijk een nieuwe organisatie, meestal met medewerkers uit andere afdelingen of van derden Aangezien je iets nieuws gaat maken/organiseren is een project altijd spannend. Het is namelijk niet zeker of het resultaat gaat worden zoals je zou willen. Daarnaast is een project per definitie leuk want je werkt samen met mensen met ieder een andere achtergrond. Een project wordt verdeeld in zes projectfasen: (1) Initiatieffase (2) Definitiefase (3) Ontwerpfase (4) Voorbereidingsfase (5) Uitvoeringsfase (6) Evaluatiefase Het werken met een projectmatige aanpak heeft een aantal voordelen. Een projectmatige aanpak zorgt voor flexibiliteit, slagvaardigheid en doelgerichtheid in de organisatie. Daarnaast heeft een projectmatige aanpak een positief effect op de innovatie en de ontwikkelingen binnen het project. 2. Projectfasen De zes fasen zoals beschreven in de vorige paragraaf worden elk kort toegelicht. Elk project is uniek en vraagt daarom om een unieke benadering. Ieder project verdient een eigen fasering maar deze hoeft niet veel af te wijken van de standaard zoals beschreven in de Modelaanpak Evenementen. 2.1 Initiatieffase Het doel van de initiatieffase is het verkrijgen van een gelijk vertrekpunt voor alle betrokken: wat gaan we doen, wie gaat het doen, wat willen we bereiken? Deze fase wordt afgerond na vaststelling van de projectopdracht door de het bondsbestuur (opdrachtgever) en/of het bestuur van de opgerichte stichting. Opleverdocument: Projectopdracht Door jezelf de volgende vragen te stellen, weet je of je alle punten uit de initiatieffase hebt behandeld. Is/wordt in de initiatieffase: bepaald waarom dit evenement aangepakt moet worden? nagegaan welke aannames zijn gedaan? geanalyseerd wat de problemen en de doelen zijn? problemen (en doelen) vastgelegd? resultaat en eventuele deelresultaten vastgelegd? de projectafbakening aangegeven: wat hoort tot het project(resultaat)? het te verrichten inhoudelijke werk duidelijk en compleet vastgelegd? uitkomst van voorgaande werkzaamheden vastgelegd in een projectopdracht? 2.2 Definitiefase Het startpunt voor deze fase wordt bepaald door de goedgekeurde projectopdracht. Het doel van de definitiefase is het verkrijgen van een compleet en concreet eisenpakket waaraan het beoogde projectresultaat moet voldoen in termen van randvoorwaarden, functionele en operationele prestaties/eisen/wensen en ontwerpbeperkingen. De fase is afgerond na vaststelling door het bestuur van de stichting van het projectprogramma: waaronder het projectplan, de projectbegroting en het personeelsplan. Opleverdocumenten: Projectprogramma Projectplan Project begroting Personeelsplan Door jezelf de volgende vragen te stellen, weet je of je alle punten uit de definitiefase hebt behandeld. Is/wordt in de definitiefase: basismateriaal verzameld? een Programma van Eisen opgesteld? haalbaarheid van deze eisen onderzocht? een werkstructuur opgezet met deelprojecten? aangegeven wat de relaties tussen de deelprojecten zijn? te verrichten inhoudelijke werk duidelijker en completer vastgelegd? uitkomst van voorgaande werkzaamheden vastgelegd in een projectprogramma? 2.3 Ontwerpfase Het startpunt voor deze fase is het goedgekeurde projectprogramma. Het doel van de ontwerpfase is het verkrijgen van een gedetailleerd uitgewerkt(e) oplossing/ontwerp. Hieruit wordt duidelijk hoe het projectresultaat er in detail uit gaat zien. De fase is afgerond als er een goedgekeurd projectontwerp is opgeleverd. Opleverdocumenten: Deelprojectbeschrijvingen Strategieën Door jezelf de volgende vragen te stellen, weet je of je alle punten uit de ontwerpfase hebt behandeld. Is/wordt in de ontwerpfase: één oplossing, als antwoord op het Programma van Eisen, tot stand gekomen? maakbaarheid van de ontwerpen aangetoond? uitkomst van voorgaande werkzaamheden vastgelegd in een projectontwerp? 2.4 Voorbereidingsfase Het startpunt voor deze fase is het goedgekeurde projectontwerp. Vanuit het projectontwerp wordt de concrete vertaling naar de realisatie / uitvoering gemaakt. Deze fase eindigt met het verleggen van het organisatorische zwaartepunt naar een lokale uitvoeringsorganisatie. Concreet betekent dit dat de organisatie zich fysiek verplaatst naar de locatie(s) waar het evenement gaat plaatsvinden. Opleverdocumenten: Handboeken, inclusief implementatieplannen Door jezelf de volgende vragen te stellen, weet je of je alle punten uit de voorbereidingsfase hebt behandeld. Zijn/worden in de voorbereidingsfase: instructies voor de realisatie opgesteld? hulpmiddelen gemaakt? mensen opgeleid die het werk in de realisatiefase gaan uitvoeren? instructies in een relatieprogramma of draaiboek neergelegd? uitkomst van voorgaande werkzaamheden vastgelegd in een realisatieprogramma? 2.5 Uitvoeringsfase Het goedgekeurde realisatieprogramma is het startpunt voor de uitvoeringsfase. Per projectonderdeel moet dan een manager en zijn staf zijn ingewerkt, die de verantwoordelijkheid voor de uitvoering ter plaatse op zich neemt. De aankomst van de landen, gevolgd door de werkelijke evenementperiode vinden in deze fase plaats. Is/wordt in de realisatiefase: werk, zoals omschreven in het realisatieprogramma, uitgevoerd? een nazorgprogramma opgesteld met daarin aandacht voor: o gebruiken van het projectresultaat? o beheren van het projectresultaat en hulpmiddelen? o onderhouden van het projectresultaat en de hulpmiddelen? 2.6. Evaluatiefase Kort na afloop van het evenement zullen alle medewerkers weer vertrekken en sluit de projectleiding het evenement financieel en organisatorisch af met een schriftelijke evaluatie en een financiële afrekening. Het is van belang om de evaluatie ook van te voren goed te plannen. De evaluatie van het project (en dus het evenement) komt apart aan bod in de Modelaanpak Evenementen. 3. Fasering In onderstaand model wordt een schets gegeven van de samenhang tussen deze projectfasen In elke projectfase staan bepaalde activiteiten centraal. Hieronder wordt een korte beschrijving gegeven van deze activiteiten. Het uitwerken van de activiteiten wordt uitgebreid besproken in de vervolghoofdstukken. Alle stappen worden nader uitgewerkt. Het uitwerken van de activiteiten moet gezien worden als een stappenplan met acties die elkaar in de tijd opvolgen. Dat betekent dus dat een product opgeleverd dient te zijn voordat gestart kan worden met de daarop volgende actie. Deze manier van werken kan vergeleken worden met het rijden van een auto. De auto wordt gestart in de eerste versnelling, vervolgens wordt doorgeschakeld naar de tweede versnelling, enz. enz. Wanneer je probeert van de eerste versnelling door te schakelen naar de vijfde versnelling dan zal de auto afslaan en staat het proces stil. 3.1. Fasering gekoppeld aan acties In onderstaande figuur zijn de verschillende fases gekoppeld aan de bijbehorende acties. 3.2. Fasering en tijdsplanning Vervolgens kan bepaald worden wat de start- en einddatum van elke fase is. Vanuit de uitvoeringsfase (start van het evenement) wordt terug geredeneerd naar de fasen die aan de uitvoering voorafgaan. De drie activiteiten risicoanalyse, planning & control en maatschappelijke thema’s vormen een doorlopend proces. De activiteiten vangen aan in de initiatieffase en lopen vervolgens door tijdens de hierop volgende projectfasen. Onderstaand model kan gebruikt worden om de fasering inzichtelijk te maken op hoofdlijnen: [Naam evenement] Initiatief Definitie Ontwerp Voorbereiding Uitvoering Evaluatie Start [datum] Einde [datum] Vervolgens worden startdata en einddata gekoppeld aan de projectfasen: Initiatief Definitie Start: Start: [datum] Eind: [datum] [datum] Eind: [datum] Ontwerp Start: [datum] Eind: [datum] Voorbereiding Start: [datum] Eind: [datum] Uitvoering Start: [datum] Eind: [datum] Evaluatie Start: [datum] Eind: [datum] 4. Beheersfactoren Binnen iedere projectfase wordt gestuurd op een aantal beheersfactoren: geld, organisatie, kwaliteit, faciliteiten, informatie en tijd. Hieronder wordt een korte beschrijving gegeven van de beheersfactoren. Een uitgebreide checklist met betrekking tot de beheersfactoren is te downloaden. Om te zorgen dat alle beheersfactoren aan bod komen, kan de afkorting KOFTIG onthouden worden. KOFTIG staat voor: Kwaliteit, Organisatie, Facilitair, Tijd, Informatie en Geld 4.1. Kwaliteit Het evenement moet het resultaat voortbrengen wat de organisatie ervan verwacht. Kwaliteit is dan ook van toepassing op veel onderdelen van een project. Hoe gaan de betrokkenen met elkaar om en hoe wordt er gecommuniceerd? In dit onderdeel over het kwaliteitsplan zijn twee aspecten van belang: Aan welke kwaliteitseisen (bij voorkeur gekwantificeerd) moet het eindresultaat en/of de deelresultaten voldoen? Welk instrumenten worden ingezet om de kwaliteit gedurende het project te beheersen? In dit stuk worden dus de kwaliteitseisen gedefinieerd aan processen, producten en dienstverlening en de wijze waarop hiermee wordt omgegaan. Het vasthouden en/of loslaten aan bepaalde kwaliteitseisen kan van grote invloed zijn op de planning of de kosten van de evenementorganisatie. 4.2. Organisatie Bij de projectorganisatie zijn twee elementen van belang. De interne projectorganisatie: opzet en samenstelling van het projectteam, eventuele deelprojecten, de relatie met subcontractors, enzovoort. De externe projectorganisatie: de structuur rondom het opdrachtgeverschap, stuurgroepen, klankbordgroepen, afstemmingsoverleg met andere projecten, enzovoort. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de belangrijkste spelers in het project (opdrachtgever, projectleider, projectteamleden) zijn beschreven. 4.3. Facilitair Voor de organisatie van een evenement zijn veel faciliteiten nodig. Daarom is het van belang om de facilitaire eisen te formuleren. Maak een inventarisatie van wat er nodig is op facilitair gebied voor het evenement: onderzoek het kwaliteitsniveau van wat er beschikbaar is en kijk of dit kwaliteitsniveau geschikt, onvoldoende of te hoog is voor wat je wilt. Stel vast welke faciliteiten intern aanwezig zijn en welke je extern kunt vinden. Stel vast welke kosten aan het project zijn verbonden en of je daarbij keuzes kunt maken. Bepaal de planning van de faciliteiten Maak een risicoanalyse. Denk bijvoorbeeld aan brandgevaar, aansprakelijkheid voor schade, uitstraling en financiële risico’s 4.4. Tijd Binnen evenementenorganisatie is tijd een beperkt stuurbare factor, de startdatum van het evenement is vastgesteld en hiermee valt niet te schuiven. Op de gedetailleerde planning kan wel gestuurd worden. Voor alle activiteiten wordt weergegeven wat de doorlooptijd is, wanneer ze beginnen en eindigen, van welke andere activiteiten deze afhankelijk zijn, of ze op het kritieke pad liggen, wie eraan werken en voor welk deel van hun tijd, enzovoort. Zo wordt de voortgang van de activiteiten bewaakt. Bovendien staan de procedures beschreven die ervoor moeten gaan zorgen dat de planning ook wordt gehaald. 4.5. Informatie Elk project heeft te maken met interne informatiebeheersing, zoals de informatievoorziening, de overlegstructuur en de wijze van communiceren binnen het team en met betrokkenen in de directe omgeving, de opzet van het projectdossier of -archief, aspecten rondom geheimhouding en beveiliging van informatie, enzovoort. Bovendien staan de procedures beschreven die ervoor moeten gaan zorgen dat de planning ook wordt gehaald. 4.6. Geld De projectbegroting vormt de kern voor het beheersen van de geldstromen. Naast de (gedetailleerde) begroting zijn de mandaten van deelprojectleiders, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor de besteding van geld van belang bij het beheersen van de geldplannen. Het beheersen van de projectbegroting wordt nader besproken bij het onderdeel planning & control in de modelaanpak. Op het opstellen van een begroting wordt nader ingegaan bij het onderdeel begroting. Het sturen op geld is goed mogelijk binnen een evenementenorganisatie. Wanneer de factor tijd in het gedrang komt kan bijvoorbeeld worden besloten meer geld in te zetten op het inhuren van personeel om de planning te kunnen blijven garanderen. Alle beheersfactoren beïnvloedden elkaar. Het is belangrijk om de consequenties van het sturen op een van de beheersfactoren te kunnen overzien. 5. Beslisdocumenten Elke fase (met uitzondering van de laatste fase) wordt afgesloten met een beslisdocument waarin de uitkomsten van zowel de inhoudelijke- als de beheersactiviteiten zijn vastgelegd. Deze documenten zijn van belang omdat het plan of de activiteiten gekoppeld worden aan de missie van het evenementen. In hoeverre draagt het plan en de activiteit bij aan de realisatie van de missie? Als duurzaamheid een onderdeel is van de missie dan heeft dat invloed op de frequentie van de buspendels of het soort vervoersmiddelen dat ten behoeve van de organisatie wordt ingezet. Op basis van het beslisdocument worden eventuele aanpassingen doorgevoerd en wordt de voortgang van het project besproken. Een beslisdocument bevat verschillende onderdelen: de kerngegevens van het project beschrijving van het product of project projectaanpak communicatie beschrijving van de beheersaspecten (KOFTIG) In de Modelaanpak Evenementen zijn verschillende voorbeelden opgenomen van beslisdocumenten. Deze zijn per projectfase te vinden in het blok downloads aan de rechterzijde van de pagina van de betreffende projectfase uit de Modelaanpak Evenementen.