Datum, plaats Presentator - Veilig Thuis Gelderland-Zuid

Ouderen in Veilige Handen
Voorlichtingsbijeenkomst voor professionals in Gelderland-Zuid
Datum, plaats
Presentator
Programma
•
•
•
•
•
Signalen en vormen
Definitie
Dilemma's bij signaleren
De Meldcode
Waar kun je terecht voor hulp?
Waar denk je aan bij ouderenmishandeling?
Signalen en vormen
• Groepjes van vier
• Plak de stickers met signalen op de bijbehorende flap
• Nabespreking
Wat is ouderenmishandeling?
“Al het handelen of nalaten van handelen, van al degene die in een
persoonlijke, professionele relatie met de oudere (65+) staan, waardoor de
oudere persoon (herhaaldelijk) lichamelijk en/of psychische en/ of materiele
schade lijdt, dan wel vermoedelijk lijden zal zijn en waarbij van de kant van de
oudere sprake is van een vorm van gedeeltelijke dan wel volledige
afhankelijkheid.”
(Comijs 1998)
Bron: LPBO
Ontwikkelingen
• Vergrijzing in Europa
• Ouderen blijven langer thuis
wonen
• Mantelzorgers combineren
zorgtaken met een baan en
opvoeding eigen kinderen
• Nieuwe bezuinigingen
Beeldvorming over ouderen
• Ouderen als (financiële) last voor de samenleving
• Ouderen leveren minder bijdrage aan de samenleving
Een negatief beeld kan een voedingsbodem zijn voor
ouderenmishandeling
Omvang
•
•
•
•
•
•
•
1 op de 20 ouderen (5.5%)
Schatting jaarlijks 130.000 ouderen
2007: 366 meldingen
2011: 994 meldingen
2015: meer dan 2000 meldingen
Vrouwen zijn vaker slachtoffer (71 %)
30.000 per jaar ouderen slachtoffer financiële uitbuiting
Bron: LPBO/NOS
Opzettelijke mishandeling
• Het opzettelijk toebrengen van pijn of lichamelijk letsel door
handelen of nalaten van handelen
• Bewust misbruik maken van de afhankelijke positie oudere
Voorbeelden:
• Structureel lichamelijke/psychisch geweld/seksueel geweld
• Financiële uitbuiting
Ontspoorde zorg
• Mantelzorg of professional die door overbelasting de grens
van goede zorg overschrijdt door zorg achterwege te laten of
door het vertonen van stressgedrag
• Er kan sprake zijn van: Onmacht, onkunde, isolement
• Dit wordt ook wel (mis)behandeling genoemd
Filmfragment
http://www.meldouderenmishandeling.nu/case3-video-signalen.html
Plegers
•
•
•
•
•
kinderen en kleinkinderen 43%
(ex)partner 37%
kennissen/buren 9%
familieleden 8%
beroepskrachten 3%
Bron: LPBO
Verschijningsvormen
0%
lichamelijk geweld
6%
7%
31%
psychisch geweld
financiële uitbuiting
26%
schenden van rechten
verwaarlozing
30%
seksueel misbruik
Mantelzorgers
• 3,5 miljoen Nederlanders verlenen
mantelzorg
• 1 op de 10 mantelzorgers maakt zich
schuldig aan fysiek geweld en 1 op 3
aan verbaal geweld
• 450.000 mantelzorgers raken
overbelast
Mantelzorgers
•
•
•
•
•
Mantelzorger zijn tegen wil en dank
Uitputting, frustratie, geen erkenning
Overschrijding van grenzen
Tegenwerking of agressie oudere
Andere machtsverhoudingen/ oud zeer
/familieconflicten
Risicofactoren oudere
•
•
•
•
•
Afhankelijkheid
Sociaal isolement
Loyaliteitsgevoelens t.o.v. pleger
Geweld normaal vinden
Ingrijpende gebeurtenissen; zoals; verhuizing, verlies partner,
ziekte
Risicofactoren pleger
• Overbelasting
• Psychische gesteldheid bijv. verslaving of psychische of sociale
problemen
• Lichamelijke ziekte; bijv. dementie
• Afhankelijkheid bijv. voor huisvesting en inkomen
• Oud zeer/familieconflicten
Wat helpt (beschermende factoren) ?
•
•
•
•
•
•
Weerbaarheid en eigen regie
Informatie en kennis
Ondersteuning bij overbelasting
Klimaat waarin knelpunten en zorgen bespreekbaar zijn
Scholing personeel
Breed sociaal netwerk
Signalen
•
•
•
•
Professionele intuïtie
Niet pluis gevoel
Kennis van zaken
Eigen waarden en normen
Belemmeringen van de professional
• Zich niet bewust van signalen
• Handelingsverlegenheid
• Bang om contact te verliezen
met de oudere
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Stap 4
In kaart
brengen van
signalen
Collegiale
toetsing
Gesprek
Wegen van het
geweld
Wegen van het
geweld
Meldrecht en meldplicht
• Beroepskrachten hebben recht om te melden
• Organisaties zijn verplicht om de meldcode te volgen
• Het melden van misbruik door beroepskracht is verplicht bij
de inspectie
• Vrijwilligers zijn NIET verplicht om de meldcode te volgen. Zij
kunnen bij vermoedens dit bespreken met de vrijwilligers
begeleider of vertrouwenspersoon.
Wat doet Veilig Thuis?
Advies geven
•
•
•
•
Meedenken
Wat kunt u zelf nog ondernemen
Verantwoordelijkheid blijft in eerste instantie bij vrager
Anoniem
Wat doet Veilig Thuis?
Melden
• Niet meer anoniem
• Onderzoek: Wat gaat goed, wat gaat niet goed? Veiligheid van de oudere
is het belangrijkst!
• Huisbezoek is mogelijk
• Overleg met hulpverleners in de gemeente
• Juiste hulpverlening erbij betrekken (bijvoorbeeld de huisarts,
ouderenadviseur, de bank, de politie)
• Veiligheidsplan/herstelplan maken en blijven volgen
• Gezamenlijke verantwoordelijkheid van Veilig Thuis, professionals en de
betrokkenen (slachtoffer en dader)
Veilig Thuis
Vragen of opmerkingen?
Voor meer informatie over:
• Het project “Ouderen in veilige handen” in Gelderland-Zuid
• Het netwerk aandachtsfunctionarissen ouderenmishandeling GelderlandZuid (consultatienetwerk)
• Deelthema’s financieel misbruik en ontspoorde mantelzorg
• Mogelijkheden op het gebied van scholing/voorlichting
Zie website www.veiligthuisgelderlandzuid.nl
Blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen via de nieuwsbrief van Veilig
Thuis (aanmelden via de website).
Projectleider Maaike Geertzen, GGD Gelderland-Zuid
[email protected] of 06 - 22119830