Oude Testament ontstaan in ongeletterde cultuur

Oude Testament ontstaan in ongeletterde
cultuur
De Hebreeuwse Bijbel, voor christenen het Oude Testament, kwam tot stand in een
grotendeels ongeletterde cultuur, waarin alleen een elite zich met het schrijven, redigeren en
interpreteren van teksten bezighield. Dat schrijft de Nederlandse hoogleraar godsdiensten
Karel van der Toorn in zijn boek 'Scribal Culture and the Making of the Hebrew Bible'. Van
der Toorn schrijft als eerste over de professionele schrijvers die voor de bijbelteksten
verantwoordelijk waren.
De hoogleraar laat zien dat de Bijbel het product was van de schrijfwerkplaats van de tweede
tempel van Jeruzalem, die tussen 500 en 200 voor Christus actief was. Hij vergelijkt hun
gebruiken met die van schrijvers uit het oude Egypte en Mesopotamië en geeft een
gedetailleerde beschrijving van de methoden, veronderstellingen en productiemiddelen die
aan de bijbelteksten ten grondslag liggen. Van der Toorn past zijn waarnemingen toe op twee
belangrijke boeken: Deuteronomium en Jeremia.
Hij schrijft dat de professionele schrijvers verantwoordelijk waren voor zowel de productie
als de overdracht van teksten. Als product van de schrijverswerkplaats dankt de Bijbel zijn
bestaan aan generaties van schrijvers, waarbij iedere nieuwe schrijver het werk van zijn
voorganger voortzette. Door te laten zien hoe de afzonderlijke bijbelboeken en de daarmee
verbonden auteurs waren beïnvloed door de sociale en intellectuele wereld van de
professionele schrijvers levert Van der Toorn een nieuw perspectief op de oorsprong van het
Oude Testament. (anp)
16/03/2007 De Morgen