Leefbaarheid in Perspectief - Zorg voor elkaar Oisterwijk
advertisement
Dit congres wordt ondersteund door: LEEFBAARHEID IN PERSPECTIEF Een bron van inspiratie 25 november 2014 DE CONTEXT • Zorgen over ontwikkelingen en veranderingen in samenleving • Veranderen van een verticale structuur naar een netwerksamenleving • Een (lokale) overheid past zich aan, maar in haar eigen tempo en vaak vanuit haar eigen denken • Initiatief vanuit het project Leefbaarheid MiddenBrabant en de Dienstencoöperatie ‘Zorg voor Elkaar’ was geboren LEEFBAARHEID EN BURGERINITIATIEF • Van wie is de participatiesamenleving: is het ‘méédoen’ of vooral ‘zelf doen’? • De-zoek-het-maar-uit-maatschappij vs maatschappelijk initiatief • Het gezamenlijk zoeken naar de wegen om de leefbaarheid van de eigen leef- en woonomgeving te vergroten en te versterken LEEFBAARHEID EN BURGERINITIATIEF •The Right to Challenge (wet maatschappelijke ondersteuning 2015) leidt tot co-creatie • De perspectieven openen zich voor burgers die initiatieven nemen DE BRUG TUSSEN DROOM EN WERKELIJKHEID Creatie van een samenleving waarin zich nieuwe verhoudingen tussen bestuur en inwoners gaan aftekenen en nieuwe vormen van samenwerking zichtbaar zullen gaan worden. DE BRUG TUSSEN DROOM EN WERKELIJKHEID De huidige werkelijkheid vraagt om concrete acties die een transitie in zich dragen waardoor de contouren en de realisatie van de droom in het vizier komen. We moeten een brug bouwen en pijlers slaan die de brug draagvermogen geven en die de ingrediënten vormen van het transitiepad. DE PIJLERS VAN HET TRANSITIEPAD • In toenemende mate zetten inwoners van een gemeente zich in voor de samenleving en dragen daarmee bij aan de leefbaarheid van de eigen omgeving. • Dit vraagt om een cultuuromslag, wederzijdse communicatie, samenwerking, stimulering, partnerschap en kennisdeling. Dit zijn de zes pijlers van de brug naar de nieuwe werkelijkheid. C U L T U U R O M S L A G C O M M U N I C A T I E S A M E N W E R K I N G S T I M U L E R I N G P A R T N E R S C H A P K E N N I S D E L I N G DE VERBINDING VAN DROOM EN WERKELIJKHEID Het gezamenlijk scheppen van een nieuwe werkelijkheid gedragen door de pijlers van de transitie en de overbrugging DE RODE LIJN VAN HET CONGRES Het krachtenveld Swingen met lokale kracht Nico de Boer Perspectieven en Leren Zorgcoöperaties in Brabant: Een sociale infrastructuur voor burgerinitiatieven Don van Sambeek Een casus Familiezorg: opnieuw samen leven met elkaar Hennie van Schooten Een online platform Een digitale weg voor het zoeken naar oplossingen Willemien Visser Verandering Verandering door samenwerking Hans Jägers – Kees van Dongen – gemeenten/initiatiefnemers leefbaarheid – Paul Spapens Nico de Boer Swingen met lokale kracht Overheden en de netwerksamenleving Dit congres wordt ondersteund door: LEEFBAARHEID INWONERS BUNDELEN HUN KRACHTEN Een bron en inspiratie voor veranderingen EEN VERHAAL Succesfactoren voor burgerparticipatie • Een gevoel van eigenaarschap en autonomie over een initiatief • Waardering van en persoonlijk contact met bestuurders • Kleinschaligheid • Goede maar vooral beperkte regelgeving • Voldoende informatie • Een waakzame pers Burgerparticipatie of Overheidsparticipatie? Burgerparticipatie bedoeld als zelfredzaamheid waarbij de burger vooral zelf aan de slag gaat, zoals de buurt schoonmaken of een voorziening draaiende houden. Dit vraagt een andere overheid en opent wegen naar nieuwe partners. Leefbaarheid: wonen in een prettige, toegankelijke en veilige omgeving met zorg en belangstelling voor elkaar Sociale samenhang: de mate waarin mensen met elkaar omgaan, elkaar ontmoeten, gezamenlijke activiteiten ondernemen en hulprelaties onderhouden Vrijwilliger de kracht van de verandering De mensen die zich als vrijwilliger inzetten voor de samenleving zijn de motor van de leefbaarheid VINDEN EN BINDEN VAN VRIJWILLIGERS VRIJWILLIGER Vrijwilliger is iemand die uit vrije wil werkzaamheden verricht, buiten een dienstverband In het algemeen zijn deze werkzaamheden onbetaald of staat er een vergoeding tegenover die lager ligt dan het minimumloon Een vrijwilliger verricht vrijwilligerswerk; het werk kent zijn eigen verantwoordelijkheden en is nimmer vrijblijvend EEN ENKEL FEIT Nederland kent 5,6 miljoen vrijwilligers, dat is 43% van de volwassenen (bron: SCP) Het regeerakkoord heeft geen woord over voor vrijwilligers; de weg naar de civil society wordt daarmee veronachtzaamd Ontstaan van een sociaal dilemma als een van de grootste sociale risico’s voor onze samenleving: de concurrentie tussen arbeid, vrijwilligerswerk en mantelzorg Verplichte maatschappelijke stage van de baan Vanuit de wmo komt een nog grotere nadruk te liggen op participatie en zelfredzaamheid VINDEN EN BINDEN VAN VRIJWILLIGERS Het is een taai en tegelijkertijd uitdagend vraagstuk met grote sociale implicaties Het vraagt om het herdefinieren van de sociale infrastructuur in Nederland, waarin ook jongeren worden geactiveerd deel te nemen Inwoners en gemeente kunnen elkaar versterken door in te spelen op de kracht van de samenleving en vrijwilligers te ondersteunen De maatschappelijke waarde van de vrijwilliger neemt toe bij een terugtredende overheid Burgerschap: Levert een bijdrage aan de publieke zaak Komt tot stand in een netwerk van relaties De Context Drie decentralisaties - Zorg bieden aan langdurig zieken en ouderen - Hulp bieden bij het vinden van werk (of een uitkering verstrekken - Jeugdzorg Vraagt om veranderingen en vernieuwingen Veranderingsproces Zelfregie LEEFBAAR HEID Creatie van nieuwe werkelijkheid • Gedragen door vertrouwen • Gekenmerkt door durf en moed • Doorbreken van bestaande vormen • Creëren van speelruimte • Elkaar aanspreken op verantwoordelijkheden en niet op fouten • Meedoen ipv. afwachten Leefbaarheid is meer dan een uitdaging Het is een levenswijze met perspectieven Doe mee en geef elkaar de ruimte DE OVERBRUGGING Vuistregels voor samenwerking in burgerinitiatieven Een Manifest Kees van Dongen
