PowerPoint-presentatie - Kennisbank Aanpak Ouderenmishandeling
advertisement
Ouderenmishandeling en financiële uitbuiting Je ziet het pas als je het gelooft Door: Rineke van Hunen en Colin Goudappel 15 mei 2014 Programma • • • • Wat is ouderenmishandeling Meldcode Financiële uitbuiting Casuistiek Wat is ouderenmishandeling • Al het handelen of nalaten van handelen, van al degene die in een persoonlijke, professionele relatie met de oudere (65+) staan, • waardoor de oudere persoon (herhaaldelijk) lichamelijk en/of psychische en/ of materiele schade lijdt, • dan wel vermoedelijk lijden zal zijn en waarbij van de kant van de oudere sprake is van een vorm van gedeeltelijke dan wel volledige afhankelijkheid. ( Comijs 1998) • Bron:LPBO Landelijke ontwikkelingen • Vergrijzing in Europa • Ouderen blijven langer thuis wonen • Mantelzorgers combineren zorgtaken met een baan en opvoeding eigen kinderen • Nieuwe bezuinigingen Cijfers • 1 op de 20 ouderen (5,5 %) Bron LPBO Risicofactoren oudere • • • • • Afhankelijkheid Sociaal isolement Loyaliteitsgevoelens t.o.v. pleger Geweld normaal vinden Ingrijpende gebeurtenissen; verhuizing, verlies partner Risicofactoren pleger • Overbelasting • Psychische gesteldheid b.v verslaving of psychiatrische problemen • Lichamelijke ziekte; b.v dementie • Afhankelijkheid b.v. voor huisvesting en inkomen • Opzettelijke mishandeling (46%) Het opzettelijk toebrengen van pijn of lichamelijk letsel door handelen of nalaten van handelen. Bewust misbruik maken van afhankelijke positie van oudere Voorbeelden: Langdurig partner / relatie geweld Financiële uitbuiting • Ontspoorde zorg (17%) • Mantelzorg die door overbelasting de grens van goede zorg overschrijdt door zorg achterwege te laten of door het vertonen van stressgedrag. • Onmacht, onkunde, isolement • Misbehandeling Mantelzorgers ontsporen door: • • • • • Mantelzorger zijn tegen wil en dank Uitputting, frustratie, geen erkenning Overschrijding van grenzen Tegenwerking of agressie oudere Andere machtsverhoudingen Wie zijn de plegers • • • • • kinderen en kleinkinderen 35% (ex)partner 27% familieleden 24% kennissen/buren 10% beroepskrachten 1% Stappenplan voor het handelen bij een vermoeden van huiselijk geweld Stap 1 Stap 2 In kaart brengen vanCollegiale toetsing signalen Stap 3 gesprek Stap 5 Stap 4 Beslissen Wegen van hulp het geweld organiseren melden Financiële uitbuiting ouderen Ongepast gebruik maken van bezittingen van oudere • 30.000 slachtoffers • 250 meldingen steunpunten (landelijk) • Familielid als dader: 85% 13 Vormen financiële uitbuiting • • • • • • • • Wegnemen geld, sieraden, goederen Verkoop van eigendommen Misbruik van machtigingen Koop op naam van slachtoffer Gedwongen testamentwijziging of wilsbeschikking Financieel kort houden Misbruik van rekeningen Noodzakelijke hulpmiddelen onthouden tgv eigen bijdrage Kenmerken slachtoffers financiële uitbuiting • • • • • • • 80+ Alleenwonend 80% = vrouw Onwetendheid Afhankelijkheid Fysieke, sociale en mentale beperkingen Financiële, sociale omstandigheden Risicofactoren financiële uitbuiting • Toegenomen afhankelijkheid • Sociaal isolement • Ziekte • Overbelasting (mantel)zorger • Rolverandering • Loyaliteitsgevoelens voor pleger/dader • Geschiedenis van geweld • Persoonlijke problemen van pleger/dader • Relationele voorgeschiedenis 16 Plegers financiële uitbuiting • • • • • Gezinsleden Familieleden Buren en kennissen Beroepskrachten en vrijwilligers Plotseling nieuwe “vrienden” En hun motieven: • Financiële nood • Hebzucht • Vermeend recht op aanspraak Signalen financiële uitbuiting • • • • • • • • • • Betaalachterstand Geldgebrek Weigeren informatieverstrekking Ontbreken van geld/goederen Onverklaarbare geldopnames/kosten “Dubieuze” testamentwijziging Verdwijnen van waardevolle spullen Afgesloten van gas en elektra Brieven van incassobureaus Familie regelt de zaken namens de oudere 18 Redenen onderrapportage door ouderen • Niet weten: – cognitieve beperking – stiekem – onkunde/gebrek aan kennis slachtoffer • Niet willen: – vergoelijken/loyaliteit/schaamte – angst voor represailles/gevolgen (bijv. dreiging verzorgingshuis) – gedwee/murw/verandert toch niets Redenen onderrapportage door professionals • Angst voor represailles pleger • Onbekendheid met aanpak (zorg versus financiën) • Angst voor gevolgen voor professional (bijv. beroepsgeheim) • Onveiligheid op werk • Moeite om het bespreekbaar te maken • Onvoldoende bekendheid met onderwerp, ongeloof Bespreken van ouderenmishandeling • Bespreek zorgen en neem het woord “mishandeling” niet in de mond • Luisteren, samenvatten, doorvragen en ondersteunen • Laat uw OMA thuis: OMA staat voor: Opvattingen Meningen Adviezen Ouderenmishandeling Het stopt pas als u het meldt!
