Psychiatrie en GGZ verpleegkunde

Studiefiche
Academiejaar 2014-2015 t.e.m. 2016-2017
Psychiatrie en GGZ verpleegkunde (D012296)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 3.0
Studietijd 75 u
Contacturen
18.0 u
Aanbodsessies in academiejaar 2016-2017
A (semester 1)
Lesgevers in academiejaar 2016-2017
Deproost, Eddy
Verhaeghe, Sofie
GE12
GE12
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2016-2017
Master of Science in de verpleegkunde en de vroedkunde
Verantwoordelijk lesgever
Medelesgever
stptn
3
aanbodsessie
A
Onderwijstalen
Nederlands
Trefwoorden
Psychiatrische verpleegkunde, geestelijke gezondheidszorg, psychiatrie,
psychotherapie, herstel, psychiatrisch verpleegkundige theorieën en benaderingswijzen
Situering
Binnen de interdisciplinaire samenwerking in de geestelijke gezondheidszorg is de
verpleegkundige een essentiële en professionele partner. De GGZ verpleegkundige
biedt een complementaire bijdrage in de zorg, behandeling en in het persoonlijk
herstelproces van personen met psychische en/of psychiatrische problemen of
kwetsbaarheid. Internationaal is er sinds enkele decennia ook in de GGZ
verpleegkunde een toenemende professionalisering en verwetenschappelijking. In dit
vak worden de fundamenten van de psychiatrische en GGZ verpleegkunde uitgewerkt.
. Uitgangspunt is een relatiegebaseerde GGZ verpleegkunde. De focus is gericht op de
individuele zorgcontext, de zorgsetting en de maatschappij.
Inhoud
In dit opleidingsonderdeel worden volgende leerinhouden behandeld:
- Psychisch lijden en psychiatrische problemen tijdens de levensloop vanuit een
biomedisch, psychologisch/psychotherapeutisch, cultureel-maatschappelijk, ethisch en
belevingsgericht verpleegkundig perspectief.
- Geschiedenis van de psychiatrische en GGZ verpleegkunde binnen geschiedenis van
psychiatrie/GGZ De psychiatrische en GGZ verpleegkunde: een geestelijk
gezondheidsberoep met een eigen identiteit en maatschappelijke meerwaarde
o Functie, rollen, nursing sensitive outcomes
o Traditie clinical nurse specialist met (psycho)therapeutische rol
o GGZ organisatie en settings: opportuniteiten/bedreigingen voor GGZ verpleegkunde,
reflecties over de toekomst
- Kerndebatten binnen de psychiatrische en GGZ verpleegkunde
- Belevingsgerichte, interpersoonlijke en herstelgerichte fundamenten van de actuele
GGZ verpleegkunde, strenghts-based benadering
- Klinisch redeneren in de GGZ verpleegkunde.
- Situering van klinische interventies binnen een samenhangend model: individueel –
groep – milieu – familie en context bijv.:
o De verpleegkundige-patiënt relatie en de herstelgerichte en therapeutische
communicatie en interactie
o “Psychotherapy for the advanced practice psychiatric nurse” (Wheeler)
o Rehabiliterend en herstelgericht werken (symptomatisch, persoonlijk,
maatschappelijk herstel)
o Symptoom- en illness management, medicatiemanagement
o Klinisch veiligheidsmanagement bij risico’s
(Goedgekeurd)
1
o Crisisinterventie o Zorg voor lichamelijke gezondheid en gezonde leefstijl
o Geestelijke gezondheidspreventie, vroegdetectie en –interventie
o Zorgcoördinatie / casemanagement; collaborative care
o Coachen van het persoonlijk herstel(plan), van het zelfmanagement
- Toepassing in diverse (semi)residentiële en gemeenschapsgerichte settings en
toepassing bij diverse specifieke psychiatrische problemen en stoornissen.
Begincompetenties
- -Geslaagd zijn voor de professionele bacheloropleiding in de verpleegkunde.
- Geslaagd zijn voor het opleidingsonderdeel ‘Visieontwikkeling en concepten in de
Verpleegkunde en de Vroedkunde’.
- De student beschikt over een goede basiskennis van het Engels.
Eindcompetenties
- De student ontwikkelt een eigen visie over de betekenis van psychiatrische
verpleegkunde en kan deze beargumenteren in het licht van actuele praktijk- en
onderzoekontwikkelingen.
- De student is in staat om actuele wetenschappelijke literatuur te gebruiken in functie
van visieontwikkeling en verpleegkundige benadering van psychiatrische problemen en
stoornissen.
- De student heeft inzicht in psychisch lijden en psychiatrische problemen tijdens de
levensloop. Hij/zij kan dit lijden en deze problemen kaderen binnen een biomedisch,
psychologisch/psychotherapeutisch, cultureel-maatschappelijk, ethisch en
belevingsgericht verpleegkundig perspectief.
- De student heeft inzicht in de preventieve en curatieve rol en de professionele
verantwoordelijkheid van de masterverpleegkundige in de GGZ. De student is in staat
kritisch te reflecteren over de toekomst van de psychiatrische en GGZ verpleegkunde
- De student heeft inzicht in de verpleegkundige-patiëntrelatie als fundament van het
verpleegkundig handelen.
- De student is in staat tot klinische redenering in de diverse contexten van de GGZ
verpleegkunde. De student is in staat kritisch te reflecteren over de herstelgerichte en
therapeutische interactie en communicatie en over relevante topics zoals:
psychotherapeutische benaderingen, symptoom- en illness management,
medicatiemanagement, klinisch veiligheidsmanagement bij risico’s, crisisinterventie,
zorg voor lichamelijke gezondheid en gezonde leefstijl, geestelijke
gezondheidspreventie, vroegdetectie en –interventie, zorgcoördinatie/
casemanagement en collaborative care, coachen van het persoonlijk herstel(plan) en
het zelfmanagement
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling
van de competenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Hoorcollege, werkcollege
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
Hoorcollege met mogelijkheid tot vraagstelling en discussie. Werkcollege gericht op
voorbereide inhoudelijke discussies. Er wordt o.a. gewerkt op basis van casussen en
door te nemen literatuur.
Leermateriaal
Presentaties via Minerva Reader met relevante literatuur Handboek Norman, I., Ryrie,
I. (2013). The art and science of mental health nursing. Principles and practice.
Maidenhead, McGraw-Hill. (+/- 30 euro)
Referenties
Baart, A. & Grypdonck, M. (2008). Verpleegkunde en presentie. Boom, Den Haag.
Barker, P. (ed.). (2009). Psychiatric and mental health nursing: the craft of caring.
London. Hodder Arnold. Calleghan, P., Playle, J. and Cooper, L. (Eds) (2009). Mental
health nursing skills, Oxford University Press, Oxford. Corrigan, P.W., Mueser, K.T.,
Bond, G.R., Drake, R.A. & Solomon, P. (2008). Principles and practice of psychiatric
rehabilitation. An emperical approach. New York. NY: The Guilford Press. Cutcliffe, J.
R., Ward M. (Eds) (2006). Key debates in psychiatric / mental health nursing. Churchill
Livingstone, Elsevier. Morrissey, J. , Callaghan, P. (2011) Communication Skills for
Mental Health Nurses: An Introduction, McGraw Hill. Nolan, P. (1996). A history of
mental health nursing. London.Chapman Hall. Norman, I., Ryrie, I. (2013). The art and
science of mental health nursing. Principles and practice. Maidenhead, McGraw-Hill.
Korevaar L. & Dröes J. (Eds). (2008). Handboek Rehabilitatie voor zorg en welzijn.
Bussum, Nederland: uitgeverij Coutinho. Peplau, H.E. (1988). Interpersonal Relations
(Goedgekeurd)
2
in Nursing. London, The Macmillan press. O’Toole, A., & Rouslin Welt, S. (1994).
Hildegard E. Peplau, selected works: Interpersonal theory in Nursing. Hampshire:
Palgrave Macmillan. Psychiatric-Mental Health Nursing: Standards and Scope of
Practice. (2007). American Nurses Association – American Psychiatric Nurses
Association – International Society of Psychiatric-Mental Health Nurses, Maryland.
Rapp C.A. & Gosha R. (2006). The strengths Model. Second Edition. New York. Oxford
University Press. Repper. J., Perkins, R. (2003). Social inclusion and recovery. A model
for mental health practice. Edinburgh, Baillière Tindall. Royal College of Nursing (2003).
Defining nursing. Afgehaald van http://www.rcn.org.
uk/__data/assets/pdf_file/0008/78569/001998.pdf Siegel, D.J. (2012). The developing
mind. How relationships and the brain interact to shape who we are. New York, The
Guilford Press. Sjoerd Colijn, S. Snijders,H., Thunnissen,M. (red.) (2009). Leerboek
psychotherapie. Utrecht, De Tijdstroom. Thornicroft, G., Tansella, M. (2008). Better
Mental Health Care. Cambridge, Cambridge University Press. Tusaie, K, Fitzpatrick, J.
(2012). Advanced Practice Psychiatric Nursing: Integrating Psychotherapy,
Psychopharmacology, and Complementary and Alternative Approaches,. New York,
Springer. Watkins, P. (2001). Mental Health Nursing. The art of compassionate care.
Oxford, Butterworth Heinemann. Wheeler, K. (2014). Psychotherapy for the advanced
practice psychiatric nurse. A how-to guide for evidence based practice. New York,
Springer.
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
Vraagstelling tijdens colleges
Evaluatiemomenten
periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Niet van toepassing
Toelichtingen bij de evaluatievormen
Evaluatievorm bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen Mondeling toelichting
Evaluatievorm bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen Mondelinge toelichting
Eindscoreberekening
Schriftelijk examen met open vragen: 80% Mondelinge toelichting: 20%
Faciliteiten voor werkstudenten
De organisatie van dit opleidingsonderdeel is afgestemd op werkstudenten. Er worden
geen extra specifieke faciliteiten voorzien.
(Goedgekeurd)
3