Datum Presentator - Veilig Thuis Gelderland-Zuid

Ouderen in Veilige Handen
Voorlichtingsbijeenkomst voor ouderen in Gelderland-Zuid
Datum, plaats
Presentator
OUDEREN IN VEILIGE HANDEN
Programma- onderdelen:
•
•
•
•
•
•
Waar denkt u aan bij ouderenmishandeling?
Wat is ouderenmishandeling?
Kent u voorbeelden (eigen omgeving?)
Doet u er dan iets aan?
Wat kunt u doen?
Hoe te voorkomen?
Waar denkt u aan bij
ouderenmishandeling?
Wat is ouderenmishandeling?
“Ouderenmishandeling is het handelen of het nalaten van
handelen van al degenen die in een terugkerende persoonlijke of
professionele relatie met de oudere staan, waardoor de oudere
persoon lichamelijke en/of psychische en/of materiele schade
lijdt en waarbij van de kant van de oudere sprake is van
gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid.”
Ontwikkelingen
•
•
•
•
Vergrijzing in Europa
Ouderen blijven langer thuis wonen
Mantelzorgers combineren zorgtaken met een baan en
opvoeding eigen kinderen
Nieuwe bezuinigingen
Taboe
•
•
•
•
Schaamte
Angst
Niet de vuile was buiten hangen
Je wordt afhankelijker van mensen in je directe omgeving, dat
wil je niet verliezen
Verschillende vormen
•
•
•
•
•
•
Lichamelijk
Psychisch
Verwaarlozing
Financiële uitbuiting
Seksueel misbruik
Schending van rechten
Vaak meer vormen tegelijk
Proces
• Het begint klein, maar kan escaleren
• Er ontstaat een patroon van gewoonten
• Iemand die zorgt kan pleger worden
Kenmerken
• Soms geen opzet maar onmacht. Overbelasting van o.a.
mantelzorger.
• Soms moedwillige (opzettelijke) desinteresse, wraak of
financieel gewin.
• Het komt in iedere bevolkingsgroep voor
Wie zijn de plegers?
Landelijk geregistreerd door Veilig Thuis
•
•
•
•
•
•
•
56% (klein)kinderen !
34% (ex)partner !
5% een ander familielid
5% kennissen, buren of anders
Meestal in persoonlijke kring.
Minder dan 0,1% beroepskracht, 2% overige, 0 % vrijwilliger
70% van de slachtoffers is vrouw.
Hoe vaak?
Schattingen:
• jaarlijks 200.000 slachtoffers.
• bij geestelijk gezonde ouderen vanaf 65 jaar: 1 op de 20 (=
5,5%).
• Bij dementie: 1 op de 3!
• Vrouwen zijn vaker slachtoffer (71 %)
Verschijningsvormen
Leeftijd slachtoffers
•
•
•
•
•
•
Van 66 tot 69 jaar
Van 70 tot 79 jaar
Van 80 tot 89 jaar
Van 90 tot 99 jaar
100 plus
Onbekend
27%
39%
26%
8%
3 meldingen
35%
Kent u voorbeelden uit uw omgeving of
herkent u het ?
Wat zou u kunnen doen?
Wat kunt u doen als u het ziet?
• Bespreken met het slachtoffer
• Bespreken met familie of kennissen van het slachtoffer
• Advies vragen bij professionals (sociaal wijkteam, thuiszorg,
huisarts, welzijn/ouderenadviseur)
• Advies vragen aan Veilig Thuis (kan anoniem)
• Melding doen bij Veilig Thuis
Veilig Thuis Advies
• Meedenken
• Wat kunt u zelf nog ondernemen
• Verantwoordelijkheid blijft in eerste instantie bij vrager
• Anoniem
Veilig Thuis Melding
• Niet meer anoniem
• Onderzoek: Wat gaat goed, wat gaat niet goed? Veiligheid van de
oudere is het belangrijkst!
• Huisbezoek is mogelijk
• Overleg met hulpverleners in de gemeente
• Juiste hulpverlening erbij betrekken (bijvoorbeeld de huisarts,
ouderenadviseur, de bank, de politie)
• Veiligheidsplan/herstelplan maken en blijven volgen
• Gezamenlijke verantwoordelijkheid van Veilig Thuis, professionals en
de betrokkenen (slachtoffer en dader)
Wie doet melding bij Veilig Thuis?
Landelijke cijfers:
• 74 % door beroepskrachten en vrijwilligers.
• 12 % door het slachtoffer.
• 13 % door familie.
• 29 % zijn anonieme melders.
Veilig Thuis 0800-2000
Financiële uitbuiting ouderen
Het ongepast gebruik maken van bezittingen van ouderen.
• 70.000 slachtoffers per jaar (minimaal)
• 413 meldingen aan Veilig Thuis (landelijk)
• 85% is een familielid de dader.
Vormen financieel misbruik
•
•
•
•
•
•
•
•
Wegnemen geld, sieraden, goederen.
Verkoop van eigendommen
Misbruik van machtigingen
Koop op naam slachtoffer
Gedwongen testamentwijzigingen
Financieel kort houden
Misbruik van (spaar)rekeningen
Noodzakelijke hulpmiddelen onthouden t.g.v. eigen gebruik.
Mantelzorgers
• 3,5 miljoen Nederlanders verlenen mantelzorg
• 1 op de 10 mantelzorgers maakt zich schuldig aan fysiek
geweld en 1 op 3 aan verbaal geweld
• 450.000 mantelzorgers raken overbelast
Mantelzorg, waar kan het misgaan?
•
•
•
•
Mantelzorger zijn tegen wil en dank, er alleen voor staan
Uitputting, frustratie, geen erkenning
Tegenwerking of agressie oudere
Andere machtsverhoudingen/ oud zeer/ familieconflicten
Preventie van ouderenmishandeling
•
•
•
•
•
•
•
Informatie: ik ben niet alleen
Grenzen stellen, dit mag niet, dat kan wel
EIGEN REGIE VOEREN in welke vorm dan ook
Escalatie voorkomen: zo vroeg mogelijk in het proces
Voorkomen is beter dan ‘genezen’
Risicofactoren ombuigen tot beschermende factoren
Zorg om elkaar
Signalen bij het slachtoffer
•
•
•
•
•
•
•
•
Zichtbaar letsel
Depressieve, angstige indruk
Onverzorgde, verwaarloosde indruk
Spullen of sieraden verdwijnen
Toename schuldeisers
Veranderd eet- of slaappatroon
Weigeren van hulp of gesprekken
Onverzorgde woning
Risicofactoren bij de oudere
•
•
•
•
•
Afhankelijkheid
Sociaal isolement
Loyaliteitsgevoelens t.o.v. pleger
Geweld normaal vinden
Ingrijpende gebeurtenissen; zoals verhuizing, verlies partner,
ziekte
Risicofactoren bij de pleger
•
•
•
•
•
Overbelasting mantelzorg
Psychische gesteldheid bijv. verslaving of
psychische en sociale problemen
Lichamelijke ziekte; bijv. dementie
Afhankelijkheid bijv. voor huisvesting
en inkomen
Oud zeer familieconflicten
Wat helpt?
•
•
•
•
•
•
Weerbaarheid en eigen zaken blijven regelen
Informatie bij ouderen over ouderenmishandeling
Ondersteuning bij overbelasting van de mantelzorger
Het durven bespreken van knelpunten en zorgen
Zorgverleners weten wat de signalen zijn
Breed sociaal netwerk (familie/kennissen/buren)
Signaleren: horen, zien en niet zwijgen
Samenvattend
•
•
•
•
•
JE ZIET HET PAS ALS JE HET GELOOFT
Het komt voor in alle lagen van de bevolking
Het kent verschillende verschijningsvormen
Het is een onaanvaardbaar maatschappelijk probleem
Het stopt nooit vanzelf, dus bespreek het!
OUDEREN IN VEILIGE HANDEN
Veilig Thuis Gelderland-Zuid 0800-2000
Vragen of opmerkingen?