Het Romeinse leger

Het Romeinse leger
Het Romeinse rijk heeft eeuwenlang geen leger gehad. Als de machthebbers in Rome het nodig vonden om militair
in te grijpen werd het volk opgetrommeld. De mogelijke soldaten werden bij de volkstellingen genoteerd en als het
nodig was, konden ze snel worden opgeroepen. Burgers die mee wilden vechten moesten hun eigen
wapenuitrusting meebrengen. Aan het eind van een veldtocht kregen die burgers dan een beloning: een stukje
grond of geld. Toen het Romeinse rijk steeds groter werd, en de militaire acties steeds verder weg van huis
plaatsvonden en langer duurden, werden de mensen ontevreden over het burgerleger. Rond 100 v. Chr. heeft de
Romeinse veldheer en consul Gaius Marius van het burgerleger een beroepsleger gemaakt. Omdat het leger nu een
beroepsleger was, werd het veel beter en sterker, want de soldaten werden nu goed getraind en beter bewapend.
Een nadeel was dat zo'n beroepsleger ook als persoonlijk politiek machtsmiddel te gebruiken was. Tot aan de val
van het West Romeinse Rijk bleef het Romeinse leger het beste ter wereld. Het Romeinse leger bestond uit twee
delen: legioenen en hulptroepen.
Opbouw van het leger
Het legioen was de grootste legereenheid: een regiment van zwaarbewapende infanteristen (Leger, s.a.), ongeveer
6000 man sterk. De legionairs waren beroepssoldaten: Romeinse burgers die vrijwillig dienst namen. Vaak waren
het mannen uit de laagste klassen. Via het leger hoopten ze hogerop te geraken.
De hulptroepen bestonden uit mannen van de onderworpen volken, meestal zonder burgerrecht. Ze werden ingezet
om de grenzen te bewaken en als verkenners. Speciale eenheden hierin waren de cavalerievan de Galliërs, de
Kretenzische boogschutters en de katapultschieters van de Balearen.
Zelden waren er meer dan dertig legioenen actief. Een legioen bestond uit tien cohorten. 1 cohorte telde 600
soldaten verdeeld over 6 centuriën van 100 man. In de eerste cohorte zaten de beste soldaten; die bestond uit 10
centurïen van 100 man. Elke centurie werd aangevoerd door een centurio, die onder een tribuun stond. Iedere
centurie bestond uit 10 groepjes van 10 man, die dezelfde tent deelden. De commandant, meestal een senator,
voerde het legioen aan.
grijs = centurie
oranje = contubernium
licht rood = centurion
groen = tribunen
donker rood = legaat
Belegeringen
De Romeinen waren erg bedreven in het belegeren van een vesting. Rond zo'n doelwit bouwden ze twee aarden
wallen. De binnenste was gericht tegen de vesting, de buitenste tegen eventuele hulptroepen. Van op torens
zorgden boogschutters en katapulten voor dekking terwijl de schildpadformatie de weg vrijmaakte voor een
stormram. Zo konden ze een bres in de muur slaan. Ze beklommen de muren door middel van beweegbare torens
met bovenaan een ophaalbrug.
Het leven in het leger
Het Romeinse leger was lang niet altijd onderweg. Op strategische plaatsen bouwden zij kampen, en soms zelfs
forten. Kampen en forten werden altijd volgens het zelfde model gebouwd. Een kamp was rechthoekig, en omgeven
door een brede gracht. Naast de gracht werd er met de grond uit de gracht een aarden wal gemaakt, versterkt met
houten paaltjes die naast elkaar werden vastgebonden. Ook een fort had een gracht, maar in plaats van de aarden
wal met paaltjes werd er bij een fort een zware stenen muur gebouwd, compleet met wachttorens. Vier poorten
gaven toegang tot het kamp of fort zelf. Van poort tot poort doorsneden twee hoofdstraten het kamp, de Via
Principalis (Hoofdstraat) en de Via Praetoria (de Straat langs het praetorium). De linker- en rechterpoort werden
genoemd naar de Via Principalis. Midden in het kamp bevond zich het praetorium (hoofdkwartier), de tenten of
huizen van de leiding, de vergaderplaats en het ziekenhuis of de ziekentent.
Het leven van de soldaat speelde zich dus ook vooral in
het kamp en in de omgeving ervan af. Die kampen
lagen meestal bij de grenzen van het rijk. De soldaten
moesten veel trainen: dril, paardrijden, oefenen met
houten wapens en marcheren. Soldaten waren ook
arbeiders en ambachtslieden. Ze bouwden wegen en
aquaducten, bruggen en forten.
Soldaten mochten niet trouwen. Het wettig huwelijk
werd zelf ontbonden bij de intrede in het leger. Toch
stichtten velen een gezin met een vrouw uit de buurt.
Na hun dienst werd zo'n huwelijk wettig verklaard.
De mensen in de buurt van de Romeinse forten profiteerden van het leger, dat voorraden nodig had. Die voorraden
konden gemakkelijk tot bij het leger gebracht worden dankzij heirbanen. Deze zorgden er ook voor dat het leger zich
sneller kon verplaatsen. Langs de wegen werden mijlpalen aangebracht waarop ze konden aflezen hou ver het nog
was naar de volgende stad.
Een Romeins soldaat had altijd dezelfde kleding aan: als ondergoed een tunica en daarboven een maliënkolder. Aan
zijn voeten had hij sandalen met een soort ijzeren spijkertjes zodat hij niet snel uitgleed. Ook droeg hij altijd een
bronzen helm, en de hogere personen hadden een pluim van paardenhaar op die helm.
Een soldaat had 3 wapens: een zwaard, een speer en een schild. Kenmerkend voor de schilden van het Romeinse
leger was de ronde knop op de voorkant.
Julius Caesar
Julius was een welopgevoede Romein van goede familie, maar zonder grote rijkdom (Thinkquest, s.a.). Hij werd
bekend door met hulp van een rijke vriend brood en spelen aan de armen te verschaffen.
In 59 v.Chr. kwam er een driemanschap in het Romeinse Rijk. In dat driemanschap zaten Pompeius, Crassus en
Caesar. Caesar voerde toen gelijk 2 nieuwe wetten in. Hij werd gouveneur van Gallia Cisalpina (de Povlakte), Illyrië
(Dalmatische kust) en van Gallia Narbonensis (de Provence).
Caesar wilde zijn politieke invloed vergroten door militaire veroveringen. Dit deed hij in 58 v.Chr.. Toen versloeg hij
de Keltische stam van de Helvetii en de Germaanse stam Suevi. Hij onderdrukte de opstand van Vercingetorix (52-50
v.Chr.) in Gallië met moeite. Hierna stelde hij heel Gallië onder Romeins gezag. In 57 v.Chr. kwamen de Romeinen
ook in de Lage landen, maar in 54 v.Chr. kwamen de stammen onderleiding van Ambiorix in opstand. In 53 v.Chr.
heroverde Caesar de Lage landen weer.
In 55 v.CHr. besloten Caesar, Crassus en Pompeius dat Pompeius gouveneur van Syrië werd, Crassus van Spanje en
Caesar dus van Gallië voor elk 5 jaar. Pompeius zag Caesar steeds meer als rivaal en bleef in Rome. Crassus stierf om
53 v.Chr.
Er kwam een burgeroorlog tussen Caesar en Pompeius. Caesar won. Pompeius trok naar Egypte, waar hij werd
vermoord. Cleopatra ging om politieke redenen een relatie aan met Caesar.
Geciteerde werken
Kinderpleinen. (s.a.). Romeinse tijd en Romeinen. Retrieved mei 14, 2010, from Kinderpleinen:
http://www.kinderpleinen.nl/showPlein.php?plnId=382
Leger. (s.a.). Retrieved mei 14, 2010, from Het oude Rome:
http://users.telenet.be/kissyp/leger/leger.html#not_exist
Thinkquest. (s.a.). Julius Caesar. Retrieved mei 14, 2010, from Romeinse Keizers:
http://library.thinkquest.org/22866/Dutch/Keizers.html