Jurisdictie

1
Jurisdictie
Prof. Dr. Erik Franckx
5 november 2003
2
Structuur van de les
X Territoriale
jurisdictie
X Functionele jurisdictie
X Gebieden buiten de nationale jurisdictie
X Personele jurisdictie
X Beperkingen van de jurisdictie
3
1 Territoriale jurisdictie
• Op zijn grondgebied heeft staat exclusieve bevoegdheid om gezag uit te oefenen via
• stellen/afkondigen
• het doorvoeren/toepassen
van regels
• het afdwingen/handhaven
• Op wie van toepassing?
• Wat is toepassingsgebied?
4
Toepassingsgebied der territoriale jurisdictie
X Landgebied
X Binnenwateren
X Territoriale
zee
X Luchtruim
5
X Landgebieden
– Meestal geen problemen
– Soms toch: twee staten eisen jurisdictie op over éénzelfde grondgebied
)
)
moet normaal langs vreedzame weg
vb
Zaak Betreffende de Soevereiniteit over Bepaalde Grensgebieden (IG, 1959)
soms komt er toch geweld bij te pas
vb
Grensgeschil Irak-Koeweit
6
[kaart B-Nl grensstreek]
7
[Zie Franckx, E., « Belgium and the Netherlands Settle Their Last Frontier Disputes on
Land as Well as at Sea », 31 Belgisch Tijdschrift voor Internationaal Recht pp. 338-393
(1998/2)]
8
[kaart Irak-Koeweit]
9
X Luchtruim
– Soevereiniteit boven
)
)
)
grondgebied
binnenwateren
territoriale zee
– zie hedendaagse toepassing in Europees Hof voor de Rechten van de Mens, Bankovic and Others v. Belgium and 16
Other Contracting States (12 December 2001)
– Grens tussen lucht en ruimte staat nog niet vast
)
10
toch essentieel
[Intermezzo begin]
11
Verenigde Naties en het Zeerecht
12
Systeem 1958
– Schema
– Uitgestrektheid
)
)
)
13
Territoriale Zee
Aansluitende Zone
Continentaal Plat
Systeem 1958
– Bevoegdheid
)
)
)
)
14
Territoriale Zee
Aansluitende Zone
Volle Zee
Continentaal Plat
Systeem 1982
– Schema
– Uitgestrektheid
)
)
)
)
)
)
15
Territoriale Zee
Aansluitende Zone
Exclusieve Economische Zone
Volle Zee
Continentaal Plat
Het Gebied
Systeem 1982
– Bevoegdheid
)
)
)
)
)
)
Territoriale Zee
Aansluitende Zone
Exclusieve Economische Zone
Volle Zee
Continentaal Plat
Het Gebied
Belang van de vier verdragen van 1958
16
Belang van 1982 Verdrag
17
X
X
X
Ondertekening door 150 staten, die alle regio’s van de wereld vertegenwoordigden, alle politieke en
rechtssystemen
Ratificatie (60 vereist)
– 1993 :
56 staten (dragen gezamenlijk slecht bij tot 4,25 % van begroting VN)
– 1994 :
68 staten (voor Europa: IJsland, Malta, ex-Joegoslavië, Duitsland)
– 2003 :
142 staten + één internationale organisatie (EG)
Verdere evolutie
– Verdrag inzake de tenuitvoerlegging van Deel XI van het Verdrag van 1982 (ondertekend + van kracht op
28 juni 1994)
– Verdrag inzake de tenuitvoerlegging van de bepalingen van het Verdrag van 1982 inzake beheer en
behoud van “straddling stocks” en “over zeer grote afstanden trekkende soorten” (ondertekend op 4
augustus 1995 + van kracht op 11 december 2001) [2003 : 36 staten partij]
Probeem van de visserij op volle zee en het belang van dit 1995 Verdrag dat zojuist in werking is getreden
[Intermezzo einde]
18
X Binnenwateren
– Basislijn (Art. 5, 1982 Verdrag)
)
)
belang?
verschillen?
– Baaien (Art. 10, 1982 Verdrag)
X Territoriale
zee
– Breedte
– Onschuldige doorvaart
)
)
doorvaart
onschuldig
– oorlogsschepen?
– Tussenstaatse afbakening
)
)
principe 1958/1982
problemen mbt België
[drie kaarten: België-Frankrijk; België-Groot Brittannië en België-Nederland]
– Zeestraten
19
2 Functionele jurisdictie
)
Geen soevereiniteit, enkel uitoefenen van bepaalde rechten
X Aansluitende
Zone
– Ontstaan
– Inhoud
– Belang
X Continentaal
–
–
–
–
Ontstaan
Inhoud
Tussenstaatse afbakening
Belang
X Exclusieve
–
–
–
–
–
Plat
Economische Zone
Ontstaan
Inhoud
Stand van zaken
Tussenstaatse afbakening
Belang
X Recente
initiatieven van België
– Wet van 18 juni 1998 (BS 16 september 1999) houdende instemming met Verdrag van de
VN inzake het Recht van de Zee [van kracht sinds 13 december 1998]
– Wet van 20 januari 1999 (BS 12 maart 1999) ter bescherming van het mariene milieu in de
zeegebieden onder de rechtsbevoegdheid van België
– Wet van 22 april 1999 (BS 10 juli 1999) betreffende de exclusieve economische zone van
België in de Noordzee
20
3 Gebieden buiten de nationale jurisdictie
X Antarctica
X De
diepe oceaanbodem
ruimte
X De volle zee
X De