Overgangsbepalingen hoofdstuk 290 Financiële instrumenten

RJ-Uiting 2007-9: Richtlijn ‘Overgangsbepalingen hoofdstuk 290 Financiële instrumenten’
Ten geleide
Hoofdstuk 290 (2007) vervangt hoofdstuk 290 (aangepast 2005) en hoofdstuk 291 (aangepast
2006) en is van kracht voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2008.
De grondslagen die een rechtspersoon voor de verwerking, waardering en presentatie van
financiële instrumenten op grond van hoofdstuk 290 (2007) toepast, kunnen verschillen van de
grondslagen die zijn toegepast in de voorgaande jaarrekening. Tevens kunnen zich praktische
problemen voordoen bij hedge accounting en de eerste waardering en classificatie van financiële
instrumenten bij eerste toepassing van de grondslagen op grond van het vernieuwde
hoofdstuk 290.
Ter verduidelijking van deze problematiek heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving RJ-Uiting
2007-9 uitgebracht.
RJ-Uiting 2007-9 zal naar verwachting in editie 2008 van de Richtlijnen voor de
jaarverslaggeving als paragraaf 10 van hoofdstuk 290 Financiële instrumenten worden verwerkt.
Tekst van de Richtlijn
290.10 Overgangsbepalingen
ALGEMEEN
1001 De grondslagen die een rechtspersoon voor de verwerking, waardering en presentatie van
financiële instrumenten op grond van hoofdstuk 290 (2007) toepast in verslagjaren die
aanvangen op of na 1 januari 2008, kunnen verschillen van de grondslagen die zijn
toegepast in de voorgaande jaarrekening.
1002 Een wijziging van de grondslagen dient te worden verwerkt in overeenstemming met
hoofdstuk 140 Stelselwijzigingen. In dat hoofdstuk wordt aangegeven dat indien een
wijziging wordt doorgevoerd in een of meer van de grondslagen en regels voor het
1
opstellen van jaarrekeningen zoals bedoeld in alinea 102 van hoofdstuk 140,
verwerking retrospectief (met terugwerkende kracht) dient plaats te vinden, tenzij
een specifieke Richtlijn een andere verwerkingswijze voorschrijft of een andere
verwerkingswijze toestaat. Dit betekent dat herrekening van het eigen vermogen aan
het eind van het voorgaande boekjaar plaats vindt op basis van de gewijzigde
grondslagen, en het verschil tussen het eigen vermogen aan het eind van het
voorgaande boekjaar voor en na de herrekening verwerkt wordt als een
rechtstreekse mutatie van het eigen vermogen.
Voorts wordt aangegeven dat bedragen van het voorgaande boekjaar worden
herzien en de afwijking als gevolg van de herziening wordt toegelicht. Aan deze eis
wordt voldaan door de vergelijkende cijfers van het voorgaande boekjaar aan te
passen aan de gewijzigde grondslag. Daarbij dienen de verschillen met de
oorspronkelijke cijfers te worden toegelicht.
SPECIFIEKE OVERGANGSBEPALINGEN
1003 Bij de eerste toepassing van de grondslagen op grond van hoofdstuk 290 (2007) kunnen
zich praktische problemen voordoen bij hedge accounting en de eerste waardering en
classificatie van financiële instrumenten. Voor deze twee onderwerpen geeft deze
paragraaf overgangsbepalingen.
Hedge accounting
1004 Voorwaarde voor het toepassen van hedge accounting is dat bij aanvang van de toepassing
van hedge accounting voldaan is aan de voorwaarden voor hedge accounting zoals
opgenomen in alinea 614 (vereiste van generieke documentatie) of 615 (vereiste van
documentatie per individuele hedgerelatie) van hoofdstuk 290 (2007). Indien een
rechtspersoon voor 31 december 2007 een transactie als een afdekkingstransactie heeft
aangemerkt, maar niet voldaan heeft aan het vereiste van documentatie zoals opgenomen
in een van die alinea’s, zou de rechtspersoon geen hedge accounting mogen toepassen
over de periode waarin nog niet voldaan wordt aan deze voorwaarde.
1005 Toegestaan wordt hedge accounting in de hierboven beschreven situatie wel retrospectief
toe te passen, indien de rechtspersoon:
– uiterlijk 30 juni 2008 een transactie als een afdekkingstransactie heeft aangemerkt
en uiterlijk 30 juni 2008 alsnog heeft voldaan aan het vereiste van het opstellen
van documentatie zoals opgenomen in alinea 614 dan wel 615; en
– aan de overige voorwaarden voor toepassing van hedge accounting zoals
opgenomen in hoofdstuk 290 (2007) heeft voldaan.
Afdekkingstransacties die uiterlijk 30 juni 2008 zijn afgelopen (contracteinde op of vóór
die datum) behoeven niet meer te worden gedocumenteerd om toch onder hedge
accounting te worden gebracht.
2
Eerste waardering en classificatie van financiële instrumenten
1006 De eerste waardering van financiële instrumenten op de balans dient tegen reële
waarde plaats te vinden (alinea 501). Dit is van invloed op de verwerking van
financiële instrumenten die geamortiseerde kostprijs als vervolgwaardering hebben
en betekent dat voor die instrumenten de effectieve rente, onder juiste verwerking
van mogelijke transactiekosten, op het moment van eerste waardering dient te
worden vastgesteld.
Ook dient op het moment van eerste verwerking de classificatie van financiële
instrumenten als financiële verplichting of als eigen vermogen te worden bepaald.
Voor de geconsolideerde jaarrekening geeft paragraaf 8 de regels voor de classificatie als
eigen of vreemd vermogen.
Financiële instrumenten, zoals leningen, kunnen een lange looptijd kennen.
Rechtspersonen zouden ter beoordeling van de juiste toepassing van de regels van alinea
501 en paragraaf 8 wellicht de eerste waardering en classificatie van financiële
instrumenten moeten herbeoordelen. Het moment van aangaan van de betreffende
instrumenten kan vele jaren in het verleden liggen. Hoofdstuk 290 (2007) bevat nieuwe en
meer specifieke regels voor eerste waardering en classificatie van financiële instrumenten.
Wellicht zou ook in andere gevallen dan de hierboven genoemde situaties de eerste
toepassing van hoofdstuk 290 (2007) een herbeoordeling voor bestaande instrumenten met
zich mee brengen.
1007 Toegestaan wordt de waardering en classificatie van financiële instrumenten die zijn
aangegaan vóór de openingsbalans van de vergelijkende cijfers van de jaarrekening
waarin hoofdstuk 290 (2007) voor het eerst wordt toegepast, niet te herzien ten aanzien
van eerste waardering en classificatie. De rechtspersoon dient in geval van toepassing
van deze vrijstelling dit in de jaarrekening te vermelden.
De toepassing van deze overgangsbepaling betekent voor een rechtspersoon met een
boekjaar dat gelijk is aan het kalenderjaar en die hoofdstuk 290 (2007) in de jaarrekening
over 2008 voor het eerst toepast, dat:
– de rechtspersoon de eerste waardering en classificatie van financiële instrumenten
die vóór 1 januari 2007 zijn aangegaan, niet behoeft te herzien op basis van
hoofdstuk 290 (2007);
– een herziening van de eerste waardering en classificatie van financiële
instrumenten die vóór 1 januari 2007 zijn aangegaan wel is toegestaan. Indien
voor herziening wordt gekozen, dient dat voor alle financiële instrumenten
consistent plaats te vinden. Eventuele waarderings- en classificatieverschillen
dienen als rechtstreekse vermogensmutatie per 1 januari 2007 te worden
gepresenteerd. Naast het aanpassen van de vergelijkende cijfers over 2007 dienen
de effecten op het openingsvermogen per 1 januari 2007 en het resultaat over
2007 afzonderlijk te worden toegelicht; en
– alle financiële instrumenten die vanaf 1 januari 2007 zijn aangegaan
volgens de regels van hoofdstuk 290 (2007) dienen te worden verwerkt.
3
EERDERE TOEPASSING
1008 In geval van eerdere toepassing van hoofdstuk 290 (2007) dient telkens tenminste
vanaf de aanvang van de eerste dag van de periode waarop de vergelijkende cijfers
betrekking hebben, de eerste waardering en classificatie van financiële instrumenten
volgens hoofdstuk 290 (2007) of deze overgangsbepalingen plaats te vinden.
Verzoek tot commentaar
Deze overgangsbepalingen zijn onmiddellijk van kracht voor verslagjaren die aanvangen op of na
1 januari 2008. Eerdere toepassing is toegestaan. Om onmiddellijke toepassing mogelijk te
maken, zijn deze overgangsbepalingen direct in definitieve vorm uitgebracht. Niettemin nodigt de
RJ u uit tot het inzenden van reacties en commentaren op deze RJ-Uiting. Deze ziet de RJ graag
uiterlijk 1 maart 2008 tegemoet.
Reacties en commentaren kunnen uitsluitend per e-mail ([email protected]) worden ingediend bij het
RJ-secretariaat.
Reacties en commentaren zullen in aanmerking worden genomen ter beoordeling van de
volledigheid en praktische toepasbaarheid van de genoemde overgangsregelingen en worden door
de RJ als openbare informatie behandeld en op de RJ-website gepubliceerd, tenzij door
respondenten is aangegeven dat het commentaar geheel of gedeeltelijk moet worden aangemerkt
als vertrouwelijk.
Amsterdam, 7 december 2007
4