LEERlingenblad van:........................ Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professore n hebben u itgerekend dat er op d e aarde 1.386.000.0 00.000.00 0.000.000 liter water is. 2 kijk uit! pas op! Kijk uit! Loop jij in de zomer wel eens met je blote voeten door het ondiepe water van de zee? En denk je dan wel eens aan de zeedieren die verstopt liggen in het zand? Of aan de dieren die een stukje verderop in de zee leven? Sommige mensen gaan bij die gedachte ineens op hun tenen lopen. In de zee leven veel verschillende dieren. Groot, klein, alleen of met z’n allen bij elkaar. Of dieren die op planten of een steen lijken. Tja, de zee heeft rare, vreemde, schattige, gevaarlijke en enge bewoners. Wat vind jij eigenlijk van de volgende dieren? Zeester Mossel Gevaarlijk Eng Schattig Haai Gevaarlijk Eng Schattig Gevaarlijk Eng Schattig Zee-egel Gevaarlijk Eng Schattig School vissen Gevaarlijk Eng Schattig Gevaarlijk Eng Schattig Zet een 1 bij het dier dat jij het gevaarlijkst vindt. Als je hebt gekozen, vergelijk dan je antwoorden met 3 klasgenoten in je buurt. Welk dier wordt het meest genoemd als gevaarlijk? Kwal 3 kijk uit! pas op! Veel mensen vinden haaien of kwallen of zee-egels een gevaar omdat ze kunnen bijten of steken. Toch zijn deze dieren niet echt een gevaar voor mensen. Natuurlijk hebben ze scherpe tanden, stekels of een soort jeukende haartjes, maar die gebruiken ze alleen als ze hun eten vangen of als ze zich verdedigen. Staat jouw engste of gevaarlijkste dier er niet bij? Teken het dan zelf. 4 kijk uit! pas op! let op! Borden op het strand waarschuwen mensen voor haaien of kwallen in de zee.. Onder water moeten de zeedieren zelf goed opletten voor gevaar, daar staan geen borden. Bijna ieder dier heeft één of meer vijanden maar is zelf ook een vijand van één of meer dieren. In het verhaal is Schollie bang voor de haai die hem op wil eten. Zelf eet hij schelpdieren en de schelpdieren eten weer algen (hele kleine plantjes). Dieren en planten zijn met elkaar verbonden als voedsel. Deze verbinding van voedsel noem je een voedselketen. Aan het begin van elke voedselketen staan planten. Voedselketen Schelpdieren Algen Schol Haai 5 kijk uit! pas op! Zeehond en Zilvermeeuw voedselketen Omdat dieren meerdere vijanden hebben en zelf vijanden zijn van meerdere dieren zijn er verschillende voedselketens. Maak met de volgende dieren twee voedselketens waarin de schol ook voorkomt. Gebruik voor de eerste voedselketen rode pijlen en voor de tweede groene pijlen. Kreeftachtigen Alg Roofvogel Schol Zeehond Worm Zilvermeeuw 6 kijk uit! pas oP! Pas op! Als dieren worden aangevallen door natuurlijke vijanden in de zee hebben ze de mogelijkheid om aan het gevaar te ontsnappen. In het verhaal van Octavia worden niet alleen gevaren in de zee genoemd, maar ook gevaren voor de zee. Dit noemen we bedreigingen. Een bedreiging voor de zee is ook een gevaar voor de dieren die in de zee leven. Dit noemen we bedreigingen. Lijnspel Haal deze kluwen uit de knoop en ontdek 5 gevaren voor de zee en de dieren. 7 kijk uit! pas op! GOED GEDAAN! Maak een zee zoals die er voor jou uit moet zien Of Kies een bedreiging voor de zee en maak daar een protesttekening van. maak een tekening colofon Productie: Afdeling Educatie Vormgeving: Martijn Rook Datum: Februari 2012 8 Kijk uit! pas op! Gevaren voor de zee Olievervuiling Wanneer er olie in de zee komt, bijvoorbeeld door een ongeluk met een schip, lopen zeevogels groot gevaar. De olie plakt aan hun veren waardoor ze niet meer kunnen vliegen en zich niet meer warm kunnen houden. Als ze zich schoon willen wassen komt de olie in hun snavel en hun maag. Op deze manier gaan de vogels dood van de honger, kou en door vergiftiging. Overbevissing Overbevissing betekent dat er teveel vis uit de zee wordt gehaald. Dat komt omdat vissers netten gebruiken met kleine gaten. Hierdoor vangen ze niet alleen de volwassen vissen, maar ook kleine jonge vissen. Alleen de allerjongste vissen die zelf nog geen jonkies kunnen krijgen blijven dan over. Zo worden er steeds minder vissen geboren. Souvenirs (soeveniers) Tegenwoordig reizen mensen de hele wereld over. Veel van deze mensen kopen graag een souvenir als herinnering aan hun vakantie. Soms worden die souvenirs gemaakt van dode dieren. Bijvoorbeeld: tasjes van slangenhuid of een asbak van een mooie schelp. Wat de meeste mensen niet weten is dat dieren expres (ekspres) worden doodgemaakt om er een souvenir van te maken. Dat is verboden. Als de douane (doeaane) de spullen ontdekt dan krijgen mensen een hoge boete en wordt het souvenir afgepakt en vernietigd. Dynamiet vissen In Afrika wordt er op sommige plekken met dynamiet (dienamiet) gevist. Vissers gooien een staaf dynamiet in het water die ontploft. De vissen gaan dood door de explosie (eksplosie) en drijven naar boven. De vissers kunnen dan heel gemakkelijk de dode en versufte vissen uit het water scheppen. Handig want zo vang je heel veel vissen tegelijk. Maar …..... het dynamiet beschadigt ook het koraal waar nog veel meer dieren leven. Plastic afval In alle zeeën drijft een enorme berg plastic afval. In de Stille Oceaan is deze berg afval net zo groot als drie keer het land Frankrijk. Vogels, schildpadden en vissen denken vaak dat het plastic een lekker hapje is en eten het op. Dit is natuurlijk helemaal niet goed voor ze. Ze gaan dan ook vaak dood na het eten van dit plastic. Helaas is er zoveel plastic dat het niet opgeruimd kan worden.