Clinimetrics in M. Parkinson

M. Parkinson: Klinimetrie
Ronald Meijer, revalidatiearts-epidemioloog
Karin Dankoor, revalidatiearts
1
Revalidatie bij
M. Parkinson
Ron Meijer
Academisch Ziekenhuis
Nijmegen
8 april 1997
2
Literature
3
Inhoud
•
•
•
•
•
•
Meetniveau’s instrumenten
Keuze van een schaal
Toepassing instrumenten
Uitgangspunten/doelen klinimetrie
Wat hebben we?
Commentaar
4
Meetniveau’s instrumenten
•
•
•
Ziekte
Functies/structuren
Aktiviteiten
– fysiek, psychisch, sociaal functioneren;
coping vaardigheden)
•
•
•
Probleemervaring/participatie
Satisfactie met roluitoefening
Algeheel welbevinden (geluk)
5
Meetniveau’s instrumenten
• Partner en mantelzorger
• Zorgzwaarte
– Verpleegkundig
– Psychisch
6
Meetinstrumenten
Keuze van een schaal
• Ziekte-specifieke Generieke metingen
• Diagnostische, prognostische en
evaluatieve instrumenten
• Klinimetrische eigenschappen
• Domeinspecifiek Gemengde index
• Specifieke onderzoeksvraag
• Beschikbare mogelijkheden
• Eigenschappen specifieke
studiepopulatie
7
Toepassing van instrumenten
•
•
•
•
•
•
Alleen indien noodzakelijk
Geen somscores
Uniformiteit in schaalgebruik
Evidence based
Scholing
Maak een overzicht/grafiek
12
Eigenschappen instrument dat de
behandeling stuurt
• betrouwbaarheid en validiteit
• grote gevoeligheid voor verandering
• scores op ziekte, stoornis, beperking en
probleemervaring nivo met onderlinge
relaties
• gebruikers vriendelijk en overzichtelijk
• patiënt vriendelijk
• scoren niet tijdrovend
13
Ideale assessment
Indeling in 4-5niveau’s
• Hoofditem op niveau beperkingen/
probleemervaring
• Subitem op basaler niveau beperkingen
/probleem ervaring
• Niveau funkties/structuen
• Niveau ziekteprocessen
• Niveau participatie/kwaliteit van leven
14
Voorwaarden voor diagnostiek,
prognostiek en behandeling
• Wensen van patient
• Op welke niveau’s afwijkingen: =, , 
• Op welke niveau’s is therapie mogelijk,
te beginnen bij het ziekteniveau
• Welke mogelijke causale therapieën op
de diverse niveau’s
• Mogelijke compensatiestrategieen
15
Uitgangspunten/doelen
Klinimetrie 1
•
•
•
•
•
•
•
uitwisselbaarheid van patiënten gegevens voor
behandeling en w.o.
toepassen van instrumenten met de beste
psychometrische kwaliteit
toepassen van instrumenten met de beste
klinische toepasbaarheid
uniformiteit in basale klinimetrie;
meertrapsraket
vrijheid om extra toe te passen wat men wil
longitudinale data-analyse: start in begin fase,
vervolg in chronische fase
per fase afhankelijk van doelstelling specifieke
instrumenten
16
Uitgangspunten/doelen
Klinimetrie 2
8. meten bij start revalidatiefase en bij
eind revalidatiefase; nazorgmeting
9. meten op alle niveaus: Z, F/S, A,
participatie, kwaliteit van leven, ook op
niveau van caregiver/mantel,
verpleegkundige/psychische
zorgzwaarte
10. keuze van relevante uitkomstmaten,
zoals woonsituatie na 1 jaar,
zelfredzaamh ADL/HDL
17
Anamnese
Wat hebben we?
• Vragenlijst PSK (patient specifieke klachten):
basale en complexe aktiviteiten
• Vragenlijst Valgeschiedenis
• Val agenda
• Globaal ervaren effect (verbeteractiviteit)
• Borgschaal (subjectieve belasting tijdens
oefenen)
• Logboek
19
Meetinstrumenten
Wat hebben we?
•
Ziekte / Biologie
– Leeftijd
– Comorbiditeit (Liu Index/CIRS)
•
Activiteiten
–
–
–
–
–
–
–
–
BartheI Index
SCOPA-COG (MMSE)
Communicatie (spraak/schrift)
Ernstige gedragsmatige problemen (DSM IV)
SCOPA-PS
Timed up and go test (TUG)
Parkinson activiteitenschaal gemodificeerd (PAS)
LASA physical activity questionnaire (LAPAQ)
20
Meetinstrumenten
Wat hebben we?
• Participatie/Kwaliteit van leven
– PDQ-39
• Functies/structuren
–
–
–
–
–
–
Balans (retropulsietest)
Stemming (HADS)
Falls Efficacy Scale (gemodificeerd): bezorgdheid
SCOPA-AUT
SCOPA-SLEEP
SPES/SCOPA subsectie “motorische
complicaties”
21
Meetinstrumenten
Wat hebben we?
• Functies/structuren
– 6 min. looptest (conditie)
– 10 m looptest: comfortabele loopsnelheid
– Freezing of gait questionnaire (FOG)
• Zorgzwaarte
– NPDS (Northwick Park Dependency
Scale)
22
Meetinstrumenten
Wat hebben we?
Thuisfront
1. COOP-WONCA
COOP-W  16 uit 20
2. Bereidheid
Ja / nee
3. Aanwezigheid
Ja / nee
Woning
4. Aangepast
Ja / nee
Sociale situatie, algemeen
Ja / nee
5. Beschikbaarheid professionele Ja / nee
zorg
6. SNS
SNS 1 uit 0/1/2/3/4
7. Financiële middelen
Ja / nee
23
Parkinson Disease Clinimetric Guideline
Leeftijd
50 MMSE.o
H&Y
2
SAN
10 Urine-inc.
7 SPES/SCOPA
J
J
Compl
Medicatie
J
DSM IV
N CO-WO
8
Comorbiditeit
J
Hypokinesie
J Bereidh.
J
P.BI
20 Rigiditeit
J Aanw.
J
P.HAC
0
Tremor
J Woning
N
P.CES-D
7
TCT
N Prof.Zorg
J
BI
4
MI
MMSE.t
19 CES-D
100 SNS
26 Financ.
4
N
Meetinstrumenten
Commentaar
•
•
•
•
Hoehn en Yahr is geen goede schaal
SPES/SCOPA is geen goede schaal
Medicatie
Parkinsondagboek voor motorische
fluctuaties
• PPRS
• Kosten vragenlijst
25
We hebben nog veel te doen
26