Document

Paragraaf 1.
Maatschappelijke normen zijn normen wat de maatschappij ervan vind en wat te maken heeft met je
gedrag. Rechtsnormen zijn gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgesteld. In het
wetboek staat het recht. Rechten en plichten:
1. Publiekrecht (burgers en overheid):
2. Privaatrecht (burgers onderling):
- staatsrecht
- erfenis
- bestuursrecht
- bedrijfsovername
- strafrecht
- garantie van scooter
Paragraaf 2.
Kenmerken van een rechtsstaat zijn:
- iedereen is voor de wet gelijk, de overheid daarbij ook.
- politieke machtenscheiding, de trias politica (onafhankelijke rechters).
- grondrechten van de burgers zijn vastgelegd.
De Franse Revolutie in 1789 heeft een einde gemaakt aan de absolute monarchie. Om
machtsmisbruik te voorkomen werd er een grondwet geschreven. Geleidelijk aan werd Nederland
een democratie. Eerst kregen alle mannen kiesrecht, en 2 jaar later alle vrouwen. Toen de plicht van
de overheid om actief te streven naar een goede gezondheidszorg en inkomen voor iedereen was
gekomen, was Nederland een sociale rechtstaat geworden.
Machtsverdeling:
- Wetgevende macht: stelt wetten vast waar de burgers en de overheid zich aan moeten houden.
- Uitvoerende macht: zorgt ervoor dat eenmaal goedgekeurde wetten ook zo worden uitgevoerd.
- Rechterlijke macht: beoordeelt of mensen iets overtreden hebben en doen daar uitspraak in.
Grondrechten:
1. vrijheid (vrijheid van meningsuiting)
2. gelijkheid ( zoals het discriminatieverbod)
3. politiek (zoals het kiesrecht)
4. sociaal (zoals het recht op werk)
|
| klassieke grondrechten
|
Wetboek van strafrecht:
1. Legaliteitsbeginsel: geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaande wettelijke
strafbepaling.
2. De strafmaat: omvang en duur van straf
3. Ne bis in idem-regel: je mag niet tweemaal voor het zelfde opgepakt worden
Paragraaf 3.
Grondrechten worden alleen besloten als twee derde van de meerdermeid in het parlement er voor
stemt. Toch staat de rechtsstaat discussie vanwege een aantal redenen:
- Er is regelmatig een roep om zwaardere straffen
- De georganiseerde misdaad vraagt om een betere aanpak
- We hebben te maken met een wereldwijde terreurdreiging
- Grondrechten kunnen botsen en staan soms ter discussie
anouk van wingerden 13-11-11
Wet BOB: De wet bijzondere opsporingsbevoegdheden, deze wet geeft de politie onder
voorwaarden de bevoegdheid tot inkijkoperaties waarbij de politie inbreekt om te kijken of er ergens
mogelijk bewijsmateriaal aanwezig is.
Wet terroristische misdrijven: terroristische misdrijven worden zwaarder bestraft.
Wet anonieme getuigenverklaringen: hierdoor wordt bewijsvoering minder doorzichtig
Botsende grondrechten:
- vrijheid van meningsuiting
- vrijheid van godsdienstuitoefening
- verbod op discriminatie
* rechter maakt hier afwegingen tussen
Paragraaf 4
Bij het strafrecht zijn twee wetboeken belangrijk:
- Wetboek van strafrecht (bijv. art 461 WvS) wat +max
- Wetboek van strafvordering: regels voor politie en justitie
Van verachte naar dader:
1. Politie zorgt voor opsporing en aanhouding
2. Officier van Justitie beslist wat er verder gebeurt:
- seponeren: niets doen; niet ernstig, te duur
- transactie: bewijsbare eenvoudige zaak, opgelost door boetebedrag, verdachte geen strafblad
- vervolgen: bewijsbare ernstige zaak
3. Rechter beslist over schuldig of onschuldig. Bij schuldig wordt straf opgelegd.
4. Dader zit zijn of haar straf uit
De politie mag een verdachte staande houden. Dit betekent iemand laten stilstaan om hem te vragen
naar id. De politie kan een verdachte aanhouden (arresteren). Nu mee naar politiebureau en
fouilleren, vasthouden, en beslagname mag gedaan worden.  zonder toestemming
De politie mag alleen een woning binnengaan om iemand te arresteren met een machtiging tot
binnentreding. Met een huiszoekingsbevel mag de politie in een woning zoeken naar bewijzen.
In totaal kan een verdachte 110 dagen in voorarrest zitten. Bij infiltratie in misdaadorganisaties en
terroristische groeperingen moet de rechter ook toestemming geven. Uitlokken is verboden.  met
toestemming
Paragraaf 5.
Bij een terechtzitting krijgt de verdachte een oproep of dagvaarding. Rechtszaak:
1. Opening
2. Tenlastelegging of aanklacht
3. Onderzoek
4. Requisitoir (aantonen dat verdachte schuldig is, rechter)
5. Pleidooi (verdachte verdedigen, advocaat)
6. Laatste woord (verdachte)
7. Vonnis ( uitspraak van rechter)
anouk van wingerden 13-11-11
Straffen in Nederland
Hoofdstraffen:
- vrijheidsstraf  cel, huisarrest, gebiedsverbod
- alternatieve straf  werkstraf, heropvoedingskamp
- boete
Bijkomende straffen:
- rijverbod, cursus
- schuldige aangewezen  ontoerekeningsvatbaar  TBS
Strafrechtelijke maatregelen:
- TBS
- Onttrekking aan het verkeer
- Ontneming wederrechtelijk voordeel
- Schadevergoeding aan slachtoffer
Paragraaf 6.
Criminaliteit heeft veel oorzaken, hoe efficiënter criminaliteit kan worden bestreden.
Maatschappelijke oorzaken zijn bijv:
- economische situatie (verschil arm en rijk)
- pakkans
- alcohol en drugs
Persoonlijke oorzaken zijn bijv:
- biologische theorieën: aangeboren, uiterlijk, DNA
- psychologische theorieën: karaktereigenschappen, ziekten
- sociologische theorieën: aangeleerd door omgeving bepaald
- anomietheorie: geldgebrek
- aangeleerd gedrag theorie: verkeerd gedrag wordt aangeleerd
- controle-bindingtheorie: band met groep werkt als rem
- etiketteringstheorie: persoon krijgt etiket opgeplakt en gaat dit waarmaken
Tweesporenbeleid:
- preventiefbeleid: voorkomen van (cameratoezicht, armoedsbestrijding)
- repressiefbeleid: achteraf aanpakken (cursussen, afkicken, medicijnen)
Paragraaf 7
Eiser: degene die de zaak aan de rechter voorlegt
Gedaagde: de persoon van wie iets wordt geëist en daarom voor de rechter wordt gedaagd
Dagvaarding bevat:
- naam van de eiser
- de eis
- de motivatie van de eis
- het tijdstip en de plaats van de rechtszaak
Procureur: iemand die jou vertegenwoordigt in een zaak
anouk van wingerden 13-11-11
Als iemand de dwangsom niet betaalt, komt er een deurwaarder beslag leggen op zijn goederen.
Soorten schadevergoedingen:
- vermogensschade: terugbetalen wat er kapot is
- immateriële schade: pijn verzachten
Kort geding: versnelde en vereenvoudigde procedure voor spoedeisende zaken die wordt behandeld
door de voorzieningsrechter. Hij geeft altijd een voorlopig oordeel.
Paragraaf 8
Patriot act: burgers in de gaten houden
pleabargaining: advocaat en aanklager sluiten deal op voorwaarde dat de verdachte bekent
Three strikes and you’re out law: je wordt heel zwaar gestraft als je voor de derde keer fout in gaat
Klassenjustitie: mensen uit een hogere sociale klassen worden door justitie bevoordeeld
Witte boordencriminaliteit: misdrijven als fraude en milieudelicten
Paragraaf 9
Burgerarrest: iemand die misdaad pleegt mag je staande houden
Bedoeling van straf geven:
- wraak en vergelding
- afschrikking
- voorkomen van eigenrichting
- resocialisatie
- beveiliging van samenleving
anouk van wingerden 13-11-11