2001-06869-SV Chronisch zieken en langdurig gehandicapten_

NOTA voor burgemeester en wethouders
Onderwerp: Formulering onderzoeksopdracht financiële positie chronisch zieken en gehandicapten
Notanr.: 2001.6869
SV/BJZ
18 april 2001
portef.h: weth. Knol
B&W dd. 24-4-2001
Besloten wordt:
1. In het kader van de motie “financiële positie chronisch zieken en langdurig gehandicapten” aan de commissie
SW de in deze nota opgenomen doelgroep-definitie en concept-onderzoeksopdracht ter advies voor te leggen;
2. Voor het uitvoeren van het onderzoek naar de financiële positie van chronisch zieken en langdurig
gehandicapten een bedrag van maximaal ƒ 30.000,- (€ 13.613) beschikbaar te stellen, ten laste van het budget
onvoorziene uitgaven;
3. Het hoofd van de sector SV te verzoeken om, volgend op behandeling in de commissie SW, het onderzoek op
basis van de onderzoeksopdracht te doen uitvoeren en te begeleiden.
OPENBAARMAKING:
dit besluit openbaar te maken
COMMUNICATIE:
intern
FINANCIELE ASPECTEN:
financiële gevolgen voor de gemeente?
ja
gevolgen worden opgevangen door:
ten laste van budget onvoorzien
TOELICHTING/OVERWEGINGEN:
Tijdens de gemeenteraadsvergadering van december 1999 is een motie aangenomen waarin werd gevraagd om
onderzoek te doen naar de financiële positie van chronisch zieken en langdurig gehandicapten. Tijdens de
behandeling van de beantwoording van deze motie in de SW-raadscommissie van april 2001 is aan de commissie
toegezegd dat in mei 2001 een onderzoeksvoorstel aan de commissie zou worden voorgelegd.
Vanuit de sector SV is ter voorbereiding hierop contact geweest met diverse organisaties:
- Landelijke raad voor chronisch zieken en gehandicapten te Utrecht
- ARCON te Hengelo
- Gemeente Hengelo
- Gehandicaptenraad Deventer e.o.
Lokale onderzoeken naar de financiële positie van chronisch zieken en langdurig gehandicapten zijn er niet, zo
bevestigd ook dhr. Weijnen, beleidsmedewerker inkomen van de raad voor chronisch zieken en gehandicapten.
Deze raad baseert zelf hun gegevens op basis van landelijke onderzoeken zoals het Patientenpanel van NIVEL
(een panel van 2500 chronisch zieken), het SWOKA rapport inzake de situatie van chronisch zieken en gehandicapten in de periode 1990-1999 en de Rapportage gehandicapten 2000 van het Sociaal en Cultureel Planbureau.
Ook bij de gehandicaptenraad Deventer e.o. is geïnformeerd naar adviezen en/of beschikbare gegevens in het
kader van dit onderzoek. Gegevens zijn echter niet voorhanden en de vanuit de gehandicaptenraad verkregen
adviezen inzake het onderzoek, zijn hieronder meegenomen.
Relevant om te vermelden in dit kader, is dat de Tweede Kamer bij de behandeling van het belastingplan een motie
heeft aangenomen (Melkert) waarin wordt aangedrongen op verdergaande maatregelen per 1-1-2002. Hiertoe heeft
het kabinet een interdepartementale werkgroep opgericht die de inkomenspositie van gehandicapten en chronisch
zieken gaat onderzoeken.
Doel van het onderzoek:
Het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van chronisch zieken en langdurig gehandicapten in de gemeente
Deventer.
Om hier een duidelijk beeld van te krijgen is het van essentieel belang dat er overeenstemming bestaat over de te
hanteren definities: Immers, de uiteindelijke onderzoeksopdracht moet voor de onderzoekers voldoende duidelijk
zijn om het gewenste onderzoek uit te voeren.
Uit de tot op heden geraadpleegde bronnen valt echter geen algemeen gangbare definitie van de termen ‘chronisch
zieken’ en ‘langdurig gehandicapten’ te destilleren, zodat voor de formulering van de onderzoeksopdracht getracht is
de gangbare definities dusdanig te concretiseren dat op basis ervan een doelgroepafbakening mogelijk is:
1. Vaststellen van de definitie van de term "chronisch zieken"
In de Nota Chronisch Zieken Beleid wordt als definitie gehanteerd: "Een onomkeerbare aandoening zonder zicht op
volledig herstel en met een gemiddeld lange ziekteduur."
Voorstel: Deze definitie overnemen met als toevoeging dat onder "gemiddeld lange ziekteduur" minimaal 2
jaar wordt verstaan.
2. Vaststellen van de definitie van de term "langdurig gehandicapten"
Inzake mensen met een handicap wordt door het CBS gewerkt met een indeling in 4 categorieën naar ernst van de
beperkingen : licht, minder ernstig, ernstig en zeer ernstig. De totale groep omvat 35 % van de bevolking en 11,5%
van de bevolking ( 1,8 miljoen mensen) heeft zeer ernstige of ernstige beperkingen. Een andere schatting is die van
het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het SCP hanteert een andere methode n.l. een onderverdeling in 3
categorieën naar ernst van de beperkingen; licht, matig en ernstig en komt tot een aantal van 1,4 miljoen mensen
met een een matige of ernstige lichamelijke beperking ( ongeveer 9 % van de bevolking).
Bovenstaande gaat uit van de zelfstandig wonende bevolking.
Voorstel: De onderverdeling zoals het SCP hanteert overnemen en voor wat betreft het onderzoek gebruik
maken van het WVG bestand voor zover het gaat om rolstoelgebruikers en Deventenaren die in het kader
van de WVG een woningaanpassing hebben gekregen.
Ervan uitgaande dat middels deze definiëringen de onderzoekspopulatie voldoende geconcretiseerd en afgebakend
is voor het uitvoeren van het onderzoek, resteert de vraag wat in het kader van de gestelde motie onderzocht moet
en kan worden. Hiertoe worden, indachtig de formulering van de motie en indachtig het kader waarin de motie is
ingediend, de volgende onderzoeksvragen voorgesteld:
(Hoofd)onderzoeksvragen:
a.
b.
c.
d.
Wat is de omvang van de groep chronisch zieken in de gemeente Deventer?
Wat is de omvang van de groep langdurig gehandicapten in de gemeente Deventer?
Wat is de inkomenspositie van mensen met een chronische ziekte ?
Wat is de inkomenspositie van mensen met een langdurige handicap?
e. Wat zijn de handicapgerelateerde uitgaven van mensen met een handicap?
f. Wat zijn de ziektegerelateerde uitgaven van chronisch zieken?
Om de Deventer situatie af te zetten tegen het landelijk beeld, zal onder andere gebruik worden gemaakt van de
volgende onderzoeken c.q. informatiebronnen:
-
Rapportage gehandicapten 2000, Sociaal en Cultureel Planbureau
De situatie van chronisch zieken en gehandicapten in de periode 1990 – 1999, SWOKA
Patientenpanel Chronisch zieken, kerngegevens 1999, NIVEL
Patiëntenpanel Chronisch zieken, Financiële positie van chronisch zieken, NIVEL
Alvorens het onderzoek op basis van bovenstaande definities en vragen te laten uitvoeren, verdient het aanbeveling
in de commissie SW te toetsen of met een dergelijk onderzoek de in de motie verwoorde informatiebehoefte naar
voldoening beantwoord zal kunnen worden.
De definitieve onderzoeksopdracht zal vervolgens moeten worden uitbesteed bij een extern onderzoeksbureau,
aangezien de voor een dergelijk onderzoek benodigde capaciteit en expertise niet binnen de gemeente voorhanden
is.
Omdat er allereerst duidelijkheid moet zijn over de onderzoeksopdracht, zijn er op dit moment nog geen offertes van
onderzoekbureau’s opgevraagd. Een globale inschatting, uitgaande van de definitie en vraagstelling zoals hierboven
opgenomen, leert echter dat met een dergelijke onderzoeksopdracht een bedrag van circa ƒ 30.000,- (€ 13.613)
gemoeid zal zijn. Dekking hiervoor zal moeten worden gevonden binnen de post ‘Onvoorziene uitgaven’.