Belangrijke namen In de 18de en 19de eeuw KLIK OP DE FOTO’S VAN DE SCHRIJVERS VOOR MEER INFORMATIE!!!! De 18de eeuw Frans-classicisme Schrijvers voorbeeld: Horatius (Romein) Nederlandse dichter: Pieter Langendijk Franse voorbeelden: Corneille & Racine filosofen De 18de eeuw Rationalisme empirisme Rene Descartes (1596-1650) Immanuel Kant (1724-1784) John Locke (1632-1704) Nederlandse schrijvers Justus van Effen De Hollandsche Spectator Tijdschrift Hieronymus van Alphen Kinderliteratuur Proeve van Kleine Gedigten voor Kinderen (1778) De 18de eeuw VERLICHTING Betje Wolff & Aagje Deken Opvoedkundige zedenromans De historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) BRIEFROMAN De 18de eeuw Engelse voorbeelden voor imaginaire reisverhalen J. Swift (Gulliver’s Travels) & D. Defoe (Robinson Crusoe) Gerrit Paape Imaginair reisverhaal (Reize door het Aapenland) Rhijnvis Feith Julia (1783) BRIEFROMAN sentimentalisme VERLICHTING Enkele belangrijke denkers die een rol speelden in de 19de eeuw: Charles Darwin Evolutietheorie On the origin of the species Karl Marx Communisme Das Kapital De 19de eeuw Sigmund Freud psychologie/dromen Traumdeutung Enkele belangrijke buitenlandse schrijver in de romantiek: De 19de eeuw John Keats (1795-1821): Engelse dichter; vooral veel verbeelding Lord Byron (1788-1824): Engelse dichter, zwarte romantiek; vooral gevoelens en stemmingen Romantiek In Nederland Henrik Conscience Leeuw van Vlaanderen Historische roman – Vlaams Nationalisme Multatuli (Eduard Douwes Dekker) Max Havelaar sociaal en politiek ge-engageerd: kritiek. De 19de eeuw Piet Paaltjens (Francois Haverschmidt): vechtend tegen Weltschmerz vol spot en ironie dichtbundel: Snikken en grimlachjes (1867) HUMOR De 19de eeuw De Tachtigers Tijdschrift: De Nieuwe Gids Willem Kloos Frederik van Eeden Sonnetten De Kleine Johannes (1885) Lodewijk van Deyssel Kritieken Herman Gorter Mei (1889) De 19de eeuw Nicolaas Beets/ Hildebrand Beets was een domineedichter. Als Hildebrand schreef hij Camera Obscura: een realistisch boek waarin op humoristische manier dagelijkse bezigheden van de mens beschreven worden. Belerend Realisme Aan de ene kant vertoont Camera Obscura romantische kenmerken: het verzet zich via humor tegen de werkelijkheid. Aan de andere kant vertoont het duidelijk realistische kenmerken: dagelijkse situaties realistisch weergeven (zoals op een foto). Dit boek wordt als het begin van het realisme in Nederland gezien. De 19de eeuw Naturalisme Determinisme: race, moment & milieu Marcellus Emants Pleit voor waarheidsgehalte in de literatuur, geen geïdealiseerde voorstellingen. Louis Couperus Naturalisme; aandacht voor het psychische leven van zijn personages in een realistische context. Noodlot: ras, milieu en moment Eline Vere (1889): over een hartstochtelijk meisje uit een welvarend gezin dat uiteindelijk zelfmoord pleegt. Een nagelaten bekentenis (1894): Willem Termeer vertelt dat hij zijn vrouw vermoord heeft.