Geïntegreerde zorg voor chronisch zieken

• Geïntegreerde zorg voor
chronisch zieken: een
veranderingsproces •
Seminarie Health & Care
Ri De Ridder Directeur-Generaal Geneeskundige Verzorging, RIZIV
Gent, 28 september 2016
2
Inhoud
1. Waarom geïntegreerde zorg voor chronisch zieken?
2. Wat houdt geïntegreerde zorg in?
3. Hoe samen geïntegreerde zorg realiseren?
1. Waarom geïntegreerde zorg
voor chronisch zieken?
4
Chronisch zieken: enkele
kenmerken
Chronische ziekten: "langdurige ziekten met een meestal
langzame progressie”
Noden van chronische zieken evolueren naarmate het
ziektestadium evolueert
Multimorbiditeit  verhoogde complexiteit van de zorg
Stijgende prevalentie door vergrijzing
Belangrijkste reden voor morbiditeit en mortaliteit wereldwijd
(63% van alle overlijdens)
70 tot 80% van de totale gezondheidszorgkosten worden
uitgegeven voor chronische ziekten (€ 700 miljard in de EU)
5
Vergrijzing & comorbiditeit
6
Toenemende ongelijkheid
7
Budgettaire impact
8
Determinanten van gezondheid
9
De uitdaging: vele spelers
Bron: Diabetes Interactief Educatie Programma
10
De uitdaging: de integrator
Nood aan “integrator”
 Verbindt partners en samenwerkingen
Coördineert acties
Draagt visie uit
Kent zorgtrajecten, paden, structuren
11
De uitdaging: voorbij pathologie
WHO: pathologiespecifieke initiatieven zijn niet
geschikt om veranderingen in de gezondheidszorg
op systeemniveau te bekomen en leiden tot (het
vermenigvuldigen van) investeringen in parallelle
programma’s
12
De oplossing
 van ziekte georiënteerde naar behoefte gestuurde
aanpak
 van acute « reactieve » naar proactieve en
geplande zorg
 van ziektegericht medisch model naar
behoeftegericht multidisciplinair model
 met een centrale, actieve rol voor de patiënt
 Met een aangepaste financiering
 Populatie management
Nood aan verandering …
Van
Naar
Gefragmenteerd systeem
Zorgcontinuïteit en
integratie
Reactieve zorg
Proactieve en geplande zorg
« Change »
Ziektegerichte aanpak
Persoonsgerichte aanpak
Medisch model
Multidisciplinair model
Aanbodgestuurd
Vraaggestuurd
Passieve patiënt
Actieve patiënt
Nood aan verandering = Nood aan
integratie op verschillende niveau’s
Patiënt en
mantelzorg
Verschillende
actoren =
multidisciplinair
Verschillende
sectoren = intra én
transmuraal
14
2. Wat houdt geïntegreerde
zorg in?
16
Uitgangspunten
 World Health Organization (WHO):
“het managen en leveren van
gezondheidsdiensten, naadloos doorheen
gezondheidspromotie, preventie, diagnose,
behandeling, permanente opvolging, reintegratie, palliatieve zorg; op verschillende
niveaus en verschillende plaatsen en
afgestemd op de behoeften van de patiënt”
17
Uitgangspunten
World Health Organization (WHO):
NIET “per pathologie”
WEL vanuit het “perspectief van de patiënt”
horizontaal én verticaal geïntegreerd
multidisciplinair en, gezamenlijk door eerste, tweede &
derde lijn
“geïntegreerde benadering” : op niveau van de patiënt, het
aanbod, de bevolking en op beleidsniveau
Uitgangspunten
Source: UCSF Center for Excellence in Primary Care.
19
Uitgangspunten
 Populatiegerichte aanpak en risicostratificatie
20
Uitgangspunten
 Aandacht voor equity!
• Betaalbare toegang tot medische en niet
medische zorg
• Op basis van behoeften individuele patiënt
• Onafhankelijk van socio-economische positie,
woonplaats, geslacht, etnisch-culturele
achtergrond, religie of andere determinanten
Op naar een Belgisch model
voor geïntegreerde zorg
EU Conference
(2010)
KCE Position
Paper (2012)
Oriëntatienota
(2013)
Gem. Plan
Geïntegreerde
Zorg (2015)
21
22
Gemeenschappelijk plan
 Wat willen we bereiken?
Triple Aim
1.
Verbeterde gezondheidstoestand in de gehele bevolking,
2.
Verbeter de kwaliteit van zorg zoals de patiënt die ervaart
3.
Verhoog de efficiëntie – “more value for money”
+ Jobtevredenheid van de actoren
23
3. Hoe samen geïntegreerde
realiseren?
zorg
25
Enkele voorbeelden
Initiatief
Land
Populatie
Triple Aim uitkomsten
Blue Cross
Alternative Quality Contract
5 jaar
1,35 miljoen
verzekerden*
–
Kwaliteit score 25% omhoog (obv 34
kwaliteit/tevredenheidindicatoren)
–
Shared savings t.o.v. trend van
5.8%-9.1% *
Torbay/Devon
Community Care Group
meerjaren totaalbudgetten
281.900
verzekerden
–
33% daling ziekenhuis bedbezetting
–
24% daling spoedopnames 75+
–
Minder ouderen in verpleeghuizen
–
Geen vertraging meer in transmurale
zorgoverdracht
–
Resterend budget wordt volledig
geïnvesteerd in preventie
–
Krijgt nu nationale navolging
–
53% minder sterfgevallen na hartfalen
–
1,5 jaar langer leven GK deelnemers
–
23% minder groei ZKH opnamen
–
40% minder opnames GGZ
–
10% meer verzekerden ZV AOK
–
‘Shared saving’ per AOK verzekerde:
€150 per verzekerde per jaar (-10%)
(Health & Social Act 2012)
Gesundes Kinzigtal
Shared savings contract 10
jaar en verlengd
32.000
verzekerden
In België: Plan Geïntegreerde Zorg
26
27
Pilootprojecten
 Doelstelling?
“het uittesten van geïntegreerde zorg voor
chronisch zieken binnen een bepaalde regio met
respect voor de Triple Aim gedachte, met
aandacht voor het equity principe en de
jobtevredenheid bij alle zorgactoren”
28
Pilootprojecten
Verwachtingen in een notendop:
 Geleidelijke implementatie van componenten ;
 Ten aanzien van specifieke doelgroep (niet ziektespeficiek);
 Binnen een afgebakende regio (100 à 150.000 inwoners);
 In samenwerking met breed aantal partners (consortium);
 Aangepast aan de lokale noden/behoeften en realiteit
29
Pilootprojecten
 Gids als leidraad voor pilootprojecten:
 Beschrijving werkkader (o.a. organisatorisch,
juridisch, financieel…)
 Concrete timing : 4 projectfases
 Beschrijving kader voor ondersteuning en
begeleiding
Oproep
2/2/2016
Selectie
1/7/2016
Selectie
1/3/2017
Tot 31/5/2016
Tot 31/1/2017
Tot 28/2/2021
4 maanden
Voorbereiding
Verzamelen
geïnteresseerde
actoren
Oprichten lokaal
consortium
Gedeelde visie
Interesseverklaring
7 maanden
4 jaar
Conceptualisatie
Uitvoering
Opstellen
locoregionaal
actieplan
(business case)
Implementatie
actieplan
Samenwerking
met coaches en
projectcoördinator
Globale evaluatie
Evaluatie
project (intern
en extern)
Kandidatuur
Uitbreiding
Succesvolle
veranderingen
verankeren
‘Best practices’
uitrollen en
opschalen
30
20 kandidaat-projecten
 Populatie: 3,67 miljoen inwoners
 Verschillende doelgroepen:
• Chronisch ziek en kwetsbaar (fysiek, psychisch, sociaal,
polymedicatie, polypathologie, metabool syndroom,
meerdere hospitalisaties,…)
• Rechthebbenden op de zorgverzekering of statuut/forfait
‘chronisch zieken’
• Geïsoleerde chronische patiënten in de thuissituatie, zwaar
zorgbehoevende patiënten in de residentiële opvang
•…
20 kandidaat-projecten
populatie : 3.672.558 inwoners
33
Pilootprojecten: stand van zaken
Conceptualisatiefase
7 maanden: van 1 juli 2016 tot 31
januari 2017
Opstellen van een locoregionaal
actieplan plan voor de 4 volgende jaren
Met diverse onderdelen:
• Communicatieplan en plan voor change
management
• Financieel plan en timing
• Governance structuur
• Strategie zelfevaluatie
• Beschrijving acties en initiatieven
• …
7 maanden
Conceptualisatie
Opstellen
locoregionaal
actieplan
Samenwerking
met coaches en
coördinatoren
34
Enkele sleutelbegrippen:
financiering
Budgetgarantie
= efficiëntiewinsten blijven
behouden voor het project
35
Enkele sleutelbegrippen:
financiering
Gebundelde financiering
 innovatieve zorgvormen,
vb. globaal pakket aan
gebundelde zorg
Uitgaven: voorbeeld pilootproject
Totale uitgaven ZIV in
pilootregio
Uitgaven voor chronische zieken
binnen zelfde pilootregio
€ 283,950,958
€ 157,017,240
= 55% van de uitgaven
voor slechts 10% van de
zieken
36
37
Enkele sleutelbegrippen:
empowerment
 Actieve
patiënt
Zelf in handen (kunnen) nemen
Betrokken bij zorgproces, beslissingen,
keuzes
38
Enkele sleutelbegrippen:
E-Gezondheidstools
Plan E-health: o.a.
Medicatieschema
Delen om samen te werken
Invoeren van een uniform evaluatie-instrument
(BelRAI)
Toegang tot de gegevens door de patiënt (PHR)
Dashboards
39
Enkele sleutelbegrippen:
Innovatie!
• Pilootprojecten innoveren op verschillende niveaus:
 financiering
Overleg en coördinatie
Elektronisch
…
Belangrijke rol Privé-sector
Actielijn 2
WP 10
• Financiële werkgroep
40
41
Co-creatie als rode draad

Geïntegreerde zorg in België = paradigmashift

Draagvlak is groot

Maar… nog een aantal open vragen (o.a.
financieel en juridisch kader)

Stap voor stap zoek naar antwoorden

Samen met alle stakeholders: terrein, overheden,
academische wereld, …
= proces van co-creatie
Meer info? www.integreo.be
43
Samen aan de slag !