Eenheden geriatrie Inhoud Welkom Voorstelling van het multidisciplinaire team De geriater Het verpleegkundige team De kinesitherapeut De ergotherapeut De sociaal werker De logopedist De psycholoog Levensbeschouwelijke begeleiding Diverse dienstverlening Wat brengt u mee? Bezoek Veiligheid op de eenheid Voor onderzoek naar een andere campus Ontslag Nuttige telefoonnummers Welkom Geachte heer / mevrouw Van harte welkom op één van de geriatrische eenheden van az groeninge. In deze brochure vindt u nuttige informatie om uw verblijf vlot te laten verlopen. De geriatrie richt zich tot oudere patiënten in een verzwakte toestand, met meerdere ziektebeelden, vaak met lichamelijke, psychische en sociale problemen. De intensieve verzorging die hierdoor vereist is, kan dan tijdelijk niet meer thuis of in het woonzorgcentrum (WZC) verstrekt worden, zodat een ziekenhuisopname onvermijdelijk wordt. Door een aangepaste en gespecialiseerde behandeling en revalidatie streven wij ernaar om uw zelfstandig functioneren zo goed mogelijk te herstellen. Een multidisciplinair team onder leiding van de geriater zoekt samen met u naar oplossingen voor medische, familiale en sociale problemen. Een optimale levenskwaliteit staat hierbij centraal. Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen, aarzel dan niet om contact op te nemen. Een dynamische ploeg van medewerkers staat klaar om samen met u te werken aan uw genezing en om uw verblijf op onze eenheid geriatrie zo aangenaam mogelijk te maken. Kijk naar een boom: hoe ouder, hoe waardevoller en groter, hoe dieper zijn wortels, hoe standvastiger zijn takken, hoe veiliger hij beschutting biedt, hoe hoger zijn kruin, hoe rijker zijn schaduw. Voorstelling van het team Het multidisciplinaire team van de geriatrische eenheid bestaat uit medewerkers die elk vanuit hun eigen deskundigheid instaan voor het welzijn van de patiënten. De geriater, de hoofdverpleegkundige, de verpleegkundige, de kinesitherapeut, de ergotherapeut, de sociaal werker en de psycholoog komen wekelijks samen voor een teamvergadering waarin ze de toestand van elke patiënt bespreken. De geriater De geriater (algemeen internist - geriater) staat in voor uw medische zorg. De geriater maakt een onderzoeks- en therapieplan op, rekening houdend met de ernst van uw gezondheidsprobleem, met de typische ziektebeelden bij oudere mensen en met uw concrete voorgeschiedenis. Eenmaal de medische problematiek onder controle is, start de onderhoudstherapie en de revalidatie in overleg met het geriatrisch team. U kan steeds informatie krijgen over uw ziektetoestand. Om de vlotte gang van zaken te bevorderen, vragen wij u vooraf een afspraak te maken bij de hoofdverpleegkundige van de eenheid. Het team van geriaters • • • • • dr. Véronique Ghekiere dr. Ranjini D’Souza dr. Inge Pattyn dr. Veerle Mouton dr. Pieter Samaey t. 056 63 32 20 Het verpleegkundige team De verpleegkundige coördineert en evalueert de totale verpleegkundige zorg van de patiënten. In nauwe relatie met u en uw familie probeert de verpleegkundige zich een volledig beeld te vormen van uw reële noden. De verpleegkundige neemt de tijd om naar u te luisteren, om u te helpen en u de nodige informatie te geven. De verpleegkundige helpt u eventueel bij uw verzorging. We houden hierbij rekening met uw eigen mogelijkheden, maar laten u toch zo veel mogelijk zelf doen. Zo kan u uw dagelijkse activiteiten snel hervatten en bent u beter voorbereid op uw ontslag. Als eindverantwoordelijke zorgt de hoofdverpleegkundige voor de goede werkorganisatie binnen het verpleegkundige team. Daarnaast coacht hij of zij de andere verpleegkundigen en bewaakt de kwaliteit van de verpleegkundige zorg. Als u vragen hebt, kan u bij de hoofdverpleegkundige of dagverantwoordelijke terecht. U kan ook steeds telefonisch contact opnemen met de eenheid. Ook andere medewerkers, bijvoorbeeld de logistieke of administratieve medewerkers bieden een belangrijke toegevoegde waarde aan de zorg. Zij nemen niet-verpleegkundige taken op zich en leveren op die manier een waardevolle bijdrage aan uw comfort. Hoofdverpleegkundigen • • • • Buda 1: Dorine Libbrecht Buda 2: Fien Grégoir Buda 3: Sharon Desplenter Leie 2: Marjan Favoreel t. 056 63 15 00 t. 056 63 15 30 t. 056 63 23 60 t. 056 63 15 80 De kinesitherapeut Kinesitherapie heeft als voornaamste doel uw mobiliteit te behouden of te verbeteren, bijvoorbeeld het stappen. Voor een goed evenwicht bij het stappen draagt u best degelijk schoeisel. Bijkomende oefeningen moeten de spierkracht en de soepelheid van de gewrichten behouden of verbeteren, en hebben meteen ook een gunstig effect op de bloedsomloop en de ademhaling. Meestal verloopt het oefenprogramma in kleine groepjes. Natuurlijk houden we hierbij rekening met uw eigen mogelijkheden of beperkingen. Zo biedt de kinesitherapeut een aangepast programma aan voor bedlegerige patiënten. Bewegingsoefeningen helpen om stramheid en verkorting van de spieren tegen te gaan en verhogen het comfort van de bedlegerige patiënt. De ergotherapeut De ergotherapeut houdt zich bezig met de handelingen van het dagelijkse leven, het doen en laten van de geriatrische patiënt in zijn persoonlijke leefwereld. De ergotherapeut richt zich op de gevolgen van de ziekte in het dagelijkse functioneren en begeleidt de patiënt en zijn familie bij het vinden van de best mogelijke oplossingen. Via testing en observaties brengt de ergotherapeut de beschikbare energie en de aanwezige mogelijkheden en beperkingen in kaart. Doelgerichte therapeutische activiteiten om effectief handelen te verbeteren of te behouden worden individueel of in groep in de oefenzaal aangeboden: • inoefenen om zelf uit bed te stappen • observatie tijdens het koffie zetten • geheugenoefeningen • deelnemen aan wafelbak • …. De ergotherapeut begeleidt u niet alleen naar zelfredzaamheid, hij besteedt ook de nodige aandacht aan de veilige uitvoering van de handelingen (valpreventie). Wanneer herstel uitblijft, zal de ergotherapeut alternatieven aanleren of hulpmiddelen adviseren. Via een huisbezoek screent de ergotherapeut de patiënt in zijn gewone leefomgeving en kan hij advies inzake taak- of woningaanpassing formuleren. Wanneer geriatrische patiënten zeer sterk zorgbehoevend zijn, gaat de aandacht van de ergotherapeut naar het levenscomfort van de oudere. Hij legt hierbij de klemtoon op het ervaren van de zintuigen (ruiken, zien, horen, voelen, tasten), het beleven van het ‘nu’: een relaxatiebad met lavandelaroma, een dampende wafelgeur… Even genieten dus. Samen met u en alle teamleden streeft de ergotherapeut naar een spoedig en succesvol ontslag uit het ziekenhuis. De sociaal werker Een opname op een eenheid geriatrie kan ingrijpend zijn, zowel voor u persoonlijk als voor uw omgeving. Misschien maakt u zich zorgen over uw ziek-zijn, over hoe het nu verder moet … Uzelf en uw omgeving worden geconfronteerd met allerlei vragen op het vlak van hulp en verzorging aan huis, mogelijkheden naar tijdelijke/ blijvende opvang en/of op het vlak van materiële, financiële, (sociaal-)administratieve, juridische regelingen: “Ik wil naar huis, maar ik heb thuishulp en aangepaste hulpmiddelen nodig. Hoe krijg ik dit geregeld?” “Een opname in een woonzorgcentrum is noodzakelijk… Welke woonzorgcentra bestaan er en wat moeten we doen om moeder in te schrijven?” “Ik heb een klein inkomen en hoge kosten door mijn zorgbehoevendheid. Heb ik recht op een tegemoetkoming?” “Ik moet naar een woonzorgcentrum en heb het er moeilijk mee.” “Ik moet het ziekenhuis verlaten maar ik kan (nog) niet naar huis. Zijn er alternatieven?” “Mijn vader kan zijn financiële zaken niet meer zelf regelen. Hoe kunnen we hieraan tegemoet komen? “ “Ik heb niemand die voor me zorgt … Wie helpt me nu ik in het ziekenhuis opgenomen ben?” … De sociaal werker biedt u een luisterend oor, helpt u aan de nodige informatie, zoekt samen met u naar de best mogelijke oplossing(en). Gezien de beperkte ligduur op geriatrie is het aangewezen om tijdig contact op te nemen met de sociaal werker! Die hulpverlening is inbegrepen in de ligdagprijs. Indien nodig verwijst de sociaal werker door of werkt zij/hij samen met andere diensten zoals thuiszorg, woonzorgcentra, ziekenfondsen, OCMW... Als u een afspraak wilt met een sociaal werker, dan kan u contact opnemen met de verpleegeenheid. De logopedist De logopedist onderzoekt en behandelt stem-, spraak-, taal- en slikstoornissen op uw vraag en die van uw behandelende arts. Hij of zij evalueert de slikfunctie en gaat na of er slikproblemen zijn. De logopedist geeft tips voor een veilige voeding, wat uw herstel bespoedigt. Daarnaast ondersteunt hij of zij spraak en taal, wat zorgt voor een vlotter contact met uw arts, de verpleegkundigen en uw familie. Ook na uw vertrek uit het ziekenhuis kan u een beroep blijven doen op logopedische hulp. De diëtist De diëtist heeft tot taak een goede voedingszorg te ontwikkelen. De diëtist bekijkt samen met de patiënt zijn/haar huidige eetpatroon en stelt een individueel aangepaste voeding samen. Daarnaast wordt extra aandacht besteed aan het opsporen en behandelen van ondervoeding. Verschillende factoren spelen een rol wanneer mensen minder of slechter gaan eten: ziekte, verminderde eetlust, verminderde smaakgewaarwording, psychische problemen, algemene achteruitgang, dementie, kauw- en slikproblemen … De diëtist geeft de patiënt, de familie en de andere zorgverstrekkers advies over de voeding. Zij/hij informeert u over het belang van een goede voedingstoestand. De voedingsschema’s worden aangepast, rekening houdend met de mogelijkheden en wensen van de patiënt. De psycholoog Iedereen, ongeacht zijn leeftijd, kan wel eens de steun van een psycholoog gebruiken, maar oudere patiënten verdienen een bijzondere zorg. Welke dienstverlening kan u van de psycholoog op de geriatrische eenheid verwachten? Psychodiagnostiek en ondersteuning Op hogere leeftijd nemen de gezondheidsrisico’s toe. Lichamelijke klachten, ziekte, medische onderzoeken en behandelingen kunnen een zware belasting vormen. Deze druk kan uw genezingsproces en uw levenskwaliteit beïnvloeden. De psycholoog helpt u en uw familie omgaan met de gevolgen van ziekte en lichamelijke beperkingen om zo het psychische evenwicht te herstellen. Tijdens een gesprek, dat zowel de patiënt zelf als de familie kunnen aanvragen, kijken we of er ernstige onderliggende psychische problemen zijn en trachten we ook hier in te schatten hoe we de meest gepaste hulp kunnen bieden. Neuropsychologisch onderzoek Soms hebben oudere patiënten last van verwardheid, concentratiemoeilijkheden en geheugenstoornissen. Deze klachten kunnen het gevolg zijn van een ongeval, een hersenbloeding of van hogere leeftijd. De psycholoog brengt ze in beeld via een neuropsychologisch onderzoek. De psycholoog neemt tests af die het geheugen en/of de concentratie toetsen. De resultaten stellen de psycholoog in staat de zorg aan te passen en advies te verlenen hoe u kan omgaan met dergelijke symptomen. Levensbeschouwelijke begeleiding Een bezoekje of gesprek Als patiënt krijgt u heel wat te verwerken en komen er wellicht levens- of geloofsvragen in u op. Er valt zoveel te verwerken. Het kan goed doen om al uw zorgen en vragen, vreugde en blije dingen, bij iemand te kunnen en mogen uitspreken. Ook uw familie heeft het zwaar en voelt de pijn. Ook voor hen staan wij klaar. Ons liturgisch aanbod • • • • • • Ziekenzalving: sacrament van steun en bemoediging, een teken van Gods nabijheid. Op zondag is er een eucharistieviering in de kerk van campus reepkaai. Wanneer u tijdig een verpleegkundige verwittigt, wordt u naar de kerk begeleid. Er is gelegenheid tot communie op de kamer. Neem hiervoor contact op met de verpleegkundige. Een paar keer per jaar is er een eucharistieviering op de eenheid, soms met een gezamenlijke ziekenzalving (Kerstmis, Pasen, week van de derde leeftijd). Gebed (eventueel in familieverband). Afscheidsgebed: bij een overlijden kan een pastor ondersteuning bieden om samen gelovig afscheid te nemen. In az groeninge erkennen wij de patiënt in al zijn overtuigingen. Naast pastors, parochiepriesters en/of parochiale ziekenbezoekers kunnen vertegenwoordigers van andere godsdiensten of lekenadviseurs u komen bezoeken. De dienst zingeving en spiritualiteit kan u bereiken via de verpleegkundigen van uw eenheid. Diverse dienstverlening Wij maken uw verblijf op onze eenheid graag zo aangenaam mogelijk. In de algemene onthaalbrochure van az groeninge vindt u meer informatie over: • telefoon, tv, radio en internet op de kamer • briefwisseling/kranten/tijdschriften, bibliotheek. Kapster, manicure en pedicure kan u aanvragen via de verpleegkundigen. De vereffening gebeurt via de ziekenhuisfactuur. Elke geriatrische eenheid heeft een dagzaal waar de patiënten samen eten en geregeld samenkomen voor activiteiten in groepsverband. De dagzaal vormt ook een huiselijke en gezellige ontmoetingsplaats voor patiënten en hun familie. Welkomstkaartje Wij willen u een patiëntvriendelijke en goede zorg bieden. Hebt u suggesties om uw verblijf in ons ziekenhuis of eenheid te verbeteren, noteer dan uw tips op de achterzijde van het welkomstkaartje die u bij opname ontvangt van de verpleegkundigen. U mag het welkomskaartje afgeven aan iemand van de eenheid of deponeren in de bus in de gang of aan het onthaal. Wat brengt u mee? Breng bij uw opname het volgende mee: • Administratief − − − − − • Medisch − − − − − • identiteitskaart naam, adres en telefoonnummer van uw contactpersoon naam, adres en telefoonnummer van uw huisarts hospitalisatieverzekering: kaart of formulier. documenten thuiszorg (bijvoorbeeld: thuiszorgschrift, glycemiewaarden …) verwijsbrief van de huisarts bloedgroepkaart, allergiekaart, vaccinatiekaart lijstje van de medicatie die u thuis inneemt getuigschrift van de adviserende geneesheer van het ziekenfonds voor bepaalde geneesmiddelen (indien voor u van toepassing). wilsbeschikking, vroegtijdige zorgplanning Persoonlijk − − − − − − − toiletgerei (handdoeken, washandjes, zeep, kam, tandenborstel, tandpasta enz.) eventueel bril en hoorapparaat ondergoed nachtkledij en kamerjas gemakkelijke dagkledij stevig, slipvrij en gesloten schoeisel eventueel eigen hulpmiddelen: stok, rolstoel of loopkader. Het vuile linnen leggen wij in een plastic zak onderaan in de kleerkast. Geef het regelmatig mee met uw familie om te wassen zodat u over voldoende propere kleding beschikt. Bezoek Bezoekers zijn welkom van 14 tot 20 uur. De rest van de dag houden we vrij voor de verzorging, het revalidatieprogramma en de rust van de patiënten. Wij vragen met aandrang om deze bezoekuren te respecteren. Alleen in uitzonderlijke situaties en in overleg met de hoofdverpleegkundige kan hiervan worden afgeweken. Veiligheid op de eenheid Deurcodes - identificatiebandje Voor de veiligheid van de patiënten zijn alle uitgangen van de eenheid voorzien van een deurcode en draagt iedere patiënt een armbandje waarop zijn naam vermeld staat. Vrijheidsbeperkende maatregelen Voor het gebruik van vrijheidsbeperkende middelen bestaan zeer duidelijke en strenge richtlijnen. In bepaalde situaties zijn vrijheidsbeperkende maatregelen de laatste optie die we kunnen overwegen. Bespreek dat met uw arts of met het verpleegkundige team. Meer informatie vindt u in de folder ‘Het gebruik van vrijheidsbeperkende middelen beperken tot een minimum’ op uw eenheid. Waardevolle voorwerpen Waardevolle voorwerpen zoals juwelen of geld brengt u best niet naar het ziekenhuis mee en geeft u beter terug mee naar huis. Is dit niet mogelijk, dan kan u voorwerpen in bewaring geven. Voor deze dienstverlening wordt een kleine vergoeding aangerekend via de ziekenhuisfactuur. De nodige inlichtingen krijgt u bij de verpleegkundigen. Veilige omgeving in kader van valpreventie Tijdens uw ziekenhuisopname trachten wij (val)accidenten te voorkomen. We vragen daarom dat u mee aandacht heeft voor een veilige omgeving: Is alles binnen handbereik? Staat het bed in de laagste stand? Is het oproepsysteem binnen bereik?. Ook vragen wij u om veilig en stevig schoeisel mee te brengen. Informatie over veilig schoeisel kan u steeds op de eenheid verkrijgen. Voor onderzoek naar een andere campus Soms moet u voor een gespecialiseerd onderzoek naar een andere campus. Daarvoor doen wij een beroep op onze ‘intercampusambulancedienst’. Dit transport is volledig gratis en verloopt onder begeleiding van goed opgeleide medewerkers. Ontslag Een opname op een eenheid geriatrie is natuurlijk maar tijdelijk. De duur van het verblijf hangt af van de individuele noden van de patiënt. Gemiddeld verblijven patiënten 2 tot 3 weken op een geriatrische eenheid. Door de nauwe samenwerking met uw huisarts, de thuisverpleegkundige of het woonzorgcentrum verloopt de overstap naar uw toekomstige verblijfplaats optimaal. Bij vertrek uit het ziekenhuis krijgt u de volgende documenten mee: • een lijst van geneesmiddelen die u moet nemen. Moet u nieuwe geneesmiddelen nemen, dan ontvangt u hiervan een kleine voorraad om 1 werkdag te overbruggen. • een brief voor uw huisarts Vertrekt u naar een woonzorgcentrum of een centrum voor kortverblijf, dan krijgt u een volledig verwijsdossier mee en wordt er telefonisch overdracht gegeven aan de instelling. Nuttige telefoonnummers campus reepkaai Reepkaai 4 8500 Kortrijk Eenheden geriatrie Buda 1 Buda 2 Buda 3 Leie 2 t. 056 63 15 00 t. 056 63 15 30 t. 056 63 23 60 t. 056 63 15 80 doc. 32670 – juni 2016 vzw az groeninge zetel: Pres. Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk t. 056 63 63 63 | f. 056 63 63 69 | www.azgroeninge.be vu: Jan Deleu, Pres. Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk ziekenhuis internationaal erkend door JCI voor veilige zorg en kwaliteit: www.azgroeninge.be/kwaliteit