Het strafrecht 5.1 Uitgangspunten van het stafrecht 5.2 De rechten van een verdachte 5.1 Uitgangspunten van het strafrecht Strafrecht: Alle regels en wetten over het straffen van mensen die de wet hebben overtreden. Zowel de taken van de OvJ, de politie en de rechter als de rechten en plichten van de verdachten zijn vastgelegd Belangrijkste uitgangspunten van het strafrecht • Je kunt alleen gestraft worden voor iets wat volgens de wet strafbaar is. De maximumstraf is per delict vastgelegd. • Er wordt rekening gehouden met de ernst van het delict. Overtredingen worden door andere rechters behandeld als misdrijven en er staan minder zware straffen op. • De rechter kijkt naar de situatie. Als iemand uit noodweer handelt is er sprake van zelfverdediging. Bij overmacht kun jij aan een bepaalde situatie niets doen. Iets ligt dan buiten je macht. • De rechter houdt rekening met de achtergrond en de persoonlijke eigenschappen van de dader. Als een dader niet wat weet hij/zij doet dan is die persoon ontoerekeningsvatbaar. • De rechter houdt rekening met de leeftijd van de verdachte. Voor jongeren geldt het jeugdstrafrecht. Jeugdstrafrecht • Kinderen tot 12 jaar worden niet vervolgd. • Jongeren van 12 tot 18 jaar vallen onder het jeugdstrafrecht. Zij worden berecht door een kinderrechter. Zittingen niet openbaar. • Tot 16 jaar kan een jongere veroordeelt worden tot maximaal 1 jaar jeugddetentie en vanaf 16 jaar maximaal 2 jaar. Een speciale maatregel die de rechter kan opleggen is ondertoezichtstelling (een voogd). Bij zeer ernstige delicten kan een rechter een jongere naar een opvoedingsinrichting (tuchtschool) sturen. Adolescentenstrafrecht • In 2014 ingevoerd. • Jongeren van 16 tot 23 jaar kunnen als minderjarige of als volwassene berecht worden. Dit is afhankelijk van hun ontwikkelingsniveau. 5.2 De rechten van een verdachte Politie en justitie mogen niet alles. Het strafproces in een rechtsstaat is aan regels gebonden. De verdachte • is pas verdachte als er een redelijk vermoeden is van schuld. • heeft het recht te weten waarvan hij/zij verdacht wordt. • Heeft het recht op een advocaat. • Heeft het recht om te zwijgen. Moet echter wel meewerken aan vaststellen identiteit. • Mag maar een beperkte tijd vastgehouden worden. • Heeft recht op een eerlijk proces. • Is onschuldig totdat een rechter anders bepaalt. • Mag in hoger beroep gaan. • Kan niet veroordeeld worden voor een overtreding of een misdrijf dat verjaart is. • Mocht vroeger niet na vrijspraak voor hetzelfde feit voor de rechter worden gebracht. Voor moord is dit in 2013 aangepast. Hoe lang kun je worden vastgehouden? Verhoor 6 uur (Tussen 00.00 en 09.00 telt niet) Inverzekeringstelling3 dagen 3 dagen verlenging Voorlopige hechtenis Inbewaringstelling 14 dagen Gevangenhouding 30 dagen 30 dagen 30 dagen Een verdachte mag dus maximaal 110 dagen en 6 uur worden vastgehouden voordat de rechtszaak plaatsvindt. Rechten en belangen • Rechten van de verdachte kunnen botsen met de belangen van de slachtoffers.