Geschiedenis, erfgoed en didactiek

Geschiedenis,
erfgoed en didactiek
Carla van Boxtel
Historische cultuur
De materiële en immateriële cultuur
waarbinnen de omgang met het verleden
gestalte krijgt (Grever, 2007)
 Historisch-professionele benadering
 Publieksgeschiedenis / Collectieve herinnering
(Jonker, 2008)
2
1. Nederlandse geschiedenis
2. Historische feiten leren
3. Historisch denken en redeneren
4. Onderzoek
3
Nederlandse geschiedenis
Het Verhaal
van Nederland?
4
Nederlandse geschiedenis
“Nederland was nat en moerassig, het was niet aantrekkelijk om te wonen.
Voor de geboorte van Christus gingen Duitse Saksen wonen in de
Nederlandse leefbare gebieden (in het noorden). Rond de tijd van de
Romeinen is Nederland voor het grootste deel bespaard gebleven. Alleen
Noord-Brabant werd veroverd, en zo bleef Nederland Germaans.
Landbouw was in die tijd een belangrijk voedselbronnen. Toen viel Spanje
onder leiding van Philips III Nederland binnen, en bezette het land. In de
17e eeuw, ook wel de Gouden Eeuw genaamd, zette Nederland zich op
de kaart met de goede handel en de koloniale gebieden. Rond 1910 was
er de Eerste Wereldoorlog. Nederland bleef neutraal. In 1940 brak de
Tweede Wereldoorlog uit en Nederland probeerde weer neutraal te blijven,
maar kregen toch met veel ellende te maken zoals de Jodenvervolging en
de hongerwinter.”
Antwoord van 4 havo-leerling op de vraag hoe de geschiedenis van
5
Nederland verliep (masterthesis Heemskerk en Lentjes, in voorbereiding).
Nederlandse geschiedenis
Willibrord
De verspreiding van het christendom tot in de Lage Landen
TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS
500
1000
6
Nederlandse geschiedenis
Een referentiekader dat toeneemt in
complexiteit:




Chronologisch geordend verhaal
Coherent verhaal
Multidimensioneel verhaal
Polythetisch kader
(Shemilt, 2000)
7
Nederlandse geschiedenis
Europa / wereld
Eigen omgeving
Nederland
8
Historische feiten leren
Thematisch
verhaal:
de Opstand
Beeldenstorm
of
de Reformatie
godsdienststrijd
splitsing Kerk
kettervervolgingen
hoge graanprijzen
9
Historische feiten leren
10
Historische feiten leren
Tekening van een Havo-1 leerling over het verdwijnen van het WestRomeinse Rijk.
11
Historische feiten leren
belangstelling
ervaring
opvattingen
kennis
“Entrance narratives”
(Doering & Pekarik, 1996)
12
Historisch redeneren
historische vragen stellen
gebruiken van
structuurbegrippen
gebruiken van bronnen
Verandering beschrijven
Vergelijken
Verklaren
gebruiken van
historische begrippen
contextualisering
argumentatie
(Van Drie & Van Boxtel, 2008)
13
Op zoek naar een goede balans…
Tussen:
 verschillende soorten geschiedenis
 verschillende soorten kennis
 conceptuele en narratieve benadering
 verwerven van feitenkennis en
vermogen tot historisch denken en redeneren
 beleven en bestuderen
 doen en denken
14
Onderzoek
 NWO-project: 3 studies + synthese
 Maria Grever, Carla van Boxtel, Stephan Klein,
2 promovendi
(Centrum voor Historische Cultuur – EUR/FHK)
 2009-2013
“Heritage education, plurality of narratives and
shared historical knowledge”
15
Onderzoek
Hoe kan erfgoededucatie in de multiculturele en
globaliserende maatschappij bijdragen aan
gedeelde historische kennis, waarbij recht wordt
gedaan aan de pluraliteit van perspectieven op
het verleden?
16
Afronding
17
Geschiedenis,
erfgoed en didactiek
Hartelijk dank voor uw
aandacht