Ethiek in SLB en Burgerschap

Toelichting
g vooraf
Een van onze auteurs, Pierre Winkler, heeft op verzoek van de landelijke kenniskring
ethiek in het mbo, een lezing gehouden over plaats en vormgeving van ethiek in SLB,
Burgerschap en Competentiegericht Onderwijs.
Hieronder vindt u de powerpointpresentatie behorende bij deze lezing. Kern van het
verhaal is dat het bij ethiek in het mbo gaat om versterking van de morele
oordeelsvorming. Centraal daarin staan enerzijds een proces van bewustwording van de
deelnemer van zijn/haar
j
morele verantwoordelijkheden
j
in de schoolorganisatie
g
en in de
samenleving. Daarnaast is het ook belangrijk om de deelnemer vertrouwd te maken met
het werken met een standaardmodel voor rationele analyse van ethische dilemma’s.
Beide aspecten van de versterking van deze morele oordeelsvorming, reflectie en
rationele analyse,
analyse vindt in onze boeken SLB en Burgerschap plaats door middel van
reflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in
praktijkcases.
Als u wilt dat de auteur deze lezing op uw school persoonlijk nader bespreekt, dan kunt u
daarvoor contact opnemen met:
uitgeverij Eisma Edumedia, 058-295 48 51, [email protected]
Ethiek
in
SLB
Burgerschap
en
Competentiegericht onderwijs
Opzet
1. Ethiek (uitgangspunten)
2. SLB en brondocument
3. Burgerschap en MOVE!
4. Ethiek (uitgangspunten)
(
)
5 Ethiek
5.
Ethi k in
i SLB en MOVE!
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
M
Moreel
l dilemma
dil
Verschillende
V
hill d gerechtvaardigde
ht
di d belangen
b l
van verschillende stakeholders
Verantwoordelijkheid bepalen
Keuze maken
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi k
Ethiek
R fl ti
Reflectie
G d
Gedrag
K
Keuzes
maken
k
V
Verantwoordelijkheden
t
d lijkh d
Studieloopbaanbegeleiding, competentiegericht beroepsonderwijs MBO
STUDIELOOPBAANBEGELEIDING
Doelen:
LLB-brondocument, kerntaken 1 en 2:
1. Benoemt de eigen ontwikkeling en kiest middelen en wegen om
daarbij passende leerdoelen te bereiken
2. Stuurt de eigen loopbaan
Ethiek???
Studieloopbaanbegeleiding, competentiegericht beroepsonderwijs MBO
STUDIELOOPBAANBEGELEIDING
Doelen algemeen:
•
•
•
•
•
•
studie- en beroepskeuze maken
sociale en communicatieve beroepscompetenties ontwikkelen
reflectie op verantwoordelijkheden
Ethiek
goede studie- en beroepshouding ontwikkelen
reflectie op eigen ontwikkeling
leerproces plannen en sturen
Studieloopbaanbegeleiding, competentiegericht beroepsonderwijs MBO
SLB competenties
• Zelfsturing
• Reflectievermogen
• Organiseren en plannen
• Gedrag
G
en houding
• Teamwork en sociale vaardigheid
• Communicatie
• Zelfstandige Kennisverwerving
• Carrièreplanning
• POP
Ethiek
MOVE! Professioneel Burgerschap,competentiegericht
beroepsonderwijs MBO
MOVE!
Professioneel burgerschap
Het vermogen een actieve rol te spelen
in de samenleving:
-
Als individu
Als lid van de samenleving
EN
Als lid van een organisatie
MOVE! Professioneel Burgerschap,competentiegericht
beroepsonderwijs MBO
MOVE!
Professioneel burgerschap
Uitgangspunten van de methode:
1. Nodig in samenleving, maar ook in de bedrijfs- en beroepscontext
2. OOK een deel van de professionele beroepscompetetenties
3. Projecten als basis
MOVE! Professioneel Burgerschap,competentiegericht
beroepsonderwijs MBO
MOVE!
Professioneel burgerschap
Domeinindeling omvat kerntaken LLB-brondocument:
3. Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en
beleidsbeïnvloeding.
4. Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie.
5 Functioneert als kritisch consument
5.
consument.
6. Deelnemen in allerlei sociale verbanden en respectvol gebruiken van de
openbare ruimte
7. Zorg dragen voor de eigen gezondheid (vitaal burgerschap)
Ethiek in alle kerntaken
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
D fi iti Ethiek
Definitie
Ethi k
Ethiek
Ethi
k iis de
d reflectie
fl ti op onze moraal,
l op de
d
normen en waarden
waaraan wij onszelf en anderen in
redelijkheid
j
gehouden
g
achten
bij de poging om ordening aan te brengen
in het maatschappelijk verkeer
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
C
Conclusie:
l i
Ethi k zit
Ethiek
it iin SLB
en
B
Burgerschap
h
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
D fi iti
Definitie
R fl ti
Reflectie
Redelijkheid
Ordening
g maatschappelijk
pp j verkeer
(samenleving, beroepsomgeving)
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h Kerncompetenties
Ethische
K
t ti
R fl ti
Reflectie
Reflecteren op eigen gedrag en
keuzes in samenleving en
beroepsomgeving
Reflecteren op
p verantwoordelijkheden
j
in samenleving en beroepsomgeving
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h Kerncompetenties
Ethische
K
t ti
R d lijkh id
Redelijkheid
Methodisch analyseren van ethische
dilemma’s
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h Kerncompetenties
Ethische
K
t ti
O d i samenleving/beroepsomgeving
Ordening
l i /b
i
Verantwoordelijkheden benoemen in
maatschappij en beroepsomgeving
Visie hebben op eigen functioneren in
relatie tot p
professionele en
maatschappelijke verantwoordelijkheid
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Did ti h Uitgangspunt
Didactisch
Uit
t (1)
M
Morele
l reflectie
fl ti is
i een competentie
t ti op zich
i h
EN
een noodzakelijke
d k lijk basis
b i voor het
h t
ontwikkelen van de andere ethische
competenties
t ti
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Did ti h Uitgangspunt
Didactisch
Uit
t (2)
Ethische
Ethi
h competenties
t ti versterken
t k door
d
doen en ervaren
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin SLB
M t name iin:
Met
Reflectie op gedrag en keuzes
Reflectie op verantwoordelijkheden in school en beroep
Beroepsethiek
D.m.v. cases/opdrachten reflectie vertalen in benoemen van
verantwoordelijkheden, beargumenteerde keuzes maken etc.
Bij beroepsethiek ook kennismaking methodische analyse
(Argumenteren gevolgenethiek
(Argumenteren,
gevolgenethiek, beginselethiek)
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin SLB
Voorbeelden opdrachten in onze SLB-boeken
SLB boeken (sterk verkort):
Ondervraag een klasgenoot kritisch over de manier waarop
hij/zij verantwoording aflegt aan diverse personen
personen.
Welke invloed kunnen keuzes die jij maakt of jouw gedrag
hebben op collega
collega’s?
s?
Voel je je verantwoordelijk voor de dingen die je doet?
Wanneer wel/niet?
Welke verantwoordelijkheden horen bij de functie…?
Welke verantwoordelijkheden horen bij de bedrijfscode?
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin SLB
Voorbeelden opdrachten in onze SLB-boeken
SLB boeken (sterk verkort):
Welke van de carrièrekwaliteiten heb je nu al (o.a.
respecteren van normen en waarden in organisatie)
Welke taken vind je dat je hebt in de schoolorganisatie?
Welke verantwoordelijkheden horen daarbij?
Evalueer het samenwerkingsproces.
Lees de cases.
cases Wat weegt het zwaarst?
Voor welke beslissing sta ik? Een stappenplan morele
oordeelsvorming.
oordeelsvorming
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin MOVE!
D
Door
h
heell het
h t boek
b k heen:
h
Reflectie op gedrag en keuzes
Reflectie op verantwoordelijkheden in school en beroep en
samenleving
R fl ti en methodische
Reflectie
th di h analyse:
l
Beroeps- en organisatie-ethiek
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin MOVE!
Voorbeelden opdrachten in MOVE! (sterk verkort):
Wat zijn burgerschapscompetenties?
Welke rechten en plichten zijn verbonden aan burgerschap?
Discriminatie bij de disco?
Er worden drie principes genoemd die kunnen bepalen wat volgens
jou rechtvaardig is.
Noteer deze drie beginselen.
W lk beginsel
Welk
b i
l is
i leidend
l id d in
i de
d volgende
l
d situaties?
it ti ?
Welke samenleving is rechtvaardiger?
R ht
Rechtvaardige
di verdeling?
d li ?
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin MOVE!
Voorbeelden opdrachten in MOVE! (sterk verkort):
Analyseschema maatschappelijk probleem (ethisch analysemodel)
Mag je alles zeggen?
Welke mensenrechten worden in onderstaande situaties
geschonden?
Wat maakt iemand tot een ‘goede burger’?
Vind je de gedragsregels van Heineken acceptabel?
Leren, Loopbaan, Burgerschap en Ethiek
Ethi h competenties
Ethische
t ti iin MOVE!
Voorbeelden opdrachten in MOVE! (sterk verkort):
Leg uit wat ethische dilemma’s zijn.
Bedenk een ethisch dilemma die in jouw beroepenveld kan
voorkomen. Hoe zou je ermee omgaan?
Ethische dilemma
dilemma’s
s.
Hieronder is een aantal teksten opgenomen met daarin dilemma’s.
Los ze op en bedenk argumenten vanuit:
de twee perspectieven (gevolgen en geldende normen)
de twee principes (wederkerigheid en algemeenheid)