Workshop 7 Postpartum Depressie

Donderdag 26 januari 2012
KAMG Congres 'Over-koepelen'
Workshop 7
Postpartum Depressie
Snelle screening, gezamenlijke aanpak
Angarath van der Zee – van den Berg
MSc., Jeugdarts KNMG
Onderzoeker AWJTwente
PhD Candidate | University of Twente
Programma
• 
• 
• 
• 
• 
• 
“Postpartum Quiz”
Toelichting onderzoek in Twente
Betrokken professionals bij PPD
Mogelijkheden tot samenwerking
Discussie, stellingen
TIPS
Vraag 1
Volgens de DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of
Mental Disorders) is een postpartum depressie geen
aparte classificatie maar valt deze onder de categorie
depressieve stoornis, met de volgende specificatie:
A. Een begin binnen 4 weken na de partus
B. Een begin binnen 3 maanden na de partus
C. Een begin binnen 1 jaar na de partus
Vraag 2
Hoeveel procent van de vrouwen krijgt te maken met een
postpartum depressie?
A. 2%
B. 7%
C. 13%
D. 19%
Vraag 3
Wat zijn evidente risicofactoren voor een postpartum
depressie?
A.  Eerder doorgemaakte depressies, stresserende lifeevents
B.  Ethniciteit en lage SES
C.  Obstetrische factoren en een moeilijk temperament
van het kind
Vraag 4
Mag een moeder haar kind borstvoeding geven als ze
antidepressiva gebruikt?
A. Nee, dit is schadelijk voor het kind
B. Ja, bepaalde middelen hebben dan de voorkeur
Vraag 5
Voor een moeder met PPD bestaat het aanbod van een moederkind interventie. Welke van onderstaande beweringen zijn juist?
Het gaat er bij de moeder-kind interventie om dat:
1.de moeder een verbeterde sensitieve responsiviteit krijgt;
2.de sociale en emotionele ontwikkeling van het kind verbetert;
3.de veilige gehechtheid bij het kind versterkt wordt.
A.  1 en 2 zijn juist
B.  1 en 3 zijn juist
C.  1, 2 en 3 zijn juist
Vraag 6
Kunnen vaders een postpartum depressie hebben?
A.  Ja, ook vaders kunnen een postpartum depressie
hebben
B.  Nee, een postpartum depressie kan alleen bij vrouwen
voorkomen
Vraag 7
Ouders en kind komen in de postpartumperiode een aantal
keer op het consultatiebureau (Jeugdgezondheidszorg).
Hoeveel vaste contactmomenten zijn er t/m 6 maanden?
• 
• 
• 
• 
3
4
5
6
Vraag 8
In de nvab richtlijn ‘Zwangerschap, postpartumperiode
en werk’ voor bedrijfsgeneeskundigen wordt gesproken
over een preventief consult.
Wat hoort niet standaard in een preventief consult thuis?
A.  Maken van een risicoprofiel; individuele belasting vs.
individuele belastbaarheid
B.  Bespreken of de werkgever de rechten/regelingen
tijdens zwangerschap en postpartum (o.a. t.a.v.
borstvoeding) heeft besproken
C.  Algemeen lichamelijk onderzoek
D.  Advies over de invloed van de zwangerschap op de
belastbaarheid, zowel in werk als privé
Vraag 9
Stelling: Een verzekeringsarts kan oordelen dat een
vrouw met een depressie in de postpartumperiode niet
arbeidsongeschikt is als gevolg van bevalling of de
zwangerschap.
A.
B.
Deze stelling is juist
Deze stelling is onjuist
Vraag 10
Waar staat POP in POP-poli voor:
A.  Postpartum Observatie Poli
B.  Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie
C.  Preventive Obstetric Program
AWJTwente
•  Kernpartners;
–  GGD Twente
–  Universiteit Twente
–  Saxion
–  UMC Groningen
–  de veertien Twentse gemeenten
•  2 Promotietrajecten
–  postpartum depressie
–  preventie van kindermishandeling.
•  ‘Klein-en-Fijn projecten’
Magda Boere-Boonekamp*
Riet Haasnoot –
Smallegange**
Menno Reijneveld***
Maarten IJzerman*
*Universiteit Twente
**GGD Twente
***Rijksuniversiteit
Groningen
Huidige werkwijze Twente
• 
• 
• 
• 
Screening door de consultatiebureaus
Edinburg Postnatal Depression Scale (EPDS)
Momenten van afname
Vervolg
–  Huisbezoek jeugdverpleegkundige
–  Doorverwijzen moeder huisarts/GGZ
–  Moeder-kind interventie
Doel & onderzoeksvragen
•  Hoofdonderzoek:
Effectiviteit: welk effect heeft screening op PPD door de
JGZ in de eerste 6 maanden na de bevalling, op de
gezondheidstoestand van moeder en kind een jaar na de
bevalling
•  Tevens zijn er deelonderzoeken naar:
- de mogelijke knelpunten in het vervolgtraject na
signalering van PPD in de JGZ
- de tevredenheid van ouders en professionals over de
screening.
- kosteneffectiviteitsanalyse
Methode - Effectiviteitsonderzoek
•  Prospectief cohortonderzoek in JGZ met:
- een interventiearm: EPDS screening op leeftijd 1, 3 en
6 mnd
- een controle-arm: care-as-usual
•  Populatie: moeders postpartum die het
consultatiebureau bezoeken; minstens 2517 per
onderzoeksarm, bij 80% deelname 3147
Methode (vervolg)
Uitkomstmaten
•  op moederniveau: depressie gemeten met de MINI
(mini international neuropsychiatric interview) met 9 mnd.
•  op kindniveau:
sociaal-emotionele ontwikkeling gemeten met de ASQ-SE
(Ages&Stages Questionnaire–Social Emotional)met 12mnd
Behandeling PPD
• 
• 
• 
• 
Huisarts
GGZ
Moeder-kind interventie
POP-poli
» Knelpunten
» Ervaringen deelnemers
Professionals pre- en postpartum
ZWANGERSCHAP
POSTPARTUM
Huisarts
Verloskundige
Kraamzorg
Jeugdgezondheidszorg
Bedrijfsarts
Leidinggevende
Gynaecoloog
Psychiater
Kinderarts
POP-poli
Andere hulpverlening, b.v. AMW, GGV, particulier psycholoog
Verzekeringsarts
Regulier
Regulier voor werkende vrouw
Op indicatie
Samenwerking - Hoe brengen we
het systeem weer in balans?
•  Op de hoogte zijn van elkaars rol en mogelijkheden
•  Op de hoogte zijn van elkaars betrokkenheid
» Moeders gericht adviseren en verwijzen
» Actief afstemming zoeken
» Coördinerende rol
» Uitdragen en informeren
STELLING 1
SCREENING OP POSTPARTUM
DEPRESSIE BIJ DE MOEDER
IS EEN TAAK VAN DE JGZ
STELLING 2
DE BEDIJFSARTS HOORT DE
COÖRDINERENDE ROL TE HEBBEN BIJ
WERKENDE VROUWEN MET EEN
POSTPARTUM DEPRESSIE
STELLING 3
DE PROFESSIONALS
DIE BETROKKEN ZIJN BIJ MOEDERS
MET EEN POSTPARTUM DEPRESSIE
ZOUDEN ELKAAR STANDAARD
MOETEN INFORMEREN OVER DE
GEZONDHEID VAN MOEDER EN KIND
TIPS
•  Wees als betrokken professional alert op signalen van
een postpartum depressie en maak het bespreekbaar
•  Wees op de hoogte van de rol die collega-professionals
kunnen spelen en adviseer moeders om daar gebruik
van de maken
•  Vormen van een up-do-date sociale kaart t.a.v.
hulpverlening rondom de zwangerschap om gericht te
kunnen verwijzen
•  Maak het afstemmen met andere professionals een
standaard werkwijze
•  Draag de werkwijze uit – bijvoorbeeld via de website van
het Centrum voor Jeugd en Gezin
Vragen, opmerkingen & suggesties
Hartelijk dank voor jullie aandacht
& deelname aan deze workshop!
Websites:
www.awjtwente.nl
www.lpkz.nl (landelijk kenniscentrum psychiatrie en zwangerschap )
www.nvab.artsennet.nl (richtlijnen –> overig)
[email protected]