Informatie uit de les

H4 Les 14 Grieken en Romeinen
K. De leerling kan opschrijven hoe bij de Romeinen het bestuur in elkaar zat met de senaat etc.
I. De leerling kan uitleggen hoe er een einde kwam aan de Romeinse republiek door het imperialisme.
1. Bespreking SO (10 min.)
Antwoorden: zie PowerPoint.
2. Nakijken tijdbalk (5 min.)
Zie PowerPoint.
3. Uitleg (15 min.)
753 v.
Chr. Monarchie
509 v.
Chr. Republiek
27
v.
Chr. Keizerrijk
Het Romeinse imperialisme leidde uiteindelijk tot de ondergang van de Romeinse
republiek. om te voorkomen dat één persoon te veel macht zou krijgen en koning zou
worden, werd in de Romeinse republiek de macht verdeeld. Voor bestuursfuncties werd
een even aantal mannen gekozen die 1 jaar in functie bleven. Daarvan werden de twee
consuls het hoogst. Zij leidden het leger. Na hun ambtstermijn kwamen de bestuurders
automatisch in de senaat, het machtigste orgaan in de republiek inde 3e en 2e eeuw v.
Chr. toen het Romeinse imperium groeide en oorlogen buiten Italië werden
uitgevochten, werden de generaals steeds belangrijker. Dat waren meestal niet meer de
consuls maar ex- consuls, die vaak een aantal jaren achtereen buiten Italië vochten aan
het hoofd van een leger. Hun soldaten vochten dan niet meer voor de Romeinse
republiek of de senaat, maar voor hun eigen generaal. In de 1e eeuw v. Chr. waren de
generaals machtiger geworden dan de senaat en vochten ze bovendien steeds vaker
tegen elkaar om de macht. Die eeuw heet daarom ook wel de Eeuw van de
Burgeroorlogen.
Verklaringen Romeins imperialisme:
1. Buit, land, krijgsgevangenen (= slaven)
2. Belastingopbrengsten
3. Afleiding van interne tegenstellingen
4. Verdediging
5. Eerzucht.
De machtigste generaals in de laatste periode van de Romeinse republiek waren
Pompeius en Caesar. Pompeius had de Middellandse Zee vrijgemaakt van zeerovers en
het hellenistische rijk in Azië veroverd. Rond 60 v. Chr. was hij zonder twijfel de
machtigste man in Rome. Caesar kwam echter op gelijke hoogte door zijn verovering van
Gallië. Dat was hem gelukt door handig gebruik te maken van ruzies tussen Keltische en
Germaanse stammen en tussen Keltische stammen onderling. De Kelten, Galliërs, waren
rijk en de verovering van Gallië leverden Caesar en zijn soldaten een enorme oorlogsbuit
op. De rivaliteit tussen Pompeius en Caesar leidde in 49 v. Chr. tot een burgeroorlog, die
Caesar won. Hij had nu bijna onbeperkte macht. Omdat veel mensen bang waren dat hij
de republiek wilde afschaffen en koning wilde worden, werd hij door een aantal
senatoren vermoord. Er volgde een nieuwe reeks burgeroorlogen, waaruit de
adoptiefzoon van Caesar als overwinnaar naar voren kwam. In 27 v. Chr. kreeg hij de
erenaam Augustus, de Verhevene. Tijdens zijn uitzonderlijk lange regering wist
Augustus de maatschappij, die door een eeuw van burgeroorlogen helemaal was
ontwricht, weer op orde te brengen. Met Augustus begon in Rome de Keizertijd, die tot
476 n. Chr. zou duren.
4. Opdracht (10 min.)
Oefen examenvragen --> zie werkblad.
5. Bespreken opdracht (5 min.)
Antwoorden:
1. Uit de bron blijkt dat de Romeinen genade tonen / zich (na hun overwinning) als
beschermers opstellen
Wat ertoe leidt dat de veroverde volkeren zich makkelijker neerleggen bij opname in
Romeinse Rijk.
2.
3. Velleius Paterculus geeft als Romein de Romeinse visie weer, waardoor hij het Germaanse
ontzag voor het leger van de Romeinen mogelijk overdrijft.
6. Afsluiting (5 min.)
Wat heb je geleerd? Volgende uur: romanisering.