Presentatie Marc Bruijnzeels 23 augustus

Eerste lijn:
Op weg naar meer geïntegreerd?
Marc Bruijnzeels
directeur
Leergang effectief besturen 23 augustus 2012
Bron: van Til et al. De organisatie van
zorggroepen anno 2010. RIVM 2010
% huisartspraktijken met andere disciplines op
één locatie en met formeel contract stagneert
100%
90%
80%
70%
59%
58%
60%
50%
50%
43%
40%
45%
38%
30%
20%
10%
0%
2007
2009
Samen op één locatie
2012
Contract (formeel verband)
Bron: Hansen J et al. Monitor multidisciplinaire samenwerking binnen de eerste lijn. Nivel 2012
Wel intensivering van
samenwerking
100%
90%
24%
30%
80%
70%
14%
13%
60%
50%
34%
11%
26%
40%
28%
26%
29%
29%
2009
2012
30%
20%
36%
10%
0%
2007
Niet samen op één locatie en geen contract
Wel samen op één locatie maar geen contract
Niet samen op één locatie maar wel contract
Wel samen op één locatie en ook contract
26-07-10
% huisartsenpraktijken met andere
disciplines op 1 locatie
A lg maatsch Werk
A potheek
Buitenpoli ziekenhuis
Diëtetiek
Eerstelijns psycholoog
Ergotherapie
Fysiotherapie
Huidtherapie
Jeugdzorg
2012
Kraamzorg
2009
Logopedie
2007
Oef entherapie
Overig
Podotherapie
SPV
Tandarts
Thuiszorg
V erloskunde
V erpleeghuis
V erzorgingshuis
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
Twee richtingen
Ziektespecifiek
Community
• individuele aanpak
• populatie aanpak
• zorgstandaarden
• zorgprogramma’s
• integrale bekostiging
• GEZ module
• zorggroepen
• gezondheidscentra
• integratie 1e en 2e lijn
• integratie 1e en 0e lijn
• 1,5e lijns centra
• van ZZ naar GG
De goede richting?
Betere uitkomsten?
Kostenexplosie?
9-12-2011
Brief Schippers 14 okt 2011
Echter wel VVD/CDA:
meer nadruk op keuzevrijheid en
vrij ondernemerschap
o.a. via gereguleerde winst
Echelonnering van de zorg
Topklinische zorg na
verwijzing – 3e lijn
Specialistische
zorg na verwijzing
– 2e lijn
Eerste contact met
professionele
zorgsysteem – 1e lijn
Open populatie – 0e lijn
Als we niets doen!
9-12-2011
Boodschap
Substitutie is GEEN
Eerstelijnsprobleem!
Substitutie is een
Eerstelijnsuitdaging!
9-12-2011
Substitutie bereik je door populatiemanagement
Eerste lijn
Tweede lijn
DM2
CVRM
?
Definities
populatiemanagement
The coordination of care delivery across a
population to improve clinical and financial
outcomes, through disease management,
case management and demand
management (McGraw Hill 2002)
“the technical field of endeavor which utilizes
a variety of individual, organizational and
cultural interventions to help improve
the morbidity patterns (i.e., the illness and
injury burden) and the health care use
behavior of defined populations”. (Hillman
2008)
Features PHM
PHM is distinguished from disease management
by including more chronic conditions and
diseases, by use of "a single point of contact
and coordination," and by "predictive modeling
across multiple clinical conditions".
PHM is considered broader than disease
management in that it also includes "intensive
care management for individuals at the highest
level of risk" and "personal health
management... for those at lower levels of
predicted health risk."
Oplossingsrichting: populatie
gerichte zorg en
welzijnsorganisaties
•Mens gericht
•Populatie oriëntatie
•Veelomvattend
•Coördinatie
•Laagdrempelig
poortwachter
Bron: B. Starfield 2010
Hoe bereiken we nog meer
geïntegreerde extramurale
gezondheidszorg?
Anders gezegd:
Wat moeten we nog
meer stimuleren?
Ziektespecifieke zorggroepen
Populatie
gerichte
zorg en
welzijnsorg
Multidiscipl
samenwerking
Monodisc
groep
solist
Verschillende definities
geïntegreerde zorg (1)
“…a concept bringing together inputs, delivery, management and organization of
services related to diagnosis, treatment, care, rehabilitation and health
promotion…[as]…a means to improve the services in relation to access, quality,
user satisfaction and efficiency.” (Gröne & Garcia-Barbero, 2001)
“…the search to connect the healthcare system (acute, primary medical, and skilled)
with other human service systems (e.g., long-term care, education, and vocational
and housing services) to improve clinical outcomes (clinical, satisfaction, and
efficiency).” (Leutz, 1999)
26-07-10
Verschillende definities
geïntegreerde zorg (2)
“…the methods and type of organisation which will provide the most cost-effective
preventative and caring services to those with the greatest health needs and which
will ensure continuity of care and co-ordination between different services.”
(Øvretveit, 1998)
“…a coherent set of methods and models on the funding, administrative,
organizational, service delivery and clinical levels designed to create connectivity,
alignment and collaboration within and between the cure and care
sectors…[to]…enhance quality of care and quality of life, consumer satisfaction and
system efficiency for patients with complex problems cutting across multiple
services, providers and settings. The results of such multipronged efforts to
promote integration…is called integrated care.”
(Kodner & Spreeuwenberg, 2002)
26-07-10
Conclusies definities
• Geïntegreerde zorg is een container begrip
• De betekenis van geïntegreerde zorg is afhankelijk van de
setting, de context en de populatie.
• Geïntegreerde zorg betekent verschillende dingen voor
verschillende mensen.
• Onze invulling van het begrip geïntegreerde zorg vormt onze
processen en oplossingen.
(Shaw, 2009)
Lessen uit de literatuur
• Verschillende vormen van integratie
• Verschillende fasen van integratie
• Verschillende dimensies van integratie
• Meerdere dimensies noodzakelijk voor bereiken
meer geïntegreerde 1e lijn
• Niet één blauwdruk voor de implementatie,
afhankelijk van lokale context
26-07-10
Vormen van integratie
Horizontale integratie: verwijst
naar verbeterde coördinatie
tussen verschillende vormen
van zorgaanbod
Verticale integratie: verwijst naar
verschillende vormen van
zorgaanbod binnen één
organisatiestructuur
26-07-10
Vormen van integratie in NL
Verticaal
zorggroep
Anderhalfdelijn?
Horizontaal
Solist
26-07-10
Gezondheids
centrum
Anderhalfde lijnsvoorziening (1)
•
De zorg en medische behandeling worden zoveel mogelijk in de
woonomgeving van de patiënt verleend;
•
De zorg die in de eerste- en tweedelijn wordt verleend, sluit uitstekend op
elkaar aan;
•
Afstemming tussen de diverse dienstverleners in de wijk (zorgverleners,
maatschappelijk werker, ouderenconsulent, schuldhulpverlener, etc.);
•
De logistieke processen volgen de patiënt (bijvoorbeeld behandeling en
diagnostiek zoveel mogelijk op één dag en/of plek);
•
Slimme ICT en slim gebruik van (technische) voorzieningen wordt als
ondersteunend ervaren door patiënten en personeel;
•
Goede uitwisseling van informatie tussen de verschillende betrokkenen.
26-07-10
Anderhalfde lijnsvoorziening (2)
1. Een ziekenhuis opent een buitenpoli met direct toegankelijke
specialisten
2. Specialisten houden op gezette tijden spreekuur in een
gezondheidscentrum
3. Een zorggroep heeft een eigen oogarts, internist of longarts in
dienst, waaraan huisartsen diagnostische en therapeutische
vragen stellen.
4. een gezondheidscentrum heeft een online verbinding met een
ziekenhuis waarlangs zij informatie over patiënten stuurt en
advies vraagt aan een specialist
5. Een verpleeghuis opent een geriatrische wijkpost voor
eerstelijnszorg aan oudere patiënten met complexe
gezondheidsproblemen
6. Een zorggroep werkt met kaderhuisartsen die adviezen geven
over COPD en over diabetes. Zij nemen de functie van longarts
en internist over.
Bron: Nieuwsbrief Guus Schrijvers
Anderhalfde lijnsvoorziening (3)
orthopedie
dermatologie
cardio
26-07-10
fysiotherapie
huisarts
apotheek
welzijn
thuiszorg
diagnostiek
Dimensies van integratie
Uit de integratie lit:
Uit de eerstelijns lit:
Klinische integratie
Mensgericht
Functionele integratie
Populatie oriëntatie
Professionele integratie
Comprehensiveness
Organisatorische integratie
Service gericht
Normatieve integratie
Financiering
26-07-10
Dimensies van geïntegreerde
zorg
Externe
omgeving
Macro
Management
proces
Ondersteunende
proces
Meso
Gedeelde
Verantwoordelijkheid
Klinische proces
Micro
Klinische integratie
Coördinatie van klinische informatie/inter-professionele communicatie
en zorgverlening, en integratie van patiëntenzorg in enkelvoudig
proces onafhankelijk van tijd, setting en discipline.
Gedeeld informatie
systeem
Afspraken over
zorgstandaarden
Integraal case
Management
26-07-10
Professionele integratie
Georganiseerde netwerken van professionals waarin het delen van
en elkaar aanspreken op de professionele deskundigheid
plaatsvindt.
Gezamenlijk spiegelinfo bespreken
Verantwoording afleggen
over eigen kwaliteit in
geïntegreerd
verband
Kodner 2006
Gezamenlijk
nascholen
Functionele integratie
Coördinatie van back-office en ondersteunende functies (bijvoorbeeld
financieel management, P & O, informatie systemen,
kwaliteitsmanagement etc.) door alle onderdelen heen.
Gezamenlijke back office (op onderdelen)
Geïntegreerd in
één organisatie
26-07-10
Afspraken in
een HOED
Organisatorische integratie
Coördinatie van structuren, governance systemen en relaties tussen
organisaties.
Bindende afspraken incl verantwoording
Interdisciplinaire
governance
Bron: Kodner 2006
Vrijblijvende
afspraken
Normatieve integratie
Ontwikkeling en onderhouden van gedeelde missie, visie, waarden
en cultuur tussen organisaties, professionele groep en individuen.
Gezamenlijke missie ondertekend
Gezamenlijk
successen
vieren
Kodner 2006
Regio overleg
Op weg naar integratie ………
Systemische integratie:
experimenteren met
populatiebekostiging
Organisatorische integratie: een enkele
organisatievorm met gedeelde governance structuur
Professionele integratie: veel monodisc onderlinge toetsing,
vrijwel geen multidisc uitwisseling zoals FTO
.
Functionele integratie: meer dan 90% is aangesloten bij monodisc
zorggroepen. Slechts 30% huist fysiek met andere disciplines
Klinische integratie: talloze voorbeelden van aandoeningspecifieke
ketenzorg, weinig voorbeelden van mensgericht integraal casemanagement
Figuur: op weg naar geïntegreerde eerstelijnszorg in Nederland
Financiering
De verdeling, structuur en inrichting van financiële middelen voor gezondheiden sociale zorg en aanpalende dienstverlening kan alle aspecten van de
geïntegreerde zorg beïnvloeden
GEZ
Gedifferentieerd
abonnement
Populatie
bekostiging
26-07-10
Episode bekostiging
Verrichtingen
Fasen van integratie
• Segregatie:
Zorgorganisaties werken volledig solistisch. De patiënt zorgt voor
de eigen coördinatie.
• Afstemming:
Zorgaanbieders werken samen op een ad hoc of geplande basis
met belangrijke systeem beperkingen.
• Coördinatie:
Meer gestructureerd, netwerkachtige arrangementen, met
duidelijke mechanismen om communicatie, informatie-overdracht,
verwijzingen , coördinatie etc te faciliteren.
• Volledige integratie:
Een “nieuwe” entiteit die verantwoordelijkheden, hulpmiddelen en
financiering garandeert binnen één organisatie of netwerk om het
gehele continuüm van zorg te leveren.
26-(Kodner, 2010; Shaw & Rumbold, 2010; Leutz, 1999)
07-10
Alle Terschellinggangers (n=94)
Collectief huisartsen
Gezaghebbend
Informatiemanagement
4
samenwerkingsverband
Samenwerking met gemeente
Buurtgericht
Substantiële substitutie
3
Balans zorginhoud - management
Verzekert substitutiezorg
Ondernemend
2
Toegang tot €€, m2 etc.
Faciliteren met tarieven
1
Dominant en betrokken
Multidisciplinair
0
Aanwezigheid
Respecteert poortwachtersfunctie
Kennisteams
Integrale inkoopteams
Integraal case-management
GGZ: Doelmatigheid en substitutie
POH-GGZ onder regie eerstelijn
Regie acute Geïmplementeerde
zorg bij HAP
samenwerkingsafspraken
Belang
Kennismanagement
Samenwerkingscultuur specialisten eerste lijn
Gedeelde visie
Productiegerichtheid
Uitdaging bestuurders
komende jaren
1. Informatiemanagement op orde
2. Meer integrale zorgteams door
versterkte professionele
integratie
26-07-10